درجه ضد آفتاب مناسب

دکتر گیتا فقیهی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drgitafaghihi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، مجتمع آژند،بلوک آ،طبقه سوم،کلینیک صدف تلفن مطب : 32240828 - 031

آفتاب سوختگی از شایعترین عوارض پوستی است. عارضه ای که در عین سادگی صدماتش گاهی میتواند جبران ناپذیر باشد. این در حالی است که جلوگیری از بروز آفتابسوختگی در بسیاری از موارد میتواند بسادگی استفاده از کرم ضدآفتاب روی پوست باشد. این در حالی است که میبینیم خیلی ها با آوردن بهانه های مختلف گاهی از استفاده از ضدآفتابها طفره میروند و ریسک ابتلا به مشکلات پوستی را به جان میخرند.

تابش آفتاب و تولید ویتامین D
یکی از بهانه هایی که گاهی موجب میشود بعضیها با اتکا به آن کمتر سراغ استفاده از ضدآفتابها بروند، باور نادرست تولید بیشتر ویتامین D در بدن در نتیجه تابش آفتاب به پوست است. نتایج مطالعات بسیار زیادی نشان میدهد مقدار ساخت ویتامین D در بدن در طول روز مقدار ثابتی است و در صورتی که بیش از حد زیر آفتاب بمانیم، تفاوت خاصی در مقدار ساخت این ویتامین در بدن ایجاد نمیشود. واقعیت این است که اگر 15 دقیقه در معرض نور آفتاب باشیم یا دو ساعت تفاوت معناداری از نظر تولید ویتامین D در بدن ایجاد نمیکند. همان مقدار فعالیت روزمره ما و مدت عادی که در معرض نور آفتاب هستیم برای تولید این ویتامین در بدن ما کافی است.

آسیب پرتوهای فرابنفش خورشید
درباره بخش مضر پرتوهای فرابنفش باید بدانیم که پرتو فرابنفش c طول موج کمی دارد و توسط لایه ازن زمین جذب میشود. اما پرتوهای فرابنفش A و B را جو زمین به خوبی جذب نمیکند و میتواند به سطح زمین و بدن موجودات زنده بتابد. در واقع آثار سوئی که ما از تابش پرتوهای فرابنفش شاهد هستیم بیشتر ناشی از این بخش از امواج فرابنفش خورشید هستند. وی میافزاید: مراقبت در برابر تابش فرابنفش خورشید نمیتواند به روز خاصی محدود باشد. شرایط روزهای بارانی و برفی هم ممکن است به گونه ای باشد که موجب ایجاد ضایعات ناشی از آفتاب سوختگی شود. ممکن است میزان آفتاب در فصل زمستان کمتر باشد، اما باز هم در فصول مختلف تابستان و حتی زمستان، باید در برابر تابش آفتاب از کرمهای ضدآفتاب استاندارد استفاده کنیم.

درجه بندی ضدآفتاب
کرمهای ضد آفتاب از درجه بندی SPF تبعیت میکنند که با یک عدد میزان اثرگذاری آن را بیان میکنند. مثلا کرم ضدآفتابی که عدد SPF آن 30 است یعنی 30 برابر زمان لازم است تا فردی که این کرم را زده نسبت به کسی که این کرم را نزده (با همان شرایط حساسیت به تابش آفتاب و رنگ پوست) پوستش در برابر تابش خورشید دچار آفتاب سوختگی شود. همینطور اگر این عدد 50 باشد، یعنی 50 برابر زمان برای سوختن پوست فرد در برابر تابش آفتاب لازم است و به این ترتیب شاخصی است که نشان میدهد کرم ضدآفتاب چه اندازه میتواند موثر عمل کند. معمولا گفته میشود مقدار کرم زدن به اندازه یک بند انگشت برای صورت لازم است. اگر فرد در شرایط شدید تابش آفتاب قرار دارد باید هر سه ساعت یک بار استفاده از کرم را تجدید کند.

