اندوسكوپی روشی است كه به كمك ان میتوان درون حفرات بدن را بطور مستقیم مشاهده كرد و اقداماتی برای تشخیص دقیق تر ویا برای درمان انجام داد. بر حسب اینكه كدام قسمت بدن مورد اندسكپی میشود اسامی خاصی بخود میگیرد . ممكن است اندسكپی سینوسهای مجاور بینی انجام شود یا مری ، معده و اثنی عشر یا روده باریك و یا روده بزرگ و یا مثانه و مجاری ادرار و یا مجاری صفرا و یا حتی مشاهده درون مجاری هوایی و داخل رگها قابل مشاهده بوسیله اندسكپ میباشد . البته مشخص است كه دستگاه مورد استفاده برای هر قسمت متفاوت و برای ان ناحیه خاص طراحی و ساخته شده و امكانات جانبی برای اقدامات لازم دارد. انچه در این قسمت مورد نظر داریم اختصاصا اندسكپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش فوقانی یعنی مری - معده و اثنی عشر است كه اغلب توسط پزشك و بیمار اندسكپی نامیده میشود ولی بطور دقیق تر ازوفاگو- گاسترو دئودنوسكپی نام دارد.
اما بعد از این شرح مختصر باید دید در چه مواردی از این روش استفاده باید كرد كه مفید برای بیمار باشد بطوریكه با روشهای دیگر این فایده حاصل نشود . قبل از باید توجه داشت كه بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود كه از ١-دستگاه مناسب ٢-توسط فرد مناسب برای ٣-بیمار مناسب استفاده شود . انچه همواره اینجانب در كنفرانس ها و محافل علمی اعم از داخلی و خارجی تاكید نموده ام و بر ان اصرار دارم رعایت موارد سه گانه فوق است كه منتج به بهترین نتیجه خواهد شد و ارزش صرف هزینه را داراست .
دستگاههای اندسكپی از اغاز تاكنون تغییرات و تحولات زیادی را بخود دیده است و روز بروز تكامل یافته تا ظریف تر و كارایی بیشتر جهت حصول نتیجه بهتر و راحتی بیشتر پزشك و بیمار را داشته باشد .دستگاه مناسب باید نور كافی همراه با انعطاف پذیری و حد اقل قطر و بهترین تصویر و امكانات جانبی جهت اقدامات لازم تشخیصی و درمانی راداشته باشد .
همانطور كه دستگاه باید مناسب باشد مسلما فرد انجام دهنده كه در اغلب موارد پزشك میباشد( در برخی كشورها تكنسین دوره دیده ماهر و با تجربه ) باید تخصص و تجربه لازم جهت انجام عملیات و توانایی تشخیص ضایعات بطور صحیح و اقدامات لازم درمانی را داشته باشد . نه هر فردی كه اندسكپی انجام داد لزوما صحیح انجام داد و حتما تشخیص صحیح داد. بطور مثال نه هر كس كه درون موتور ماشین یا كامپیوتر را مشاهده كرد توانایی تشخیص اشكال و رفع مشكل را دارد. بنابر این نه هرفردی كه دستگاه اندسكپ داشت توانایی انجام صحیح و تشخیص و درمان مناسب دارد، ومتاسفانه این مورد مشكلی است كه در كشور ما كمتر به ان توجه میشود .
مهمترین قسمت بیمار مناسب است . ایا همه بیماران با مشكل گوارشی نیاز به اندسكپی دارند؟ مسلما نه . باید در مواردی انجام شود كه راه مناسب تر و كم هزینه تر وجود نداشته باشد.