درد دنبالچه دردی است که در استخوان دنبالچه (آخرین استخوان ستون فقرات) رخ می دهد. این درد در صورت آسیب دیدن استخوان دنبالچه و یا کشیدگی ماهیچه ها و رباط های اطراف آن رخ می دهد. در بیشتر مواقع این درد به طور خود به خود پس از چند هفته یا ماه بهبود می یابد اما گاهی طولانی و جدی می شود به نحوی که فعالیت های روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد.

در صورتی که آسیب و درد دنبالچه پس از چند هفته بهبود پیدا نکرد می بایست به جستجوی راه حل مناسب پرداخت.در موارد زیر پیشنهاد می شود حتما به یک متخصص طب فیزیکی مراجعه کرد:

• درد پس از چند هفته شروع به بهبود نکند.
• در بسیار شدید و جدی باشد.
• چنانچه خونریزی و یا تب وجود داشته باشد.

متخصص طب فیزیکی راهکارهایی به شما در مورد نحوه مناسب حرکت بدن جهت بهبود درد فوق و همچنین تمرینات ساده ای جهت ریلکس کردن ماهیچه های اطراف استخوان دنبالچه ارائه خواهد داد. در اینگونه موارد گاها پزشک تکنیک هایی مانند ماساژ، کشش، لیزردرمانی و یا داروهای تزریقی جهت کاهش درد استخوان دنبالچه تجویز خواهد کرد.

دلایل بروز درد استخوان دنبالچه

استخوان دنبالچه به طرق مختلفی ممکن است آسیب ببیند. در برخی موارد نیز علت آسیب قابل تشخیص نیست .مهمترین علل آسیب به شرح زیر است:

زایمان

• زایمان یکی از شایع ترین آسیب و علل درد استخوان دنبالچه است.
• استخوان دنبالچه در اواخر زمان حاملگی انعطاف بیشتری نسبت به سایر اوقات دارد.
• این مساله می تواند باعث شود استخوان دنبالچه و قسمتی از ستون فقرات که بالای آن قرار دارد خم شده و هنگامی که زایمان انجام می شود از حالت طبیعی خود خارج شود.

آسیب دیدن استخوان دنبالچه

• اگر ضربه محکمی به انتهای ستون فقرات وارد شود احتمال آسیب دیدن استخوان دنبالچه وجود دارد.
• در اکثر موارد هنگامی که استخوان دنبالچه آسیب می بیند تنها کوفتگی شدیدی در آن رخ می دهد اما در آسیب های جدی تر این مساله می تواند باعث جابجا شدن و یا شکستن آن گردد.

آسیب های ناشی از کشیدگی مکرر عضلات

• حضور مداوم و منظم در ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و قایقرانی می تواند باعث آسیب به استخوان دنبالچه گردد زیرا در اینگونه ورزش ها بدن به طور مداوم به سمت جلو خم بوده و قسمت انتهایی ستون فقرات در معرض کشش مداوم قرار می گیرد.

حالت بدنی نامناسب

• نشستن در وضعیت نامناسب برای مدت زمان طولانی مانند نشستن در محل کار و یا رانندگی مداوم می تواند باعث وارد آمدن فشار زیاد به استخوان دنبالچه و آسیب دیدن آن گردد.

داشتن وزن بدنی بالا و یا پایین

• داشتن اضافه وزن می تواند باعث وارد آمدن فشار زیاد به استخوان دنبالچه هنگام نشستن گردد.
• لاغر بودن زیاد نیز می تواند باعث ایجاد آسیب در استخوان دنبالچه گردد.
• در این حالت لگن به اندازه کافی چاق نیست که باعث جلوگیری از ساییده شدن استخوان دنبالچه بر روی بافتهای اطراف آن گردد.

بالا رفتن سن

• با افزایش سن، صفحاتی محکم و قابل انعطاف از غضروف که باعث نگهداری استخوان دنبالچه در محل خود می شود، آسیب می بیند و این مساله می تواند باعث صدمه به استخوان دنبالچه شود.

عفونت

• در موارد نادری عفونت هایی در قسمت انتهایی ستون فقرات و یا بافت های نرم آن رخ می دهد و می تواند باعث آسیب دیدن استخوان دنبالچه گردد.
• مانند آبسه پیلونیدال که سبب ایجاد چرک وعفونت در شکاف های استخوان لگن می شود.

سرطان

• دلیل نادر دیگری که باعث ایجاد درد در استخوان دنبالچه می شود سرطان است. سرطان استخوان و یا سرطان هایی که به استخوان ها سرایت می کند از جمله عوامل فوق هستند.

نشانه های آسیب و درد دنبالچه

نشانه اصلی، احساس درد در نواحی بالای لگن است. این درد ممکن است:

• در اکثر مواقع سنگین و دردناک بوده و گاهگاهی نیز تیز باشد.
• هنگامی که می نشینید، برمی خیزید، برای مدت طولانی نشسته اید و یا رابطه جنسی دارید شدیدتر گردد.
• خوابیدن و یا فعالیت های روزمره مانند رانندگی ویا خم شدن های عادی را بسیار مشکل کند.
• بعضی افراد نیز دچار کمردرد، سیاتیک و درد لگن هستند.

