دیابت بارداری یا دیابت در بارداری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

دیابت چیست ؟
ديابت اختلالي است که در آن سازگاري بدن با ميزان قند خون تغيير ميکند.

دو نوع دیابت داریم :
ديابت نوع اول :
معمولا در افراد جوان رخ ميدهد پانکراس يا لوزالمعده قادر به توليد انسولين کافي نيست.

ديابت نوع دوم :
شايع تر است و بیشتر کودکان و بزرگسالان را مبتلا ميکند. در ديابت نوع 2 ، بدن نسبت به انسولين مقاومت ميکند.

دیابت بارداری یا دیابت در بارداری
اگر فردی قبل از بارداری دچار دیابت بوده ، یک دیابتی باردار محسوب می شود.اما اگر برای اولین بار در بارداری دچار افزایش قند خون شود ، یک خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری است .

دیابت بارداری چیست ؟
دیابت بارداری به شرایطی گفته می شود که افزایش سطح گلوکز خون برای اولین بار در طی دوره بارداری تشخیص داده می شود. این تعریف ، شامل مادرانی که قبل از بارداری دیابت دارند ، نمی شود. شیوع دیابت بارداری ، تقریبا 4% است. در افراد مبتلا به دیابت بارداری ، رشد جنین معمولا بیش از حد معمول خواهد بود . خصوصا اگر کنترل روی بیماری انجام نشود .

علت دیابت باردای
دلیل مشخصی برای دیابت بارداری شناخته نشده است . ولی وجود برخی مسایل ، به تشخیص سریع دیابت بارداری کمک می کند. با توجه به عوارضی که دیابت برای مادر و جنین می تواند داشته باشد ، پیشگیری و کنترل دیابت در طی دوران بارداری اهمیت ویژه ای دارد .تقریبا در اکثر زنان به دلیل تغییرات هورمونی ای که در طی بارداری ایجاد می گردد درجاتی از اختلال در عدم تحمل گوکز مشاهده می گردد. یعنی سطح گلوکز خون آنها افزایش می یابد .(اما این افزایش به حدی نیست که بتوان به آن دیابت گفت).

اما بدن مادر باردار برای جلوگیری از افزایش قند خون مجبور می شود انسولین بیشتری تولید کند تا گلوکز را از داخل خون ، به درون سلول ها منتقل کند. حال ، اگر لوزالمعده ی مادر ، نتواند انسولین را به میزان کافی ترشح کند، مقدار قند خون افزایش می یابد و در نهایت منجر به بروز دیابت بارداری می گردد.

عوارض دریک مادر دیابتی باردار
دیابت مادر ، می تواند برای روی رشد و نمو جنین در طی بارداری اثر داشته باشد.در اوایل بارداری ، دیابت مادر می تواند منجر به نقص های مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین گردد.قند خون و کتون ها که در خون مادر با غلظت بیش از حد طبیعی وجود دارند، از جفت می گذرند و وارد بدن جنین می شوند و احتمال تولد نوزاد با نقایص مادرزادی را افزایش می دهند. بنابراین کنترل درست قند خون پیش از دوران بارداری بسیار مهم است.

در طول 6 هفته اول بارداری، اندام های جنین شکل می گیرند. قند خون بالا در طول این هفته ها بر رشد اندام های جنین اثر می گذارد و می تواند سبب ایجاد نقایص مادرزادی شود.به دلیل افزایش میزان قند خون جنینی، لوزالمعده جنین، انسولین بیشتری می سازد، ولی بعد از تولد نوزاد، توقف ترشح انسولین در بدن او مشکل است. بنابراین ممکن است سطح قند خون نوزاد، پایین بیفتد.

اما وجود دیابت بارداری ، در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم ، می تواند منجر به تغذیه بیش از حد (رسیدن بیش از حد گلوکز به جنین) و رشد زیاد از حد جنین شود. این جنین ها غالبا رشد شانه و سرشانه شان بطور غیر معمول بزرگ است و این زمینه ای برای زایمان سخت و گیر کردن شانه های جنین است .

به علاوه وقتی گلوکز فراوان در دسترس جنین داخل رحم باشد، جنین مجبور است تولید انسولین خود را افزایش دهد. در نتیجه ، پس از زایمان ، سطوح بالای انسولین را داریم ...اما دیگر آن منبع غنی گلوکز (مادر ) را نداریم !! اتفاقی که ممکن است بیفتد ، افت شدید قند خون در نوزادِ تازه متولد شده می باشد .به همین دلیل ، شروع تغذیه در این نوزادان اهمیت ویژه ای دارد . ضمن اینکه چکاپ های مکرر قند خون برای این نوزادان انجام می شود .

چه کسانی بیشتر در معرض دیابت بارداری هستند ؟
عوامل زیر خطر ابتلا به دیابت بارداری در طی دوره بارداری را افزایش می دهند :
داشتن اضافه وزن قبل از بارداری( 20% و یا بیشتر از وزن ایده آل)
نژاد های خاص
وجود قند در ادرار
اختلال تحمل گلوکز و اختلال در گلوکز ناشتا ( در این شرایط سطوح گلوکز خون بالا است ولی به حدی بالا نیست که بتوان آن را دیابت در نظر گرفت. به این حالت مرحله قبل از دیابت گفته می شود)
سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
سابقه تولد نوزاد بیش از 4 کیلوگرم در گذشته
سابقه تولد نوزاده مرده در گذشته
سابقه ابتلا به دیابت بارداری در بارداری گذشته