خطرات آفتاب سوختگی
این خطرات مرحله حادی دارد که میتواند مثل سوختگی عمل کند. پوست در اثر آفتاب سوختگی قرمز میشود و تاول میزند و ترشحاتی ممکن است داشته باشد و در نهایت میتواند به کنده شدن پوست منجر شود. در مراحل اولیه ممکن است قرمز شدن و در روزهای بعد سیاه شدن و پوسته پوسته شدن را شاهد باشیم. در برخی موارد فرد بعد از چند روز از آفتاب سوختگی ممکن است شاهد لکه های قهوهای روی پوست خود باشد که گاهی این موارد زودگذر است و ممکن است خودبه خود بهبود پیدا کند. اما آن چیزی که ماندگار است و اثرش را در طولانی مدت میگذارد، تماس طولانی با آفتاب است که ریسک سرطان پوست را بالا میبرد. کسی که کرم ضدآفتاب میزند، جدا از این که خطر ابتلا به سرطان پوست را در خود پایین می آورد، افتادگی پوست و خطر پیری پوست را هم در خودش کم میکند.

تشدید بیماریهای پوستی
برخی بیماریهای پوستی هستند که آنها را بیماریهای پوستی ناشی از آفتاب یا تشدید شونده با آفتاب می نامند. برخی افراد پوستشان واکنشهای غیر طبیعی نسبت به آفتاب دارد و مثلا اگر چند دقیقه زیر آفتاب باشند بشدت پوستشان دچار آفتاب سوختگی میشود. این عارضه را فتودرماتوزها یا درماتوزهای ناشی از آفتاب مینامند. به این افراد توصیه میشود از دو نوع ضدآفتاب فیزیکی و شیمیایی استفاده کنند و حتما توصیه میشود دفعات استفاده از ضدآفتاب در این افراد خیلی بیشتر باشد. یک سری درمانهای مراقبتی دیگر نیز برای این افراد در نظر گرفته میشود.

درمورد انتخاب ضد آفتاب بایستی سه فاکتور را مد نظر قرار دهیم :
1- رنگ چهره و مو
2- عکس العمل پوست
3- درجه SPF ضدآفتاب

1- کسانیکه رنگ چهره بلوند بور:
پوست بسیار روشنی که در حالت عادی سفید است. در اثر تماس با آفتاب بسیار کم برنزه میشود یا اصلا رنگ نمیگیرد ولی به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود.بایستی از درجه SPF ضدآفتاب30تا50 استفاده کنند

2- کسانیکه رنگ چهره بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ مو :
پوست در حالت عادی سفید است. در اثر تماس با آفتاب به مقدار کم برنزه میشود و پوست می اندازد و به سرعت دچار سوختگی دردناک میشود. بایستی از درجه SPF ضدآفتاب30تا50 استفاده کنند

3- نژاد آسیای میانه یا هند و اروپایی :
پوست در حالت عادی سفید است. در اثر تماس با آفتاب در حد معمول برنزه میشود و سوختگی متوسطی دارد بایستی از درجه SPF ضدآفتاب15تا20 استفاده کنند

4- کسانیکه رنگ چهره معتدل، معمولا با چشم و موی تیره :
پوست در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن است. در اثر تماس با آفتاب براحتی رنگ میگیرد و حداقل میزان سوختگی را دارد بایستی از درجه SPF 6تا15 استفاده نمایند.

5- کسانیکه رنگ چهره تیره، پوست در حالت عادی قهوه ای است :
در اثر تماس با آفتاب براحتی رنگ میگیرد و بندرت دچار سوختگی میشود. بایستی از درجه SPF ضد آفتاب 2تا10 استفاده نمایند.

6- کسانیکه رنگ چهره بسیار تیره، پوست در حالت عادی سیاه است :
در اثر تماس با آفتاب بسیار تیره تر میشود و هرگز دچار سوختگی نمیشود بایستی از درجه SPF ضد آفتاب 2استفاده نمایند