معرفی و نکات مصرف داروهای ضد هیپرلیپیدمی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

داروهای ضد هیپرلیپیدمی

1. سوال: پس از تجویز داروهای استاتین( مانند: Atorvastatin,Pravastatin,Simvastatin, Lovastatin) چه مراقبت های ویژه ای برای بیمار لازم است؟

پاسخ: به دلیل احتمال بروز آسیب کبدی، سطح آمینوترانسفراز های خون باید یک تا دو ماه پس آغاز درمان با این داروها سنجیده شود و در صورت عدم تغییر، هر 6 تا 12 ماه این آزمایش تکرار گردد. در ضمن در صورت بروز عوارضی چون درد و ضعف عضلانی، باید سطح کراتین کیناز خون بیمار اندازه گیری شود و در صورت بالا بودن، بلافاصه مصرف دارو قطع گردد. معمولا میوپاتی، با قطع مصرف دارو بهبود می یابد.

به بیماران مصرف کننده این داروها یادآوری کنیم که معمولا گلوکز ناشتای خون در اثر مصرف این داروها، به میزان 5 تا 7 میلی گرم بر دسی لیتر افزایش می یابد.

2. سوال: در صورت تجویز آنتی بیوتیک برای بیماری که استاتین مصرف می کند باید به کدام تداخل دارویی توجه داشته باشیم؟

پاسخ: تجویز همزمان استاتین های Atorvastatin, Simvastatin, Lovastatinبا آنتی بیوتیک های ماکرولید( مانند: Erythromycin,Clarithromycin) باعث افزایش غلظت استاتین ها می شود و با عوارضی چون آسیب کبدی(زردی پوست و چشم)، تخریب بافت عضلانی و نهایتا آسیب کلیوی (درد عضلانی، راش پوستی، تب وتیرگی ادرار)، و حتی مرگ همراه است. پراواستاتین با این آنتی بیوتیک ها تداخل ندارد.

3. سوال: موارد منع مصرف مهم استاتین ها کدام است؟

پاسخ: مصرف این این داروها برای خانم های شیرده، باردار یا آنهایی که تصمیم به بارداری دارند، ممنوع است. ضمنا مصرف این داروها باید در شرایط بیماری های سخت، ضربات شدید و جراحی ها موقتا قطع شود.

4. سوال: زمان صحیح مصرف استاتین ها چه هنگام است؟

پاسخ: به دلیل اینکه بیوسنتز کلسترول در کبد شب ها انجام می شود، لذا بهتر است تک دوز داروهای Pravastatin,Simvastatin, Lovastatin در هنگام غروب مورد استفاده قرار گیرد. البته آتورواستاتین از بین داروهای استاتین از این نظر یک استثنا است.

5. سوال: مصرف استاتین ها به همراه غذا بهتر است یا با معده خالی؟

پاسخ: جذب داروهای Atorvastatin,Simvastatin, Lovastatinاگر به همراه غذا مصرف شوند، افزایش می یابد. البته غذا روی جذب پراواستاتین تاثیری ندارد.

6. سوال: چرا استاتین ها از بین داروهای ضد چربی خون، برای درمان بیماری های قلبی-عروقی بیشتر مورد توجه هستند؟

پاسخ: چون علاوه بر تاثیر مثبت روی پروفایل چربی های خون به خصوص کاهش LDL، باعث بهبود عملکرد اندوتلیال عروق، کاهش تجمع پلاکتی، تحریک رگ زایی در بافت ایسکمیک قلب و تثبیت پلاک عروقی می شوند.

7. سوال: آیا استاتین ها علاوه بر درمان بیماری های قلبی-عروقی موارد مصرف دیگری هم دارند؟

پاسخ: بله، این داروها برای درمان آلزایمر و پیشگیری از سرطان پروستات هم تجویز می شوند. اما این اندیکاسیون ها هنوز به اثبات نرسیده است.

