توانبخشی پس از جراحی :

-توانبخشی پس از ترمیم پارگی های کوچک یا ناکامل:
-تمرینات پاندولی
-تمرینات دامنه حرکتی اکتیو و تمرینات تقویتی دست در قسمت های انتهایی
- تمرینات دامنه حرکتی پاسیو شانه، چرخش داخلی و خارجی شانه
-در صورت درد از sling برای یک یا دو هفته استفاده شود

بکارگیری سرما به مدت ۱۵ دقیقه چندین بار در روز و قبل از خواب و استفاده از یخ در ۴۵ درجه ابداکسیون بازو همزمان انجام انجام ماساژ با ۲ انگشت از داخل به خارج روی تاندون سوپراواینفر اسپایناتوس
وضعیت خوابیدن : به پهلوی سالم یا به پشت- وضعیت نشستن و ایستادن و راه رفتن به طور مستقیم و صاف

روز ۳ تا هفته ۳:

-ادامه استفاده از یخ و ماساژ
-در صورت تجویز تمرینات پاندولی
-پیشرفت تمرینات به سوی تمرینات فعال کمکی
-فلکسیون از هفته دوم شروع شود
-چرخش خارجی شانه در صفحه اسکاپولا
تمرینlow-level reaching در حالیکه بازو به طور پاسیو حرکت داده شود تا دست وضعیت reach را به دست آورد

هفته ۲ تا ۶:

- شروع حرکات چرخش داخلی و خارجی شانه در صفحه اسکاپولا
- افزایش قدرت از طریق انقباضات ایزومتریک
- استفاده از سیستم قرقره

هفته ۶ تا ۱۰:

-دامه تمرینات تقویتی شانه شامل تمرینات مقاومتی در تمامی صفحات
-تمرینات تراباند برای عضلات روتاتور شانه
-به دست آوردن reaching به طور عملکردی و اکتیو
-تمرین wall pushup به منظور افزایش ثبات اسکاپوا و توراسیک
-شنا کردن در صورتی که دامنه و حرکت سراتوس قدامی طبیعی است

۲-توانبخشی پس از ترمیم پارگی های باز و ماژور:

روز یک تا ۱۰:

- بی حرکتی در اسلینگ و برداشتن آن در زمان تمرین و استحمام
- کنترل التهاب درد
-تمرینات پاندولی
-تمرینات آرام شانه
-دامنه حرکتی اکتیو در قسمت های انتهایی اندام فوقانی و تقویتgrasp
-راهنمایی در مورد انجام امور روزمره با یک دست و استفاده از تجهیزات تطبیقی در صورت نیاز

روز ۱۰ تا هفته ۴:

-کنار گذاشتن تدریجی sling و ادامه تمرینات قبلی
-دامنه حرکتی پاسیو کامل و آغاز تمرینات فعال کمکی
- تمرینات ایزومتریک شانه کمتر از حداکثر در دامنه بدون درد
- تمرینات ثبات اسکاپولا
-تمرینات دامنه حرکتی اکتیو شانه
-آغاز فعالیت عملکردی سبک

هفته ۶ تا ۸:

-تمرینات مقاومتی شانه و تمرینات تقویتی اسکاپولا
- کشش ساختارهای سفت شده

هفته ۱۰ تا ۸:

-پیشرفت تمرینات مقاومتی

۳- توانبخشی در ترمیم پارگی وسیع:

روز ۲ تا ماه اول :

-بی حرکتی قسمت های فوقانی در یک sling و بالش abd و یا بریس برای ۴ تا ۸ هفته اول به منظور حفاظت از ترمیم
-فلکسیون پاسیو تا ۱۰۰ درجه بر اساس اهداف درمانی
-تقویت عضلات قسمت های انتهایی اندام
-راهنمایی بیمار در انجام امور روزمره توسط یک دست و استفاده از تجهیزات تطبیقی در صورت نیاز

ماه ۱ تا ۳:

-ادامه الواسیون پاسیو
-آغازRot external پاسیو درحالیکه که بازو کنار بدن است (تا ۲۰درجه)
-تمرینات پاندولی
- استفاده از sling بین تمرینات
-دامنه حرکتی کمکی فعال و پیشرفت به سوی دامنه حرکتی فعال
-انجام تمرینات اکتیو تا بالای سر تا حدود ۶ماه به تعویق می افتد

ماه ۲ تا۳۲:

-تقویت عضلات شانه به طور ایزومتریک کمتر از حداکثرماه ۵:
-انجام تمرینات مقاومتی پیشرونده

ماه۶:

-انجام فعالیت ها تا حد تحمل شکستگی های ناحیه فوقانی بازو:
-تمرینات پاندولی از روزسوم تا پایان هفته اول : تمرینات حرکتی ساعد و مچ به مرورتمرینات Rom پاسیو و کمکی ( از پایان هفته اول تا انتهای هفته سوم ) در نهایت تمرینات تقویتی ایزومتریک به ایزو تونیک مقاومتی و تمرینات کششی ( از هفته چهارم )

