انواع جای جوش

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

جوش می تواند از خود لک قرمزى، لک تيره، اسكار تورفته يا حتى اسكار برجسته برجا بگذارد. اين چهار نوع جوشگاه می تواند در يک بيمار بصورت همزمان وجود داشته باشد و برخی از بيماران فقط ۲ يا چند نوع از اين آثار را همزمان در پوست خود دارند. بنابراين دانستن اينکه با چه روش هايی می توان جای اين جوش ها را از بين برد، مهم است.

روش های رفع جای جوش

1- لکه های قرمز

لکه های قرمز حداکثر 6 ماه بعد به دنبال بهبود جوش ها خود به خود برطرف می شوند. اگر در برخی از موارد مقاوم بودند و خودبه خود برطرف نشدند با دستگاه IPL می توان آن ها را درمان کرد. البته اين روش می تواند همزمان جوش فعال و التهابى را نيز بهبود بخشد و چربی پوست را نيز متعادل سازد. در اين روش درمانى همچنين منافذ باز پوست بسته تر و کوچک تر خواهند شد. معمولا اين روش بصورت هر دو هفته يكبار و طى دو تا چهار جلسه انجام می شود.

2- اسکارهای قرمز آکنه

اسکارهای قرمز آکنه جای جوش های قرمزی هستند که فرورفتگی مختصری دارند و معمولا در گونه ها و قسمت های پیشانی دیده می شوند و بصورت لکه های قرمز وجود دارند. آن ها اولین آثار به جا مانده از جوش های ملتهب هستند. این نوع اسکارها ممکن است بین 6 تا 12 ماه از بین بروند، در برخی از آن ها که عمق بیشتری دارند گذشت زمان تاثیری در بهبودی ندارد و فرورفتگی برای همیشه باقی خواهد ماند و فقط رنگ قرمز آن به مرور محو می شود. درمان با لیزر عروقی، لیزر PDL، لیزر جنسیس و آی پی ال (IPL) می تواند تسریع در رفع جوش ها و جای قرمز جوش ها و حتی برطرف کردن فرورفتگی داشته باشد، البته چندین درمان برای بهترین نتیجه نیاز است.

3- لکه های تيره

لکه های تیره ناشی از تغییر رنگ تیره جای جوش که بعد از بهبود جوش روی پوست بصورت مسطح بدون تورفتگی باقی می ماند و ممکن است ماه ها طول بکشد تا خودبه خود از بین برود.

ابتدا بايد جوش های صورت کاملا درمان و از دستکاری جوش ها به طور جدی پرهيز شوند. کرم های لايه بردار راه اول درمان هستند. اين کرم ها برای جلوگيری از عود جوش ها موثرند. راه دوم، در صورت پاسخ نگرفتن از روش اول، پيلينگ يا ميکرودرم ابرژن و ليزر كيوسويچ است. معمولا همزمان درمان دارويى توسط پزشک تجويز می شود و ميكرودرم ابرژن سبب افزايش جذب داروها تا چندين برابر می شود بنابراين اثر داروها بسيار بيشتر و موثرتر می شود.

4- اسکارها

اسکار به جای جوش فرورفته (آتروفیک) یا برآمده (هایپرتروفیک) اطلاق می شود. متاسفانه، اسکارهای آکنه واقعی هرگز کاملا از بین نمی رود اگرچه ظاهر آن ها معمولا با گذشت زمان تا حدودی بهبود می یابد.

التهاب ناشی از جوش می تواند بافت های زیر پوست را تخریب کند. هر چه التهاب جوش شدیدتر باشد و بیشتر طول بکشد آسیب بافت های کلاژن و الاستین زیر پوست بیشتر است و درنتیجه فرورفتگی بیشتری ممکن است ایجاد شود. در اسکار آتروفیک یا فرورفته هنگام بهبود و ترمیم جای جوش کلاژن کافی ایجاد نمی شود و بنابراین سطح پوست این ناحیه پایین تر از پوست اطرافش است و به نظر فرورفته می آید. گرچه در برخی نواحی مثل سینه یا خط فکی ممکن است در پروسه ترمیم جوش، جای جوش به شکل برآمدگی یا کلویید شود، که ناشی از اختلال در تولید کلاژن است که زیاد از حد ساخته می شود.

