در اینجا به توضیح مختصر برخی علل شایع خارش واژن می پردازیم ( با وجود خلاصه کردن مطالب، نظر به گستردگی بحث ، این موضوع در چند قسمت توضیح داده خواهد شد ) :
1- عفونت قارچی واژن یا کاندیدیاز :
این عفونت در اثر قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس ایجاد می شود. از هر 4 زن حداقل 3 زن در طول زندگی خود این بیماری را تجربه می کنند. علائم اصلی آن عبارتند از خارش ، سوزش ، ترشح غیرعادی ، و درد هنگام دفع ادرار یا مقاربت. باید دانست که در واژن فرد سالم همیشه انواعی از باکتری (مانند لاکتو باسیل ها ) و سلول های قارچی وجود دارد. وقتی به هردلیل ( مثلا" مصرف انواع خاصی از آنتی بیوتیک ها ) تعادل بین این میکروارگانیزم ها به هم می خورد ، قارچ ها می توانند بیشتر تکثیرشده وباعث عفونت گردند.
از سایر علل به هم خوردن این تعادل می توان از حاملگی ، دیابت کنترل نشده ، ضعف سیستم ایمنی ، مصرف زیاد مواد قندی ، عدم تعادل هورمونی درزمان های نزدیک به زمان پریود ، استرس ، و بی خوابی اشاره کرد. به هرحال این عفونت باعث خارش ، تورم ، و التهاب می شود.معمولا" با درمان ، علائم در عرض مدت کوتاهی ( چند روز ) از بین می روند. این عفونت جزو بیماری های مقاربتی محسوب نمی گردد البته تماس جنسی می تواند باعث انتشار آن شود ولی زنانی هم که تماس جنسی ندارند ممکن است به آن دچار شوند. ترشحات سفید رنگ از دیگر علائم این بیماری است که ظاهر آن را به نوعی پنیر (cottage cheese) تشبیه کرده اند .
گاهی نیز ترشحات آبکی هستند. اگر این عفونت زیاد تکرار شود بهتر است آزمایشی جهت تعیین دقیق تیپ قارچ صورت گیرد و درضمن شریک جنسی فرد بیمار هم باید از نظر وجود آلودگی قارچی بررسی شود. درمان های مختلفی به شکل کرم ، قرص ، یا شیاف برای این بیماری وجود دارد.
2- وولوو واژینیت (Vulvovaginitis) :
طبق گزارش مرکز کنترل بیماری های امریکا، حدود 30 درصد زنان در طی زندگی خود به وولوواژینیت باکتریایی مبتلا می شوند . البته نوعی از وولووواژینیت هم وجود دارد که عامل آن قارچ کاندیداست که در بالا به آن اشاره شد. باکتری هایی مانند استرپتوکوک ، گاردنرلا ، و استافیلوکوک می توانند انواعی از وولوواژینیت باکتریایی را ایجاد کنند. این بیماری می تواند ترشحات خاکستری مایل به سفید با بوی «ماهی» ایجاد کند.
وولوواژینیت ویروسی بیشتر در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که عامل زگیل تناسلی است، ایجاد می شود و جزو بیماری های مقاربتی است. وولوواژینیت انگلی بیشتر در اثر کرمک ، گال ، یا آلودگی به شپش دیده می شود. از وولوواژینیت های دیگری که جزو بیماری های مقاربتی محسوب می شوند می توان از وولوواژینیت تریکوموناسی ، کلامیدیایی ، سوزاک ، و هرپس نام برد. باکتری تریکوموناس واژینالیس باعث نوعی از وولوواژینیت می شود که درآن، ترشحات زیاد بوده و ممکن است رنگ زرد ، خاکستری ، یا سبز و بوی زیاد داشته باشند.
همانطور که در قسمت اول هم اشاره کردیم برخی از مواد شیمیایی هم می توانند باعث وولوواژینیت شوند که از آن جمله می توان به برخی صابون ها، اسپری های زنانه ، عطرها ، و ضدحاملگی های واژینال اشاره کرد.تشخیص این بیماری اغلب با گرفتن شرح حال و معاینه فیزیکی امکان پذیر است ولی گاهی لازم است ترشحات واژن مورد آزمایش قرارگیرد.درمان هم با داروهایی به شکل قرص و کپسول خوراکی یا کرم های واژینال ( بسته به عامل آن ) امکان پذیراست.
برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری ها ، رعایت بهداشت فردی ، نپوشیدن لباس های تنگ و استفاده از لباس های کتانی توصیه میشود . از شستن ناحیه واژن با صابون های معطر یا شستشو با مواد حساسیت زا نیز خودداری کرده و درصورت لزوم از نشستن در آب ولرم حاوی اندکی سرکه کمک بگیرید. شریک جنسی فردی که دچار انواع مقاربتی وولوواژینیت شده هم حتما" باید تحت درمان قرارگیرد.