تشخیص آسیب و درد دنبالچه

• پزشک شما ممکن است آزمایشاتی جهت بررسی دلایل جدیتری مانند عفونت و یا شکستگی تجویز کند.
• در برخی موارد تصویر برداری اشعه ایکسو یا ام آر آی نیز انجام می گردد.

درمان آسیب و درد دنبالچه

• درمان های متعددی برای کاهش درد دنبالچه وجود دارد.
• در مرحله اول اقدامات ساده ای که در خانه نیز قابل انجام است پیشنهاد می گردد.
• آسیب و درد دنبالچه غالبا طی چند هفته و یا ماه بهبود می یابد.
• چنانچه با وجود اقدامات درمانی فوق بهبود نیافت متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بیمار را به یک متخصص برای بررسی های بیشتر ارجاع خواهد داد.

اقدامات خود مراقبتی درد دنبالچه

موارد زیر می تواند باعث کاهش درد و قادر ساختن شما برای انجام فعالیت های روزمره گردد.

• استفاده از کوسن طبی مخصوص
• پرهیز از نشستنه ای طولانی مدت
• پوشیدن لباس های گشاد
• استفاده از بسته های گرمایشی و سرمایشی برای استخوان دنبالچه
• استفاده از مسکن های سبک

داروها

• چنانچه درد شما شدید نیست ممکن است با مسکن های سبک تسکین پیدا کند.
• نوعی از مسکن ها که به داروهای NSAID معروف هستند معمولا پیشنهاد می گردند.
• ایبوپروفن مسکنی از نوع داروهای فوق است که معمولا بدون نسخه نیز فروخته می شود و برای درد استخوان دنبالچه مناسب است.
• داروهای NSAID باعث التیام درد و کاهش التهاب اطراف استخوان دنبالچه می گردند.
• در صورت شدید بودن درد از مسکن های قوی تر مانند ترامادول استفاده می شود.

فیزیوتراپی

• متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می تواند به شما تکنیک هایی جهت ریلکس کردن قسمت استخوان لگنی مانند تنفس عمیق و ریلکس کردن استخوان های تحتانی نشان دهد.

همچنین تمریناتی جهت کاهش درد استخوان دنبالچه به شرح زیر پیشنهاد می دهد:

لیزر تراپی

• لیزر تراپی قسمت اصلی برنامه های درمانی ما می باشد. لیزر درمانی روشی امن، موثر و بدون درد برای آسیب و درد استخوان دنبالچه می باشد.
• اکثر بیماران به درمان فوق بسیار خوب پاسخ می دهند و معمولا بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی از شروع درمان، تسکین فراوانی در درد مشاهده می کنند.

درمان با امواج کوتاه ( شاک ویو تراپی )

• شاک ویو تراپی درمانی مصوب از سازمان FDA می باشد.
• در این روش موضع درد به طور مستقیم توسط امواج کوتاه مورد هدف قرار می گیرد. این روش بسیار موثرتر از روش های فیزیکی می باشد.

درمان های دستی

• ماساژ ماهیچه های متصل به استخوان دنبالچه نیز می تواند باعث کاهش درد گردد. درمان دستیمعمولا در طول استخوان های راست روده انجام می شود.
• جهت ممانعت از کشیدگی ماهیچه ها از دنبالچه، ریلکس کردن ماهیچه های لگنی همراه با روش هایی نظیر بیوفیدبک و اولتراسوندتراپی می تواند مفید واقع گردد.

داروهای تزریقی

• چنانچه آسیب و درد استخوان دنبالچه با قرص مسکن تسکین نیابد ، پزشک برای شما درمان های تزریقی تجویز می کند.
• انواع مختلف تزریق ممکن است استفاده گردد ماتنند تزریقات استرویید(Steroid injection). تزریق کورتیکواستروئید در نواحی اطراف استخوان دنبالچه باعث کاهش درد و تورم می گردد.
• گاهی تزریق همراه با داروهای بی حس کننده جهت تاثیر بیشتر همراه می گردد.
• همچنین تزریق نمونه های گرفته شده از خود پی آر پی (PRP) در نواحی محلی باعث کاهش تورم در آن نواحی به طور طبیعی می گردد.

عمل جراحی

• عمل جراحی برای آسیب و درد استخوان دنبالچه معمولا در مواقعی که سایر درمان ها به جوابگو نباشد پیشنهاد می گردد.
• این عمل گاها منجر به جداسازی قسمتی و یا کل استخوان دنبالچه از ستون فقرات می گردد.

نسخه اصلی مطلب علت و درمان درد استخوان دنبالچه با روش های طب فیزیکی را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---