پارونیشیا ( Paronychia) یا عقربک یا کژدمه یک عارضه ناخن است که گاه با چرک کردگی گوشه ناخن اشتباه گرفته میشود. این عارضه در ناخنهای دست یا پا در گوشه ناخن و جایی که به پوست میچسبد رخ میدهد و دلیل آن آلودگی قارچی یا باکتریایی است. عقربک باکتریایی معمولاً با درد همراه است، در حالی که عقربک قارچی بدون درد است.
انواع :
- عقربک حاد
- عقربک مزمن
علل :
علل زمینه ساز عقربک باکتریایی یک آسیب قبلی ناخن، نظیر کندن زواید پوستی کنار ناخن موسوم به گوشه ناخن یا ریشه ناخن است. باکتری عامل این عفونت معمولاً استافیلوکوک است. عقربک قارچی در اثر عفونت با یک قارچ یا مخمر ایجاد میشود. گاز گرفتن، جویدن، دست کاری کردن ناخن، مکیدن آن و فرو رفتن ناخن در گوشت از عوامل ابتلا به این بیماری می باشد. نوع مزمن این نوع بیماری بر اثر قرار دادن دست در مواد شیمیایی و ضد عفونی کننده می باشد که بهترین مکان برای رشد قارچ می باشد. این بیماری در افراد مسن و کسانی که مبتلا به دیابت هستند بیشتر دیده می شود
عوامل افزايش دهنده خطرعقربک
آسیب اطراف ناخن انگشتان دست
تماس شغلی با رطوبت مداوم ( نظیر مشاغل ظرفشویی ، لباسشویی ، خودروشویی و خدمتکاری منازل
دیابت شیرین
جویدن ناخن و پوست کناره آن.
پيشگيرى :
جلوگیری از تماس زیاد دستها با رطوبت خودداری از کندن گوشه ناخن جلوگیری از آسیبدیدگی نوک انگشت
درمان :
اگر این عارضه بموقع درمان نشود، ممکن است موجب افتادن ناخن در افراد شود. شستن ناخن با صابون ، روزانه ۳ الی ۴ بار برای کم کردن درد توصیه میشود. اکثر پارونیشیاهای حاد باید با آنتی بیوتیک هایی مانند :
سفالکسین یا دی کلوگزاسیلیندرمان شوند. در صورت وجود ورم چرکی ممکن است نیاز به خالی کردن چرک باشد و بهندرت پزشک ممکن است مجبور به برداشتن تکهای از ناخن شود. پارونیشیای باکتریایی با دو هفته درمان معالجه میشود. پارونیشیاهای مزمن با استفاده از کرمهای ضدقارچ مانند کتوکونازول درمان میشود. همچنین از داروهای ملایم استروئیدی مانند کورتیزول برای کاهش التهاب و سرخی پوست استفاده میشود. داروهای استروئیدی هرگز نباید به تنهایی در عارضه عقربک مزمن استفاده شوند. پارونیشیای قارچی مزمن بوده و بهبود آن ممکن است به ۶ ماه درمان نیاز داشته باشد. عود بیماری در هر دو نوع پارونیشیا شایع است.