وقتی در مورد دردهای شانه صحبت می شود، احتمالاً التهاب تاندون یکی از آخرین گزینه هایی میباشد که به عنوان عامل درد شانه به ذهن خطور میکند، البته این در صورتی است که اطلاعاتی کلی در مورد ساز و کار تاندون ها و ارتباط آن ها با درد مفصل شانه داشته باشید. اگر هم التهاب تاندون در ذهن نقش ببندد، باز هم التهاب تاندون دو سر بازو به احتمال زیاد چیزی نیست که به آن شک می کنید. اما مهم تر از این ها باید پرسید که اصلاً تفاوت التهاب تاندون های مختلف با هم چیست؟ چطور التهاب تاندون روتاتور کاف (تاندونهای شانه) را از التهاب تاندون عضله دو سر بازو تشخیص دهیم؟ و اگر تا این حد پیش رفتیم و حتی فهمیدیم که مشکل درد مفصل ناشی از التهاب تاندون دو سر بازو است، چطور با آن مقابله کنیم و آن را درمان نماییم؟ اگر مایل به دانستن جواب این پرسشها هستید؛ در ادامه این مطلب به آنها پاسخ داده می شود.

التهاب تاندون عضله دو سر بازو چیست؟

وقتی در مورد عضله دو سر بازو و مشکلات مرتبط به آن صحبت می کنیم، معمولاً ناخودآگاه یاد بیماری های ناحیه آرنج می افتیم چون فکر می کنیم این عضله با آرنج سر و کار دارد، هر چند که این طور نیست و آسیب های این عضله در واقع باعث ایجاد مشکل در شانه می شود! تاندون بخشی از عضله است که در آن محل عضله به استخوان متصل می گردد. بخش بالایی عضله دو سر بازو در واقع به دو شاخه و دو تاندون تقسیم می شود که این تاندون ها به تیغه شانه یا همان استخوان کتف (اسکاپولا) متصل هستند. عضلات دو سر بازو از بخش داخلی و بالایی شانه حمایت می کنند. در واقع تشریح دقیق تر وضعیت قرار گیری عضله دو سر بازو به این صورت می شود که سر بلند عضله دو سر بازو به لابروم شانه و سر کوتاه آن به زائده کوراکوئید اسکاپولا متصل می شود.

به طور کلی ولی باید گفت که عضله دو سر بازو کارش خم کردن آرنج از طریق منقبض شدن است. سر بلند تاندون عضله دو سر همچنین به روتاتور کاف کمک می کند تا ثبات بیشتری به بخش داخلی شانه بدهد.
منظور از التهاب تاندونی که در مورد آن صحبت می کنیم به طور کلی التهاب تاندون عضله دو سر بازو است از سمت سر بلندش است. البته درد تاندون فقط مربوط به التهاب تاندون نیست. با این که تاندون عضله دو سر ممکن است ملتهب شود ولی در بیشتر موارد درد تاندون بدون ایجاد التهاب در تاندون اتفاق می افتد. در این حالت دیگر به آن التهاب تاندون نمی گویند و به آن اصطلاحات تاندون پاتی (tendinopathy) گفته می شود.

علل التهاب تاندون

یکی از علل اصلی التهاب تاندون، استفاده بیش از حد و مکرر از آن است. همین مسئله در مورد تاندون عضله دو سر بازو هم صادق است. البته به خاطر مکانیک و ساختار پیچیده شانه، موارد دیگری هم هستند که باعث التهاب تاندون عضله دو سر بازو می شوند مثل استفاده مکرر و بیش از حد از روتاتور کاف که به صورت غیر مستقیم بر تاندون دو سر بازو، اثر منفی می گذارد. ضعیف شدن یا التهاب روتاتور کاف ممکن است باعث شود عضله دو سر بازو مجبور به کار بیشتر و جبران کم کاری روتاتور کاف برای ثابت نگه داشتن شانه شود.

کار بیشتر عضله دو سر بازو همان طور که گفتیم شرایط ایجاد التهاب در این تاندون را ایجاد می کند. فعالیت هایی که شامل بالا بردن دست بالاتر از ارتفاع سر می شوند مثل حرکت کردن اجسام با دست یا شنا کردن و ... معمولاً باعث التهاب تاندون عضله دو سر بازو می شوند. در این حرکات، عضله دو سر بازو در میان عضلات مختلف دارای بیشترین تحرک است (البته بعد از عضله روتاتور کاف که بیشترین حرکت و فعالیت را دارد) که عمده آن با هدف حفظ ثبات حرکتی شانه می باشد.

یکی دیگر از عواملی که می تواند باعث التهاب تاندون عضله دو سر بازو شود، حرکت های شانه است. کپسول شانه به ثبات و استحکام مفصل شانه کمک می کند. اگر به هر دلیلی قسمت پشتی این مفصل تنگ شود، در بخش جلوی شانه کشش و تنش ایجاد می شود که باعث ایجاد فشار و استرس زیاد بر روی تاندون عضله دو سر بازو می شود.

نشانه های التهاب تاندون دو سر بازو

شایع ترین و بارز ترین نشانه این نوع از التهاب تاندون، درد در بخش جلویی شانه است. معمولاً درد بیشتر در زمانی احساس می شود که دست بالاتر از سطح شانه ها بالا برده می شود. حرکات مختلف مثل رساندن دست به پشت کمر (مثل زمانی که می خواهید تی شرت را از تنتان بیرون بیاورید)، بالا بردن دست (مثلاً برداشتن چیزی از کابینت های بالایی) و خوابیدن روی یک سمت (به پهلو)، در این وضعیت دردناک خواهند بود. البته درد در هنگام پرت کردن اجسام را هم نباید فراموش کرد که جزو یکی از بارزترین نشانه های التهاب تاندون دو سر بازو است.

