درد استخوان دنبالچه، وضعیتی نسبتاً شایع در انتهای ستون فقرات به شمار می آید که به استخوان خاجی و بین پاها انتشار می یابد. شیوع آن در زنان بیش از مردان می باشد. از علل شایع آن می توان به ضربه مستقیم ناشی از لگد یا زمین خوردن با نشیمن گاه اشاره کرد. از سایر علل آن می توان به کشیدگی لیگامانهای ساکروکوکسیژیال ، زایمان طبیعی و شکستگی استخوان دنبالچه و التهاب مفصل استخوان دنبالچه با خاجی اشاره نمود.

درد دنبالچه

دنبالچه پایین ترین قسمت ستون فقرات است. این قسمت باقی مانده یک دم وستیجیال یا بازمانده ژنتیکی است (که به همین علت به آن (دنبالچه) گفته می شود) و متشکل از سه تا پنج استخوان مهره بسیار کوچک می باشد که می توانند به هم جوش خورده یا از هم جدا باشند. دنبالچه دارای چند مهره مجزا است که با استفاده از رباط ها و مفاصل فیبری موجود، به صورت محدود حرکت می کند. دنبالچه از طریق یک مفصل دارای دیسک وستیجیال و همچنین چند رباط به ساکروم متصل است. حرکت مفصل بین دنبالچه و ساکروم بسیار محدود است.

میزان شدت درد دنبالچه

• درد دنبالچه شامل بروز درد در قسمت انتهای ستون فقرات می باشد. امکان درد در قسمت کمر یا لگن نیز درد ایجاد میشود. همچنین احتمال بروز درد شدید در پا ها نیز وجود دارد.
• شدت درد از فردی در فرد دیگر متفاوت است. امکان دارد شدت درد به مرور زمان بیشتر شود.
• درد دنبالچه می تواند در زندگی روزمره و خواب در زمان شب اختلال ایجاد کند. همچنین این نوع درد بر انجام فعالیت هایی که شامل نشستن و خم شدن هستند تاثیر منفی می گذارد.
• در اثر این عارضه انجام امور روزمره با درد همراه خواهد بود. با قرار گرفتن وزن بر روی استخوان دنبالچه، حتی با وجود نشستن بروی سطح نرم امکان دارد؛ درد افزایش پیدا کند. در این صورت برخاستن از روی صندلی نیز برای شخص دشوار می باشد.

علل درد استخوان دنبالچه

از علت درد استخوان دنبالچه میتوان گفت که هنوز به درستی نمی دانیم که کدام بخش های آناتومی بدن باعث درد دنبالچه می شوند. در بسیاری از موارد علل درد استخوان دنبالچه دقیق مشخص نیست (که آن درد دنبالچه ناشناخته گفته می شود) و به همین دلیل در این موارد علائم عارضه کنترل می شود.
در کل اگر دنبالچه آسیب ببیند و یا وارد آمدن فشار اضافی بر آن باعث می شود که استخوان هایش بش از دامنه حرکتی طبیعی شان، که بسیار محدود است حرکت کنند، در این ناحیه درد موضعی و التهاب بروز می کند. آسیب دیدن رباط ها و یا وجود یک عفونت یا یک تومور در دنبالچه می تواند باعث درد دنبالچه شود.

در لمس و حرکت استخوان دنبالچه ( آخرین بند از ستون فقرات در بالای مقعد ) درد زیادی احساس می گردد و درد معمولا با نشستن تشدید می شود به طوریکه فرد مجبور است با یک سمت باسن بنشیند. با توجه به اینکه درد این منطقه می تواند به علت بیماری ها و بدخیمی های مقعد یا انتهای ستون فقرات بروز نماید افراد دچار علائم فوق می بایست جهت بررسی و تشخیص علل آن به پزشک مراجعه نمایند.

