درمان سرماخوردگی کودکان

دکتر محمد رضا مدرسی [ فوق تخصص ریه و دستگاه تنفسی کودکان ]آدرس وب سایت : www.drmodaresi.ir
آدرس مطب : تهران ، انتهای غربی بلوار کشاورز ، خیابان قریب ، تقاطع قریب و فرصت ، سمت چپ ، پلاک 81، ط 1، واحد 2 تلفن مطب : 66124221 - 021

سرماخوردگی درمانی ندارد و درمانهای رایج هیچگونه نقشی در بهبودی سریعتر بیماری ندارد . تجویز دارو در جهت کاهش علائم آن همانند تب و یا درد موثر است.

درمان ضد تب درد :
در صورتیکه سن کودک زیر 3 ماه است وتب دارد توسط پزشک معاینه شود . در کودکان بالای سه ماه می توان از استامینوفن جهت کاهش تب استفاده کرد. میزان مورد نیاز در صورتیکه بخواهیم از قطره استفاده کنیم 2 قطره به ازای هر کیلوگرم از وزن کودک می باشد ( وزن کودک ضربدر 2 ) و هر چهار ساعت تکرار می شود.

بطور مثال یک کود ک با وزن 10 کیلوگرم میزان استامینوفن مورد نیاز 20 قطره هر 4 ساعت می باشدو می توان تا زمان قطع تب ادامه داد. در صورت مصرف شربت میزان مصرف نیم میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم است بعبارت دیگر وزن تقسیم بر 2 می کنیم مثلا در یک کودک 10 کیلوگرمی میزان مناسب شربت 5 میلی لیتر و هر چهار ساعت تکرار می شود.

در کودکان بالاتر از شش ماه می توان از شربت بروفن استفاده نمود گر چه بهتر است در این سن هم از استامینوفن استفاده نمود.آسپرین اثرات ضد تب دارد ولی به علت آسیب شدید کبدی که بدنبال مصرف آن در کودکان مبتلا به آبله مرغان و آنفلونزا ایجاد می کند استفاده از آن در افراد کمتر از 18 سال بشدت ممنوع شده است.بیماری کشنده ای که بدنبال سرماخوردگی در کودکانی که از اسپرین استفاده نموده اند ایجاد می شود سندرم ری نام دارد.

درمان گرفتگی و آبریزش بینی
مصرف داروهای ضد احتقان و گرفتگی بینی به علت عوارضی که دارند در کودکان ممنوع می باشد.تنها داروی مجاز در این زمینه محلول آب نمک رقیق(کلرور سدیم) بوده که به صورت قطره و یا اسپری بینی در داروخانه ها موجود می باشد. بهتر است در کودکان کمتر از یک سال از قطره و کودکان بزرگتر از یک سال از اسپری کلرور سدیم استفاده گردد.

پس از استفاده از این دارو تمیز کردن ترشحات بینی با پوار ( فن گیر ) توصیه می شود تا راه بینی برای تنفسی بهتر و آسانتر باز شود.استفاده ازبخور گرچه در باز کردن بینی و کاهش ترشحات آن بی تاثیر نیست ولی توصیه به استفاده از آن در زمان سرماخوردگی نمی گردد.دستگاههای بخوری که در بازار وجود دارند بیشتر جنبه تجاری دارند تا استفاده های درمانی.

درمان سرفه
سازمان غذا و داروی امریکا(FDA) قویا توصیه می کند که از تجویز دارو های ضد سرفه در کودکان سرماخوده خودداری شود.در بررسی های اخیر مشخص شده است که تجویز داروهائی همانند دیفن هیدرامین هیروکسی زین و سائر آنتی هیستامین ها در کودکان زیر دو سال ممکن است منجر به مرگ ناگهانی کودک شده و لازم است جدا از مصرف انها در این گروه سنی خوداری گردد.

دارو هائی همانند داروهای فوق و دکسترومتورفان و شربت سرماخوردگی کودکان نه تنها اثری در بهبودی کودکان مبتلا به سرماخوردگی ندارد بلکه باعث عوارضی از قبیل طپش قلب،تشنج نیز می گردند.موثر بودن استفاده از اینگونه از داروها در کودکان بالاتر از 2 سال اثبات نشده است.

بروز عوارض این داروها زمانی بیشتر می شود که دو داروی مشابه ،همزمان مصرف گردد. به طور مثال مشاهده می شود که بعضی از والدین همزمان از شربت دیفن هیدرامین و سرماخوردگی برای کودک خود استفاده می کنند که بسیار خطر ناک است

تجویز شربت عسل
عسل بهترین دارو برای سرفه خفیف شبانه ناشی از سرماخوردگی در کودکان بالای 2 سال است. تهیه شربت عسل با آب گرم می تواند موثر باشد.استفاده از عسل در کودکان زیر یکسال ممنوع است.در بررسی های انجام شده اثرات ضد سرفه ای شربت عسل در مقایسه با سائر داروهای ضد سرفه همانند آنتی هیستامینها،دکسترومتورفان،کدئین ،اکسپکتورانت و شربتهای سرماخوردگی موجود در داروخانه بیشتر بوده است.

مصرف مایعات
والدین، کودک بیمار خود را تشویق کنند تا مایعات را به اندازه کافی بنوشد. اجبار کردن کودک به مصرف مایعات فراوان توصیه نمی شود. منظور از مایعات آب معمولی ، شیر ویا سوپ می باشد.

آنتی بیوتیک
در سرماخوردگی تجویز آنتی بیوتیک ممنوع است و استفاده بی مورد از آن علاوه بر اینکه ممکن است حساسیت داروئی را بدنبال داشته باشد منجر به ایجاد مقاومت نیز می گردد. در صورتیکه در آینده، کودک نیاز مبرمی به این گونه آنتی بیوتیکها داشته باشند تجویز آن موثر نخواهد بود.در مواردی که کودک سرماخورده دچار عارضه شده باشد، همانند ابتلا به عفونت گوش و سینوزیت، تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک لازم است.

داروهای گیاهی و خانگی
اثر بخشی هیچیک از داروههای خانگی و گیاهی در سرماخوردگی اطفال اثبات نشده است.داروهائی مثل عصاره اکیناسه ، تجویز ویتامین C و شربت روی در کودکان توصیه نمی گردد. تا کنون اثر بخشی سائر ویتامینها نیز در بهبودی سرماخوردگی اثبات نشده است. شربتهای ویتامینه موجود در بازار که بعنوان شربتهای تقویتی شناخته می شوند ببیشتر جنبه تجاری دارند.

به طور کلی مطالب فوق را می توان در دو جمله زیر خلاصه نمود :
در کودکان مبتلا به سرماخوردگی که کمتر از شش سال سن دارند هیچ داروئی به جز استامینوفن و قطره کلرور سدیم توصیه نمی گردد . در کودکان بالای 6 سال تجویز داروهای سرماخوردگی موثر نیست ولی تجویز آن نیز خطر زیادی ندارد