تنبلی چشم

دکتر سیروس بخت آور [ متخصص چشم پزشکی ]آدرس وب سایت : www.drbakhtavar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک بی3 ، طبقه سوم ، واحد 301 تلفن مطب : 32240818 - 031

آمبلیوپی یا تنبلی چشم حدود 2 تا 3 درصد افراد جامعه را گرفتار میکند و اگر به موقع درمان نشود باعث کاهش دید دایمی در طول زندگی فرد می‎شود. در واقع یک نفر از هر 40 کودک مبتلا به این عارضه است.

در این اختلال ممکن است ظاهر چشم سالم باشد، اما دید کودک با وجود استفاده از عینک کامل نیست. این حالت زمانی اتفاق میافتد که تکامل بینایی در یک چشم به صورت طبیعی اتفاق افتاده اما در چشم دیگر غیرطبیعی است (تصویر 1). تنبلی چشم اغلب یک چشم را درگیر میکند اما گاهی ممکن است هر دو چشم را گرفتار نماید. مسیر بینایی از تولد تا 9 سالگی تکامل مییابد و در دوران شیرخوارگی سرعت این تکامل بیشتر است. سرعتی که تنبلی چشم پیشرفت میکند به سن کودک بستگی داشته و در کودکان کوچکتر سریعتر به سمت کاهش بینایی پیش میرود و برگشت و بهبودی آمبلیوپی هم در افراد کوچکتر سریعتر و بهتر است. تاثیر سن روی تکامل سیستم عصبی به گونه ایست که پس از پنج سالگی، هر چه درمان تنبلی چشم بیشتر به تعویق بیفتد، احتمال به دست آوردن بینایی کامل کمتر می‎شود و پس از هفت تا ده سالگی درمان تاثیر ناچیزی در بهبود بینایی خواهد داشت.

تصویر1 مغزدر حال تکامل، تصویرمبهم سمت چپ را سرکوب کرده و فقط تصویر دریافتی از چشم سالم را پردازش میکند.

علایم تنبلی چشم

این اختلال در اکثر موارد علامت مشخصی ندارد و ظاهر چشم کودک طبیعی است. همچنین کودک متوجه کاهش بینایی خود نبوده و شکایتی از اختلال چشمی ندارد. معمولاً تنبلی چشم برای اولین بار در معاینات روتین قبل از مدرسه نمایان می‎شود. انحراف چشم میتواند هم علت و هم نتیجه تنبلی چشم باشد. هر گونه انحراف چشمی بعد از 4 ماهگی حتماً باید توسط چشمپزشک بررسی شود.

عوامل ایجاد تنبلی چشم

در عیوب انکساری (نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم)، اگر هر دو چشم با شدت زیاد درگیر باشند هر دو چشم و اگر تفاوت عیوب انکساری بین دو چشم زیاد باشد، چشم ضعیفتر دچار تنبلی چشم می‎شود.

لوچی یا انحراف چشم میتواند باعث دوبینی شده و در نتیجه تصویر واضحی تشکیل نشود. بدین ترتیب مغز به¬تدریج برای حذف دوبینی، تصویر چشم منحرف را حذف کرده ودر چشم منحرف تنبلی چشم ایجاد خواهد شد .

انحراف چشم از علل شایع تنبلی چشم در کودکان

اشکالات مادرزادی در ساختمان چشم، مانند آب مروارید، افتادگی پلک، کدورت قرنیه و فاکتورهای ژنتیکی باعث میشوند که چشم نتواند تصویر واضحی از اشیاء دریافت کند و بتدریج دچار تنبلی شود .

تنبلی چشم چپ به علت توده داخل چشمی