-توانبخشی پس از جراحی : از هفته سوم بعد از جراحی تمرینات ایزومتریک ، تمرینات پاندولی ,wall climbing در عرض هفته ۶-۸ انجام شود. کشش و تقویت ایزوتونیک تا زمانی که التهاب کاهش نیافته انجام نگیرد تقویت ایزوتونیک تا ۴ الی ۶ ماه پس از برداشتن گچ توصیه نمی شود. کشش شدید و انقباض مقاومتی نیز برای ۳-۲ ماه به تعویق می افتند

آرتروپلاستی شانه :

۲ تا ۳ روز پس از جراحی : تمرینات کودمن و فلکسیون و روتاسیون خارجی پاسیو بهترین و بهترین وضعیت برای ext.Rot وضعیت خوابیده و vction add هومروس است . بعد از برداشتن بخیه ها در هفته دوم ، تمرینات wall climbing به برنامه افزوده می شوند.

در هفته ۶ با مشاوره پزشک ، برنامه ارتقاء یافته و شامل تمرینات مقاومتی اکتیو و فعالیت هایی به منظور تقویت عضلات روتاتور کاف و سه سه بخش عضله دلتویید می شود. تحمل وزن روی بازوی صدمه دیده حداقل برای ۶ ماه مجاز نیست.

تاندینیت های آرنج :

-درمان درشرایط حاد : استفاده ازیخ به صورت ماساژ Friction هر دوساعت یکبار استراحت در Cock-up به مدت ۳-۲ هفته تمام مدت مگر درزمان های تمرین که باز می شود.
- Counterforce brace روی منشاء عضلات گرفتار, تمرینات کششی به منظور افزایش طول استراحت تاندون
-محدود کردن حرکات ظریف انگشتان وGrip , کشش عضلات Flex و Ext مچ
-ماساژعمقی و متوقف کردن فعالیتهای تکراری

شکستگی ودررفتگی های آرنج :

-توانبخشی پس از درمان های غیرجراحی : کشش شدید خواه اکتیو یا پاسیو هیچ گاه درتوانبخشی شکستگی ها و در رفتگی های آرنج جایی ندارد. ماشین های C.P.M و اسپلینت های لولائی آرنج امکان انجام حرکات حفاظت شده را فراهم می کند درحالتی که از بی ثباتی داخلی و خارجی پیشگیری می نمایند.

-شکستگی های خارج مفصلی فوق کندیلی و بین کندیلی : حرکت Flexion آرام اکتیو را در هفته ۳-۲ روزدر وضعیت حذف جاذبه می توان آغاز کرد به تدریج به طرف اکستانسیون ادامه داد .

-شکستگی های اپی کوندیل داخلی : ۲-۱ هفته بعد از بی حرکتی حرکات اکتیو آرام درمراحل بعد با اجازه پزشک تمرینات تقویتی انجام می شوند.
-شکستگی های اپی کوندیل خارجی: بعد از ۲-۱ هفته بی حرکتی حرکت اکتیو آرام آغازمی شود.

-شکستگی های ناحیه فوقانی اولنا واوله کرانون : دامنه حرکتی آرام پس از ۱۰-۷ روز آغاز می شود. از حرکت کامل Flexion تا ۶-۴ هفته ممانعت می شود. پس از جوش خوردگی فعالیت مقاومتی سبک آغاز می گردد.

-شکستگی ناحیه فوقانی رادیوس : بلافاصله حرکت آرام اکتیو را آغاز کرده و در مواردی ۳-۲ هفته بی حرکت شده و سپس حرکت اکتیو آرام و به دنبال آن فعالیت های تقویتی انجام می شود.

-درمان دررفتگی رادیوس و اولنا : حرکت مفاصل سالم از روز بعد آغاز شده و حرکت فلکسیون آرام و سبک درون اسپلینت از هفته اول انجام می گردد. وقتی درهفته سوم با انجام تمرینات extension در صورتی که دررفتگی مشاهده نگردید, حرکات فلکسیون و اکستانسیون در دامنه بزرگتری انجام می شود و نوبت به تمرینات تقویتی میرسد.(به خصوص عضله سه سر بازویی)

درمان پس از جراحی شکستگی های آرنج :

-شکستگی های فوق کندیلی خارج مفصلی : حرکت آرام و سبک اکتیو را در جهت فلکسیون در هفته ۳-۲ آغاز می کنند و بتدریج بر دامنه extensionافزوده میشود

-شکستگی های داخل مفصل کندیلی : تمرینات دامنه حرکتی آرام ۵-۳ روز بعد از حراحی آغاز می شود. انجام فعالیتهای سبک روزانه در حالیکه اندام درون اسپیلنت حفاظتی قرار دارد ادامه می یابد. تمرینات تقویتی درهفته ششم آغاز می گردد.