چه عواملی باعث ایجاد اسکار آکنه می شوند؟

در آکنه های شدید جوش های التهابی درشت و چرکی که به کیست آکنه شناخته می شوند تشکیل می شود. این کیست ها کلاژن و بافت پوستی را از بین می برند و در طول روند بهبودی جایگزین نمی شوند. وقتی کیست سرانجام تخلیه شد و ناحیه بهبود یافت، معمولا یک تورفتگی (یا اسکار) روی صورت باقی می ماند. اسکارهای روی قفسه سینه و پشت می تواند آتروفیک و تورفته باشد و یا ناصاف و برآمده باشد (معروف به هیپرتروفیک یا کلوئید) که ممکن است همرنگ پوست و یا صورتی رنگ باشد.

انواع اسکار آکنه

همان طور که گفته شد، جای جوش (اسکار) انواع مختلفی دارد. جای جوش ممکن است تورفته (آتروفیک) باشد یا برآمدگی (هایپرتروفیک) داشته باشد. اسکارهای فرورفته (آتروفیک) ممکن است به سه شکل اسکارهای رولینگ (مواج)، آیس پیک (قندیلی) یا باکسکار (واگنی) باشند. بیشتر بیماران بیش از یک نوع جای جوش روی صورت خود دارند. اهمیت تفاوت بین انواع این جای جوش ها این است که برخی روش های درمان برای رفع آکنه مؤثرتر از روش های دیگر هستند.

اسکار آکنه در دو دسته اصلی طبقه بندی می شود:

• یک نوع از اسکارها به دلیل از بین رفتن بافت ایجاد می شوند که به آنها اسکار آتروفیک گفته می شود.
• یک نوع دیگر به دلیل ایجاد بافت اضافی ایجاد می شوند که به آن ها اسکارهای هایپرتروفیک (برجسته یا گوشتی) گفته می شود.

چهار نوع اصلی اسکار که در این دسته بندی جای می گیرند عبارتند از:

الف- اسکارهای آیس پیک

جای جوش قندیلی (اسکار آیس پیک) که به آن اسکار مثلثی نیز می گویند، سوراخی باریک و عمیق است که تا درون لایه میانی پوست (یعنی درم) ادامه دارد. وضعیت پوست دچار این عارضه به شکلی است که گویی با یک قندیل یخی یا یک ابزار تیز سوراخ شده است. این اسکارها باریک و V شکل و کانال مانند هستند و ممکن است ظاهرا کوچک و گرد یا بیضوی باشند ولی در واقع در عمق پوست نفوذ کرده اند. به همین علت از دشوارترین نوع اسکار برای درمان است. اسکارهای قندیلی معمولا سوراخ های کوچک، باریک و عمیق روی پوست ایجاد می کنند. برخی از آن ها می توانند به شکل منافذ باز و بزرگ پوستی به نظر برسند.

نحوه ی تشکیل اسکارهای قندیلی بعد از کیست های عفونی یا سایر ضایعات پوستی که در عمق قرار دارند و به سطح پوست می آیند، شکل می گیرد. در این مسیر بافت پوستی تخریب شده و یک اسکار ستونی به جا می ماند.

اسکارهای آیس پیک با روش های درمانی مانند لیزر فرکشنال Co2 به اندازه TCA CROSS (بازسازی شیمیایی اسید تری کلرواستریک اسکارهای پوستی) جواب نمی دهند. اساس درمان اسکار کم کردن عمق این اسکارها است که با TCA کراس و یا جراحی با پانچ امکان پذیر است. در روش جراحی با پانچ اسکارها با عمق بطور کامل برداشته می شوند و سپس بخیه ظریف زده می شود و پس از اینکه سطح اسکار بالاتر آمد، در مرحله بعدی از لیزر جهت بهبود بیشتر استفاده می شود.

ب- اسکارهای باکسکار

اسکارهای Boxcar یا واگنی؛ دهانه ی این اسکارها از اسکارهای قندیلی پهن تر است و به پوست حالت ناهموار و سوراخ سوراخ (آبله رو) می دهند. اسکارهای واگنی لبه های عمودی دارند که مشابه با جای آبله مرغان است و معمولا بصورت بیضی و دایره ای شکل همانند دهانه حفره آتشفشان است. بسته به نوع جوش، عمق آن می تواند کم یا زیاد باشد. این ها اسکارهایی نسبتا پهن با شکل U و دارای لبه های تیز و کاملا مشخص هستند. هرچه کم عمق تر باشند به درمان ها پاسخ بهتری می دهند. گاه باکسکارها تورفتگی های قابل توجهی روی پوست باقی می گذارند.
اسکارهای باکسکار، آتروفیک هستند و شدت آن ها به میزان از بین رفتن بافت پوست بستگی دارد، معمولا در گونه و شقیقه ها دیده می شوند. مثل اسکارهای قندیلی، اسکارهای واگنی را هم می توانیم با برش پانچی درمان کنیم. این نوع اسکارها را می توانیم با «بالا بردن پانچی» هم بهبود ببخشیم. در بالا بردن پانچی، پوست موجود در قاعده ی اسکار را بالا می آوریم تا هم سطح با نواحی مجاور شود. رایج ترین روش درمان جای واگنی جوش استفاده از روش تزریق ژل یا فیلرهای پوستی هستند. تزریق ژل با استفاده از مواد مختلفی انجام می شود و می تواند به بخش های مختلف پوست حجم بدهد. منطقی است که برای درمان جای جوش فرورفته مثل اسکار واگنی، تزریق ژل انتخاب مناسبی است. ژل تزریق شده به زیر اسکار واگنی، پوست را بالا می آورد تا هم سطح با نواحی مجاور شود.