روش های غیرجراحی درمان درد استخوان دنبالچه

• دارو درمانی درد دنبالچه

مصرف دارو های مسکن غیر استرئیدی ضدالتهاب ، اگر درد و ناراحتی دنبالچه خفیف تا متوسط باشد معمولا مصرف قرص مسکن برای تسکین علائم و نشانه های شما کافی است. پزشک به تجویز دارو های غیر استروئیدی ضد التهاب می پردازد که علاوه بر تسکین درد باعث کاهش التهاب اطراف دنبالچه هم می شوند.

• سایر دارو های مسکن ، در مواردی که درد دنبالچه بسیار شدید است و مدت زیادی از بروز آن می گذارد پزشک یک نوع مسکن بسیار قوی خواهد پرداخت که ترامادول نام دارد. البته این دارو باعث بروز عوارضی مانند یبوست، سردرد و سرگیجه می شود.

• تزریق دارو

در صورتی که درد دنبالچه شما با مصرف داروی مسکن بهبود پیدا نکرده باشد. پزشک به تزریق دارو به درون قسمت پائین کمر می پردازد تا درد شما تسکین یابد. از دارو های مختلفی برای تزریق دارو به درون قسمت پائین کمر مانند تزریق کوریتواستروئید، طب سوزنی و تزریق بی حسی موضعی استفاده می شود.

تا زمان تشخیص بیماری فوق و درمان آن افراد می توانند از بالشتک حلقوی ( Donut Foam ) جهت تخفیف درد حین نشستن استفاده نمایند.
استخوان دنبالچه در انتهای ستون فقرات قرار دارد و نقش تحمل وزن را در نشستن بعهده داشته و لیگامانها و عضلات به آن می چسبند در حیوانات نقش انتهای دم را دارد.بین 3 تا 5 مهره از بقایایای مهره ها دنبالچه را تشكیل می دهند.این مهره ها از بالا به پایین كوچكتر می شوند.عضلات كف لگن با دنبالچه ارتباط مهمی دارند و در مكانیزم دفع مدفوع و ادرار سلامت آن مهم است.اشكال در دنبالچه عملكرد عضلات كف لگن را مختل كرده و مكانیزم دفع را دچار اختلال می نماید
شکستگی دنبالچه بدلیل شکل آن و تعداد بندهای تشکیل دهنده آن نادر است.

• فیزیوتراپی

در فیزیوتراپی از ماساژ و تمارین کششی و تقویتی جهت رفع ضعف یا سفتی عضلاتی که می توانند منجر به درد دنبالچه شوند استفاده می شود. فیزیوتراپی به تشخیص علل ایجاد درد کمک می کند. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد رعایت وضعیت صحیح بدنی و تمارین مخصوص جهت تقویت عضلات محافظ دنبالچه، کمر و لگن به بیمار آموزش داده می دهد. فیزیوتراپی با استفاده از روش درمان دستی باعث افزایش انعطاف پذیری عضلات کف لگن(خصوصا عضله بالا برنده مقعد) شده و در نتیجه کاهش فشار وارد بر دنبالچه می شود.

• انتخاب صندلی مناسب

یکی از موارد تعیین کننده سلامت جسمی بدن ما، محافظت از آن هنگام نشستن طولانی مدت است. زیرنشیمنی طبی به دلیل دارا بودن شکل خاص و طراحی مناسب باعث می گردد کمترین فشار به انتهای ستون مهرها(دنبالچه) و ماهیچه های نشیمنگاه وارد می شود و از درد های عضلانی ناشی از گرفتگی ماهیچه ها و ستون فقرات جلوگیری می نماید.

• جا انداختن دنبالچه

هدف از جا انداختن دنبالچه یا درمان دستی استخوان دنبالچه ، کاهش میزان دررفتگی و کمک به ایجاد تحرک در مفاصل سفت و یا شل کردن عضلات منقبض شده است. جا انداختن دنبالچه به دو شکل انجام می شود؛ 1- دستکاری داخلی دنبالچه 2- دستکاری خارجی دنبالچه

نسخه اصلی مطلب درد استخوان دنبالچه یا Coccydynia چیست؟ را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---