علت خشکی پوست می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که در نتیجه آن، پوست دچار کمبود رطوبت و حساسیت می شود. عواملی همچون تغییرات آب و هوایی، استفاده از محصولات نامناسب، یا حتی مشکلات داخلی بدن می توانند باعث خشکی و پوسته پوسته شدن پوست شوند. پوست، بزرگترین عضو بدن، نقش حیاتی در محافظت از ارگان ها و حفظ تعادل رطوبت بدن دارد و زمانی که دچار خشکی می شود، احساس ناخوشایندی ایجاد می کند. در این مقاله، به بررسی علل اصلی خشکی پوست و راه های درمان آن خواهیم پرداخت.

خشکی پوست چیست؟

معمولا تقسیم بندی انواع پوست ها به این صورت است: خشک، چرب، نرمال و مختلط. دهیدراسیون یا از دست دادن رطوبت یک حالت شایع است که ممکن است تمام انواع پوست را درگیر کند. برای برطرف کردن مشکل دهیدراسیون باید در قدم اول بدانیم زیر سطح پوست چه اتفاقی می افتد تا بتوانیم درمان مناسب را انتخاب کنیم. لایه شاخی پوست به یک دیوار آجری و محافظ تشبیه می شود که پوست را علیه عوامل خارجی حفاظت می کنند. ویژگی کلیدی پوست سالم توانایی آن برای جذب و نگهداری رطوبت است.

کورنئوسیت ها که آجرهای این دیواره می باشند سلول هایی هستند که حاوی پروتئین ها و عوامل مرطوب کننده طبیعی هستند و رطوبت را به سمت خود می کشند. چربی ها که محافظ این دیواره هستند از سرامید و اسیدهای چرب و کلسترول تشکیل شده اند که روغن های طبیعی هستند که کورنئوسیت ها را احاطه کرده اند و در واقع قابلیت نفوذ پذیری پوست را تنظیم می کنند و رطوبت را به دام می اندازند و پوست را لغزنده و لطیف می کنند.پوست وقتی خشک می شود که مواد تشکیل دهنده سطح آن آسیب دیده باشد و لایه خارجی آجری و محافظ مختل شده و ترمیم نشده باشد.

علل اصلی خشکی پوست

• هوای سرد و خشک
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• دوش آب گرم
• صابون ها و شوینده ها
• لایه برداری غیر اصولی پوست
• افزایش سن
• کاهش رطوبت پوست
• مواد محرک پوست
• شرایط بهداشتی و بیماری های پوست

هوای سرد و خشک

هنگامی که هوا سرد می شود سطح رطوبت هوا نیز کاهش می یابد و در نتیجه پوست خشک می شود همچنین دستگاه های گرمایش داخلی با جذب رطوبت بیشتر فضا و کاهش رطوبت باعث خشک شدن پوست می شود. برای پیشگیری از خشکی پوست:

• نصب دستگاه بخور در اتاق ها جهت حفظ رطوبت اتاق
• تنظیم سطح رطوبت بین 50٪ -45٪ و دمای 20 درجه سانتی گراد
• پوشش قسمت های حساس بدن مانند صورت، لب ها، دست با روسری و دستکش موقع بیرون رفتن

قرار گرفتن در معرض خورشید

قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث آسیب رسیدن به پوست است. نور آفتاب باعث تیره و خشک شدن پوست به دلیل از دست دادن آب از پوست می شود.

• هنگام ظهر بین ساعت 1 تا 4 بعدازظهر میزان اشعه خورشید به حداکثر می رسد حتی الامکان در آن زمان بیرون نرویم.
• استفاده مرتب از کرم های ضد آفتاب برای محافظت از پوست خود در برابر آفتاب سوختگی
• آب فراوان بنوشیم.

دوش آب گرم

دوش آب گرم باعث ایجاد آرامش و کاهش خستگی از بدن است ولی استفاده از دوش گرم چربی های طبیعی پوست را از بین می برد و باعث خشکی پوست می شود.

• سریع دوش بگیرید، پنج دقیقه زمان برای تمیز کردن بدنتان کافی است.
• فقط از آب ولرم برای دوش گرفتن استفاده کنید.

صابون ها و شامپوها

همه صابون ها یکسان نیستند. شستن بدن با صابون های تند باعث از بین رفتن رطوبت و خشکی بدن می شود از صابون ها و شامپوهای مناسب با پوست خشک استفاده کنید.