تزریق ژل در مقایسه با سایر روش های درمان جای جوش، شیوه ای سریع، کم دردسر و آسان است. عیب این روش این است که دائمی نیست و بین ۱۸ ماه تا ۲ سال (بسته به فیلر یا ژل استفاده شده) ماندگاری دارد. این گونه اسکارهای کم تا متوسط به درمان های لیزر CO2، لیزر فرکشنال و آر اف فرکشنال نیز پاسخ خوبی می دهند.

ج- اسکارهای رولینگ

این نوع جای جوش فرورفتگی های موجی شکل در سطح پوست طبیعی ایجاد می کنند. فرق اسکارهای رولینگ با واگنی این است که مرزهای این نوع جای جوش واضح نیست و درکل یک ناحیه ای از پوست ناهموار به نظر می رسد.
نحوه تشکیل این ضایعات: اسکارهای رولینگ زمانی ایجاد می شوند که رشته هایی از جنس فیبر در بین پوست و بافت زیرپوستی تشکیل شود. این رشته ها اپی درم یا روپوست را به پایین کشیده و آن را مستقیما به ساختارهای عمیق تر پوست متصل می کنند. کشیده شدن روپوست است که این ناهمواری را ایجادمی کند.

د- انواع جای جوش و ضایعات پوستی برآمده

اسکارهای هایپرتروفیک ضایعاتی برجسته و محکم هستند که از سطح پوست بیرون زده اند. جای جوش برآمده معمولا روی تنه (شکم و پشت) و به طور خاص بیشتر در آقایان مشاهده می شوند ولی کلا می توانند در هرکس یا در هر جای بدن ایجاد شوند. ایجاد اسکارهای هایپرتروفیک معمولا به دنبال یک جوش عمیق بیشتر رخ می دهد.
گوشتی یا کلوئیدی، شکل وخیم تری از اسکارهای برآمده هستند. تفاوت اسکارهای کلوییدی با اسکارهای هایپرتروفیک در این است که اسکارهای کلوئیدی از جوش اولیه یا آسیب اصلی، بزرگ تر می شوند. همچنین می توانند تا مدت ها بعد از خوب شدن جای جوش رشد کنند. اسکارهای گوشتی در برخی افراد بیشتر مشاهده می شوند و درواقع پوست این افراد مستعد تشکیل اسکارهای گوشتی است.

متاسفانه اسکارهای هایپرتروفیک یا کلوئید حتی پس از درمان به ظاهر موفقیت آمیز ممکن است عود کنند.

نتیجه نهایی درمان اسکار آکنه چگونه است؟

هدف نهایی برای درمان اسکار آکنه بهبود جای آکنه است و نه ناپدید شدن کامل آن. درصد بهبود بستگی به نوع اسکار و رنگ پوست فرد دارد. اسکارهای آکنه هر فرد یک چالش منحصر به فرد برای پزشک متخصص پوست است. درمان متناسب با هدف فرد، تحمل او، نوع اسکار آکنه و نوع پوست و بودجه بیمار، به همراه ترجیح، تجهیزات وانتظارات پزشک متخصص انجام می شود. درمان انواع پوست های تیره به ویژه چالش برانگیز است زیرا درمان با لیزر می تواند با تغییر رنگ پس از درمان (PIP) همراه باشد که اغلب به عنوان تیره شدن موقت پوست مشاهده می شود. در این گروه از افراد استفاده از تنظیمات محافظه کارانه لیزرهای فرکشنال، کرم های روشن کننده بعد از عمل و پرهیز از نور آفتاب می تواند به دستیابی به نتایج قابل قبول کمک کند. در پایان، عامل مهم در بهبود اسکار آکنه پیگیر بودن و صبور بودن خود فرد است، نباید با انجام یک جلسه درمان ناامید شد، بلکه به دنبال بهترین مرکز لیزر و با تجربه ترین پزشک متخصص پوست در این زمینه باشید تا به نتیجه دلخواه برسید.