آشنایی با انواع کیست تخمدانی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

انواع کیست تخمدانی
کیستهای تخمدانی در دوره باروری بسیار شایع می باشندو بسیاری از آنها خوش خیم بوده و تنها تعداد کمی از آنها قابلیت بدخیم شدن دارند.به این دلیل همه کیستهای تخمدانی نیاز به بررسی دقیق دارند.

کیست های عملکردی
شایعترین انواع کیستها بوده و در نتیجه تخمک گذاری که عملی طبیعی می باشد بوجود می آیند:

1 فولیکول رشد یافته در نیمه سیکل نتواند تخمکش را آزاد کند

2 کیست جسم زرد که بدنبال تخمک گذاری ایجاد می شود.

این کیستها در عرض 6 تا 8 هفته از بین می روند.

کیست درموئید
از سلولهایی ایجاد می شود که قابلییت تولید انواع بافتی را دارد مانند پوست ،مو،چربی و دندان.آنها ممکن است در زمان تولد ایجاد شوند اما طی سالهای باروری رشد کنند. و ممکن است در یک تخمدان یا هر دو تخمدان ایجاد شوند. زمانی که رشد کنند ایجاد درد می کنند.

سیست آدنوم
آنها از سلولهای سطح خارجی تخمدان تشکیل می شوند. گاهی با مایع آبکی یا غلیظ و چسبناک پر می شود. آنها معمولا خوش خیم می باشد اما ممکن است خیلی بزرگ شوند و درد ایجاد کنند.

اندومتریوز
در نتیجه اندومتریوز ایجاد می شود یعنی بافت اندومتریوز در خارج رحم مانند تخمدان رشد می کند و به تغییرات ماهیانه هورمونی پاسخ می دهد. گاهی به آنها کیست شکلاتی گفته می شود که با خون تیره و قرمز قهوه ای پر می شود.

علایم
بیشتر کیستها کوچک هستند و علامتی ندارند ،بعضی یک درد مبهم یا تیز در شکم و یا با فعالیت ایجاد درد می کند .کیستهای بزرگتر می تواند دچار چرخش شود که درد شدیدی ایجاد می کند. کیستهایی که پاره شده یا خونریزی می کنند نیاز به رسیدگی دقیق پزشکی دارد.

در موارد نادر کیست دچار تغیر شکل بدخیم می شود و در مراحل اولیه اغلب بدون علامت می باشد و باید به نشانه های آن توجه شود:

نفخ شکم درد لگن یا شکم درد پشت بزرگی یا تورم شکم عدم توانایی برای خوردن نرمال - کاهش وزن بی دلیل تکرر ادراری یا بی اختیاری یبوست خستگی زودرس سوئ هاضمه

تشخیص
یک کیست تخمدانی ممکن است بطور تصادفی طی معاینه یافت شود و برای تایید آن نیاز به موارد زیر است:

سونوگرافی

لاپاروسکوپی

تست خونی اگر بیمار در سنین بعد از یائسگی می باشد نیاز به چک CA125 دارد که اگر میزان آن افزایش داشته باشد، تشخیصی است. اما در سنین قبل از یائسگی میزان این تست می تواند در موارد زیادی افزایش یابد. در سنین جوانتر از تستهای تشخیصی دیگری مانند aFP BHCG LDH- HE4 استفاده می شود.

درمان
بر اساس فاکتورهای بسیاری نوع درمان متفاوت است مانند داشتن علامت،سابقه فامیلی،اندازه کیست،و سن فرد

اگر کیست علامتی نداشته باشد ی توان آن را به مدت 2 ماه تحت نظر گرفت تا ببینیم اندازه آن بزرگتر می شود که معمولا کیستهای عملکردی طی این مدت از بین می روند.می توان از قرص ضد بارداری برای تحلیل سریعتر کیست یا برای جلوگیری از تخمک گذاری و ایجاد کیستهای عملکردی بیشتر استفاده کرد.

جراحی
اگر کیست بزرگ باشد یا علامت داشته باشد می توان تصمیم به جراحی گرفت و میزان گستردگی جراحی به عوامل زیر بستگی دارد :

سایز و نوع کیست

سن فرد

علائم موجود

تمایل به داشتن بچه

گاهی می توان فقط کیست را خارج کرد بدون اینکه تخمدان خارج شوددر مواردی ممکن است که یک تخمدان یا هر دو خارج شوند که امروزه معملا این جراحی ها از طریق لاپاروسکوپی انجام می شود که درد بعد از عمل کمتر و بهبودی سریعتر بعد از جراحی دارد.