• برای شستن پوست از صابون های ملایم که باعث مرطوب ماندن پوست می شود استفاده کنید.
• بیش از دوبار در روز برای شستشوی بدن از صابون استفاده نکنید.

لایه برداری غیر اصولی پوست

بسیاری از مردم معتقدند که لایه برداری پوست هنگام حمام کردن لازم است. اصطکاک ناشی از مالش پوست در هنگام شستشو باعث خشکی آن می شود.
-از اسفنج های مخصوص لایه برداری هنگام شستشو استفاده نکنید.
- برای شستن بدن خود از دستتان یا یک کیسه نرم استفاده کنید.

افزایش سن

پوست های مسن معمولا به دلیل کاهش تولید روغن های طبیعی خشک می شوند. عواملی مثل افزایش سن، ژنتیک، بیماری ها و استرس ممکن است باعث از بین رفتن فاکتورهای مرطوب کننده و چربی پوست شده و منجر به خشکی شوند. این خشکی با از بین رفتن لایه حفاظتی پوست منجر به دهیدراسیون بیشتر و از دست رفتن آب پوست می شود.پوست چرب در اثر فعالیت زیاد غدد سبابه ایجاد می شود که عواملی مثل ژنتیک، تغییرات هورمونی، مصرف زیاد فرآورده های چرب، تغییرات فصلی، داروها و استرس در ایجاد آن نقش دارند. پوست چرب مستعد ایجاد آکنه است ااما باید توجه داشت شستشوی بیش از حد یا لایه برداری زیاد پوست باعث از بین رفتن چربی های محافظ پوست می شوند و منجر به دهیدراسیون خواهد شد.

افزایش سن دلیل دیگری است که باعث می شود که پوست نرمی و لطافت خودرا از دست بدهد. تغییر در سطح هورمون ها با افزایش سن باعث خشکی پوست می شود. شما می توانید آسیب های ناشی از افزایش سن به پوست را با روش های زیر به حداقل برسانید:
- استفاده از کرم های برطرف کننده خشکی صورت و بدن
- ورزش منظم که به بهبود گردش خون کمک می کند تا پوستی جوان و نرم داشته باشید.

کاهش رطوبت پوست

دوش گرفتن رطوبت پوست را کاهش می دهد و کشیدن حوله بر پوست برای خشک کردن پوست نیز باعث حذف رطوبت باقی مانده.بر پوست می شود.
-هنگامی که بدن شما هنوز مرطوب است از لوسیون مرطوب کننده استفاده کنید.
-محصولات حاوی سرامید، اوره، اسید لاکتیک یا وازلین از خشکی پوست پیشگیری کرده باعث می شوند که پوستی نرم و لطیف داشته باشید.

مواد محرک پوست

مواد محرک موادی هستند که در زمان تماس با پوست موجب خارش پوست می شوند مانند پارچه های پشمی، مواد پاک کننده، نرم کننده های پارچه، عطر و غیره
-از محصولات مخصوص پوست های حساس استفاده کنید.
-هنگام خرید محصولات زیبایی به برچسب های آن ها دقت کنید و برندهای بدون عطر و محصولات مخصوص پوست های خشک را خریداری کنید.
- از پارچه های طبیعی برای تهیه لباس استفاده کنید.

شرایط بهداشتی و بیماری های پوست

شرایط خاص بهداشتی نیز پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. بیماری های پوستی مانند درماتیت آتوپیک، باعث پوسته پوسته شدن و قرمزی پوست می شود. دیابت و مشکلات غده تیروئید نیز باعث ایجاد مشکل در پوست می شود.
اگر قرمزی و خشکی پوست با استفاده از داروهای خانگی بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید.

عوارض عدم درمان خشکی پوست

اگر این لایه محافظ ترمیم نشود پوست قابلیت کشسانی خود را از دست می دهند و چروک، ترک، قرمزی و پوسته ریزی پیدا خواهد کرد. به علاوه تولید و تکامل طبیعی کورنئوسیت ها در لایه های عمقی پوست مختل می شود که باعث بدتر شدن خشکی پوست و ایجاد سیکل معیوب خشکی و خارش می شود.