- شکستگی های کندیل داخلی و خارجی : دامنه حرکتی اکتیو ۱۰-۵ روز بعد از جراحی آغاز می شود.

شکستگی های انتهای فوقانی اولنا و اوله کرانون :

تمرینات دامنه حرکتی اکتیو۷-۳ روزپس از جراحی آغاز می شود , تا ۴هفته از حرکت Flexion اجتناب شود. تمرینات تقویتی پس از جوش خوردگی آغاز می شود.شکستگی های انتهای فوقانی رادیوس: تمرینات Rom 10-5 روز بعد از جراحی آغاز می شود. بیمارSling را جایگزین اسپلینت می کند.

شکستگی همراه با دررفتگی :

بعد از۴هفته بی حرکتی حرکات آرام و سبک و چرخش های آرام ساعد شروع می شود . extension بالای ۹۰درجه تا هفته ۶ بعد ازجراحی مجاز نیست.

توانبخشی در زخم ها:

-کاهش تورم ازطریق Elevation ، تمرینات دامنه حرکتی همراه با الواسیون ، فشارمتناوب ( پوشش فشاری ، نخ پیچیدن ) ، فشار مداوم ( باندپیچی ، پوشش فشاری ، اسپلینتهای هوائی )
- عوامل گرمائی : حرارت مرطوب در حالت Elevation ، سرما درمانی در ورم حاد
- دامنه حرکتی تجویز اسپلینت تسکین درد

توانبخشی کاردرمانی پس ازعمل جراحی پیوند پوست:

روز۷ پس ازجراحی تمرینات آرام دامنه حرکتی آغازمی شود Elevation اندام جهت کاهش ورم استفاده می شود. ۲ هفته پس ازجراحی از پوشش های فشاری روی پیوند جهت کاهش ورم استفاده می شود. ۴-۳هفته پس از پیوند ماساژ آرام و مدالیته نرم کننده اسکار

توانبخشی کاردرمانی فلاپ ها :

۱- فلاپ پایه دار: باندپیچی انگشتان آزاد و ماساژبرگشتی جهت کاهش ورم انجام گیرد. دامنه حرکتی در مفاصل غیرمبتلا حفظ شود اهداف درمان پس از جداکردن فلاپ شامل : التیام زخم ، کنترل ورم ، کسب مجدد حرکت اکتیو و پاسیو درمفاصل غیرمبتلا و مبتلا می باشد.

۲- انتقال آزاد بافت : ازباندپیچی فشاری حداقل تا ۳هفته بعد ازعمل اجتناب شود. درمفاصل سالم دامنه حرکتی اکتیوانجام می شود ۲هفته بعد ازعمل در صورت ثبات وضعیت عروقی دامنه حرکتی اکتیو مفاصل مبتلا شروع می شود ۴-۳ هفته پس ازعمل از ماساژآرام , مدالیته های نرم کننده اسکار, پیچیدن همراه با فشار استفاده شود. ۸-۶ هفته پس ازجراحی دامنه حرکتی پاسیو شروع می شود. ۸هفته پس ازعمل بیمارمی تواند فعالیت های عادی روزانه را با دست انجام دهد. تمرینات Rom راادامه داده و فعالیت هائی برای افزایش قدرت و تحمل اضافه می شود.

توانبخشی کاردرمانی در شکستگی های مچ :

Casting و Splinting ، کنترل ورم ، تمرینات Rom درمفاصل سالم Mobilization پس ازبازکردن گچ, گرما و شروع تمرینات Rom اکتیو سپس پاسیو. ۴-۳هفته بعد ازبازکردن گچ تمرینات تقویتی, P.N.F تمرینات کششی شروع می شود.

-شکستگی های متاکارپ : حرکت زودهنگام P I P وDI P ضروری است. وجهت کاهش ورم دست در Elevation قرار می گیرد. درهفته سوم Splint کنار گذاشته می شود از Buddy taping استفاده می شود. تمرینات آرام اکتیو و اکتیو کمکی انجام می گردد. تمرینات تقویتی با خمیرنیز آغازمی شود.

-شکستگی اسکافوئید ( بدون جابجائی ) : استفاده ازThumb spica بمدت۶هفته و۶هفته دیگراز Thumb spica کوتاه استفاده می شود.تمرینات ROM اکتیو ساعد ، مچ وشست روزانه ۶ تا ۸ بارپس از بی حرکتی آغاز می شود.

-شکستگی همراه باجابجائی اسکافوئید : به مدت ۱۲-۸ هفته از Thumb spica استفاده می شود پس از برداشت Splint تمرینات ROM اکتیو وآرام آغاز می شود. ۴ماه پس از جراحی اسپلینت داینامیک مچی برای Flex و Ext به منظور افزایش حرکات پاسیومچ تجویز می شود.

نسخه اصلی مطلب خدمات فیزیوتراپی، توانبخشی و کاردرمانی چیست؟ را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---