8. سوال: ارجحیت اصلی داروی Nicotinic acidنسبت به سایر داروهای درمان دیس لیپیدمی در چیست؟

پاسخ: این دارو بهترین گزینه برای افزایش کلسترول مفید یا HDLمی باشد. ضمنا این تنها دارویی است که می تواند لیپوپروتئین Aرا در بیماران کاهش دهد.

9. سوال:آیا داروی Nicotinic acidتاثیری در کاهش تری گلیسرید خون نیز دارد؟

پاسخ: بله، این دارو علاوه بر کم کردن کلسترول LDL، در حد جم فیبروزیل و بیشتر از استاتین ها، می تواند تری گلیسرید را نیز کاهش دهد.

10. سوال: چرا با وجود طیف وسیع اثر داروی Nicotinic acidدر درمان دیس لیپیدمی، چندان مورد استقبال پزشکان نیست؟

پاسخ:عوارض رایج پوستی(بر افروختگی و خارش) و گوارشی(تهوع، زخم معده و اسهال) مصرف این دارو را محدود کرده است.

11. سوال: در صورت ضرورت مصرف، چگونه می توان عوارض شایع داروی Nicotinic acidرا کاهش داد؟

پاسخ:معمولا عوارض پوستی یک تا دو هفته پس از آغاز مصرف بهبود می یابد. افزایش دوز تدریجی باشد، داو بعد از صبحانه میل شود و مصرف چای و قهوه محدود گردد. البته تجویز آسپیرین و کرم های مرطوب کننده حاوی سالیسیلیک اسید نیز می تواند کمک کننده باشد.

12. سوال: چه نکات مهمی را باید در هنگام تجویز و تحویل داروی Nicotinic acidبه مصرف کنندگان گوشزد نمود؟

پاسخ:تذکر مهم در رابطه با این دارو این است که می تواند باعت مسمومیت کبدی و همینطور بالا رفتن قند خون در بیماران دیابتی و بالا رفتن اسید اوریک در بیماران نقرسی بشود. لذا این نکات را حتما به بیماران یادآوری کنیم و ضمنا خانم های باردار را از مصرف این دارو منع نمائیم.

13. سوال: اندیکاسیون اصلی تجویز داروهای فیبرات( Gemfibrozil,Clofibrate,Fenofibrate) چیست؟

پاسخ: این داروها برای کاهش VLDLو در نتیجه تری گلیسرید خون، انتخاب اول به شمار می آیند. مصرف به همراه غذا جذب آنها را افزایش می دهد.

14. سوال: چه عوارض جانبی را باید هنگام تجویز داروهای گروه فیبرات( Gemfibrozil,Clofibrate,Fenofibrate) مد نظر داشته باشیم؟

پاسخ:این داروها در مجموع کم عارضه هستند اما گاهی اوقات ناراحتی گوارشی و خارش پوست را سبب می شوند. این داروها در نارسایی کلیوی و کبدی منع مصرف دارند. درضمن تجویز آنها برای کودکان و خانم های باردار ممنوع است.

به بیماران مستعد سنگ کیسه صفرا حتما یادآوری کنیم که داروی Clofibrateاحتمال تشکیل سنگ را در آنها افزایش می دهد.

15. سوال: مصرف داروی Cholestyramineچه عوارض جانبی را به دنبال دارد؟

پاسخ:در مجموع این دارو یکی از کم عارضه ترین داروهاست چون از طریق روده جذب نمی شود! اما یبوست و نفخ شکم به اثر آن در روده ارتباط دارد.

توجه داشته باشیم که این داروی ضد کلسترول ممکن است تری گلیسرید را در بیماران افزایش دهد.

16. سوال: چه تداخل های دارویی را باید هنگام تجویز داروی Cholestyramineمد نظر قرار داد؟

پاسخ:با توجه به اثر این دارو در کاهش جذب اکثر داروها به خصوص پروپرانولول، دیگوکسین و وارفارین، بهتر است همه داروها یک ساعت قبل، یا چهار ساعت بعد از کلستیرامین مورد مصرف قرار گیرند.