پیشگیری از خشکی پوست

آب ماده حیاتی است که پوست انسان هم نیاز ویژه ای به آن دارد. پوست سالم و مرطوب حدودا از 70-60 درصد آب و 10-2 درصد چربی تشکیل شده است. بنابراین کلید حفظ نقش حفاظتی پوست تامین رطوبت و چربی در ساختار پوست است.پیشگیری از خشکی بیشتر با فراورده هایی که آب را داخل پوست حفظ کرده و پوست را از عوامل خارجی حفاظت می کنند ضروری است و همچنین تعادل آب و چربی برای حفظ ساختار، قابلیت کشسانی و سلامت پوست بسیار مفید است. وقتی با خشکی و دهیدراسیون پوست روبه رومی شویم شاید ساده ترین کار استفاده از مقادیر زیاد کرم های چرب و غلیظ باشد. اما استفاده از مقادیر زیاد روغن و واکس بر روی پوست از نفوذ رطوبت موجود در هوا به پوست جلوگیری می کند و دهیدراسیون پوست را تشدید می کند. حتما باید ابتدا رطوبت به پوست رسانده شود و سپس از کرم های پوشاننده استفاده شود.برای درمان پوست های دهیدراته باید از فراورده هایی که رطوبت به پوست می رسانند و کمک به حفظ آن رطوبت می کنند و یک تعادل چربی آب سالم در پوست ایجاد می کنند استفاده شود.

درمان خشکی پوست

1. برداشتن لایه سطحی پوست قدم مهمی در کمک به تکامل سلول های پوست است. البته مراقب باشید لایه برداری بیش از حد صورت نگیرد. چون باعث پاسخ جبرانی پوست و تولید بیش از حد چربی می شود. اسیدهای آلفاهیدروکسی از جمله مندلیک اسید باعث برداشتن لایه مرده پوست شده و نفوذ و جذب مواد مرطوب کننده را تسهیل می کنند. از لایه برداری خشن و ماسک های خاک رس پرهیز کنید که بعد از لایه برداری، باید رطوبت از دست رفته سریعا تأمین شود. به این منظور به دنبال فراورده هایی بگردید که حاوی مواد رطوبت رسان، نرم کننده و پوشاننده باشد که مجموعا باعث هیدراسیون پوست و نگهداری رطوبت در پوست و ترمیم لایه ی حفاظتی پوست می شوند.
2. مواد مرطوب کننده تولید فاکتورهای مرطوب کننده طبیعی را افزایش می دهند بنابراین باعث بهبود هیدراسیون لایه شاخی می شوند. مواد نرم کننده که معمولا روغن های ملایم هستند حالت ترک خوردگی پوست را صاف می کنند و باعث بهبود سطح چربی های پوست می شوند و به ترمیم لایه حفاظتی پوست کمک می کنند. این مواد اگر خاصیت پوشانندگی هم داشته باشند از تبخیر آب سطح پوست هم جلوگیری می کنند.
3. مواد پوشاننده معمولا روغن، کره موم و سیلیکون هستند که جایگزین لایه لیپیدی آسیب دیده سطح پوست می شوند و لایه حفاظتی ایجاد می کنند که رطوبت را به دام می اندازند. روغن های گیاهی و کره ها امروزه به طور وسیعی در فراورده های پوستی استفاده می شوند چون جلوی از دست رفتن آب پوست را می گیرند، قرمزی را کم می کنند و سریعا جذب پوست می شوند. در انتخاب یک فراورده ی مرطوب کننده غیر از مواد تشکیل دهنده آن به سن بیمار هم توجه کنید.
4. پوست های جوان نرمال تا خشک از کرم های با پایه ژل سود بیشتر می برند. دهیدراسیون در این پوست ها اغلب ناشی از عوامل محیطی مثل سرما و خشکی هوا و زندگی در ارتفاعات است. در پوست های مسن، کرم های با پایه روغن و کره مناسب تر هستند. هرچه مولکول مواد تشکیل دهنده درشت تر باشد حفاظت بیشتری به پوست می دهد.
5. ماسک های شبانه غلیظ برای پوست های خشک و آفتاب خورده مسن عالی هستند و باعث هیدراسیون و لطافت پوست می شوند. در پوست های مستعد آکنه که خشک و دهیدراته شده از مرطوب کننده سبک به جای روغن های سنگین استفاده کنید. روغن ها باعث بسته شدن منافذ پوست و بهم خوردن تعادل چربی پوست می شوند و در ضمن با جلوگیری از نفوذ رطوبت از بیرون به پوست دهیداراسیون را تشدید می کنند.

نسخه اصلی مطلب دلایل خشکی پوست و بهترین روش های درمان را در سایت دکتر سهیلا طاهری بخوانید.

---