روش درمان غیر تهاجمی و طولانی مدت

در مورد درد مفاصل ، اصل کلی این است که اول از همه التهاب از بین برود. بعد از آن می توان به باز گراندان دامنه حرکتی مفصل و در نهایت تقویت عضلات، افزایش قدرت و عملکرد آن پرداخت. کاهش التهاب در مفصل به طرق مختلف انجام می شود. اولین کاری که می توان انجام داد انجام یخ درمانی است. قرار دادن یخ بر روی شانه نباید بیشتر از 10 تا 15 دقیقه باشد. این کار را باید چند بار در روز انجام دهید تا از کاهش التهاب مفصل شانه خیالتان راحت شود. کار دیگری که می توان انجام داد ماساژ با یخ است که برای رفع التهاب تاندون دو سر بازو به طور ویژه مؤثر است.

برای ماساژ با یخ باید اول یک لیوان کوچک یخ تهیه کنید. بعد لیوان را از سر بازش (یعنی طوری که یخ روی پوست قرار بگیرد)، بر روی شانه قرار دهید و شانه را با آن ماساژ دهید. ماساژ دادن به مدت 5 دقیقه انجام شود. استفاده از دارو های ضد التهاب خوراکی هم یکی از روش هایی است که برای کاهش التهاب تاندون می توان به کار گرفت. پمادهای ضد التهاب مختلفی هم وجود دارد که می تواند به کاهش التهاب بافت ها (که در این جا تاندون شانه است) کمک کند. البته در مورد استفاده از دارو باید اول از همه با یک پزشک مشورت کنید و تائید او در مورد استفاده از این دارو ها با توجه به شرایط تان را داشته باشید.

یکی از روش های دیگر کاهش التهاب تزریق کورتیزول است که برای درمان التهاب تاندون روتاتور کاف و بورس ها و التهاب تاندون عضله دو سر بازو معمولاً از این روش استفاده می شود.

یکی از نکاتی که برای کاهش التهاب باید رعایت کنید، این است که از انجام فعالیت هایی که به بخش آسیب دیده فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد می شوند، خودداری کنید. یعنی بهتر است برای مدتی از خیر پرتاب کردن اشیا (مثلاً توپ)، خوابیدن بر روی پهلوی (سمتی که آسیب دیده است) و فعالیت هایی که شامل بالا بردن دست ها (بالاتر از ارتفاع سر) می شوند، بگذرید.

فیزیوتراپی

تاندونی که ملتهب شود معمولاً سفت شده و انعطاف پذیری خود را از دست می دهد. برای همین منظور معمولاً فعالیت های ورزشی و کششی برای بهبود وضعیت تاندون باید انجام شود. به علاوه از آن جا که تنگی کپسول شانه باعث ایجاد تنش و کشش در بخش جلویی شانه می شود، کشیدن و انعطاف دادن کپسول مفصل هم برای بهبود وضعیت شانه ها لازم است. تقویت شانه و عضلات هم یکی از کارهایی است که در فیزیوتراپی انجام می شود. هدف از این کار این است که حرکت مفصل به صورت بدون درد و بدون مشکل امکان پذیر شود. در واقع با وجود عضلات قوی تر برای حمایت از شانه، احتمال آسیب دیدگی مجدد شانه و بازگشت علائم بسیار کمتر می شود.

به خاطر ارتباط میان تاندون عضله دو سر و روتاتور کاف، تقویت کردن عضله روتاتور کاف به عنوان بخشی از روش درمانی و تضمین موفقیت فیزیوتراپی، ضروری است. برای این منظور ورزش های مشخصی وجود دارد که به تقویت یا کشش تاندون و عضله دو سر بازو کمک می کند. روش های فیزیوتراپی دیگری هم وجود دارد که می تواند به کاهش درد مفصل عضله دو سر بازو کمک کند. مثلاً ماساژ موضعی و ماساژ عمقی بر روی تاندون از روش هایی هستند که به افزایش تحرک تاندون و بازیابی سلامتی آن کمک زیادی می کنند.

روش های دیگر درمانی مثل استفاده از فراصوت در روش های فونوفرزیس و آیونتوفورزیس هم می توانند به کاهش التهاب و افزایش روند بهبود کمک کنند. در بعضی از موارد با وجود انجام تمامی این روشها و صرف هزینه و وقت زیاد هیچ بهبودی ای مشاهده نمیشود، در این موارد تزریقات داخل شانه بخصوص پی آر پی شانه تحت راهنمایی سونوگرافی بسیار کمک کننده است. در پی آر پی ابتدا مقداری از خون خود بیمار گرفته شده و تحت شرایط خاص و در کیت خاصی سانتریفوژ میشود، سپس مایع بدست آمده که حاوی پلاسمای غنی از پلاکت میباشد با کمک سونوگرافی در محل آسیب دیده تزریق میشود تا فرایند ترمیم تسریع یابد.

اگر در قسمت شانه احساس درد دارید و با توجه به علائمی که گفتیم، فکر می کنید که مشکل از التهاب تاندون دو سر بازو باشد، بهتر است اول از همه به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت را دقیقاً بررسی کند و بعد با انجام روش های فیزیوتراپی و رعایت یک برنامه درمانی مدت دار، درمان آن را شروع کنید در صورت عدم درمان به روشهای ساده تر از پزشکتان بخواهید تا با کمک روشهای نوین تر از جمله پی آر پی تحت راهنمایی سونوگرافی به شما کمک کند.

نسخه اصلی مطلب التهاب تاندون ماهیچه دو سر بازو و درد مفصل شانه را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---