علل مقاومت به درمانهای موضعی در بیماران پسوریازیس

دکتر محمد شیزرپور [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drshizarpoor.ir
آدرس مطب : تهران بلوار مرزداران روبروی قنادی ماه بانو پلاک 184 ساختمان ایمان طبقه چهارم شرقی واحد 17 تلفن مطب : 44266077 - 021

پسوریازیس بیماری التهابی مزمن پوستی است.این بیماری گاهی با التهاب مفاصل و بیماریهای التهابی روده و بیماریهای عروق کورنر(قلبی)همراهی دارد.همچنین میزان چاقی و میزان افسردگی دراین بیماران بالاتر است.علت دقیق بیماری شناخته شده نیست.اما مکانیسم بیماری اختلال در تنظیم سیستم ایمنی بدن است.به این ترتیب که فعالیت بیش از اندازه سیتم ایمنی منجر به بروز ضایعات التهابی در پوست و گاهی درمفاصل میشود.چرا اینگونه میشود بطوردقیق معلوم نیست.اما احتمالا بخشی از علت بوجودآمدن این اختلال ژنتیکی است.

البته این بیماری الگوی توارث قابل پیش بینی نداشته ممکن است فردی بدون هیچ سابقه فامیلی مبتلا به این بیماری باشد.چون این بیماری یک بیماری التهابی است،داروهای سرکوب گر ایمنی در درمان آن مؤثرند.بیماری پسوریازیس طیفی از درگیری پوست را ایجاد میکند.ممکن است ضایعات پوستی بیماری کم و محدودباشند. و یا ممکن است درگیری گسترده و منتشر پوستی وجودداشته باشد.چون علت دقیق بیماری شناخته شده نیست،متاسفانه درحال حاضردرمان قاطع وریشه کن کننده برای این بیماری وجودندارد.درمانهای فعلی جهت کنترل بیماری مؤثرند.وقادر به کم کردن ویا پاک کردن ضایعات پوستی هستند.اما باید تحت نظر پزشک به مدت طولانی استفاده شوند.سه گروه درمانی برای این بیماری وجوددارد:

1 - داروهای موضعی و مالیدنی
2 - نوردرمانی
3 - دروهای خوراکی وتزریقی

اساس درمان بر مبنای شدت بیماری است.درمواردیکه کمتر از ده درصد سطح پوست گرفتار باشد درمان موضعی با داروهای مالیدنی کفایت میکند.البته استثناء هم داریم.مثلا اگر کف دست و پا گرفتارباشد وبه درمانهای موضعی مقاوم باشد و آزاردهنده بوده ودرزندگی روزمره بیمار ایجاداختلال کرده باشد،میتوان درمانهای خوراکی استفاده کرد.در80% بیماران پسوریازیس بیماری کم و محدود بوده و میتوان باداروهای موضعی و مالیدنی بیماری را کنترل کرد. درمانهای موضعی را گاهی بعنوان درمان کمکی در کنار نوردرمانی و یا داروهای خوراکی بکار میبرند.

تصمیم گیری برای درمان فرد مبتلا به پسوریازیس باید براساس شرایط آن فرد تنظیم شود. واین قوانین کلی فقط جنبه هدایت کننده دارند.

بیمارانی که میخواهند کاملا پوست آنها از پسوریازیس پاک بوده و هیچ چیز دیده نشود،کاندید مناسبی برای درمانهای موضعی نیستند.

انواع مختلف داروهای موضعی:
از جمله این داروها میتوان به پمادهای کورتونی،پماد دایونکس یا پسوریمنت،داروی ترکیبی سیگنولین،ترکیبات تار که از قطران ذغال سنگ تهیه میشوندوداروی مالیدنی تازاروتن اشاره کرد.پماد های نرم کننده وداروی ترکیبی وازلین سالیسیلیک اسید را هم میتوان ازجمله داروهای ترکیبی قلمدادکرد.

هرکدام ازداروهای فوق مزایا ومعایبی دارند.انتخاب داروی مناسب برای هر بیمار حتما باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

علل مقاومت به داروهای موضعی وشکست درمان دراثرداروهای موضعی:
1- تجویزنامناسب: مثلا تجویز داروهای موضعی به فردیکه بیش از ده درصد سطح بدن گرفتاراست.

2- عدم وجودظرفیت مصرف : برخی ازبیماران مبتلا به پسوریازیس نه وقت ونه حوصله استفاده ازداروهای موضعی را دارند.لذا داروها را نامنظم استفاده کرده و نتیجه نیز نمی گیرند.

3 - غفلت ازعوامل تشدید کننده بیماری: مثلا تحت فشار بودن وتروما به سطح پوست ازعوامل تشدید کننده بیماری است.فردیکه عادت دارد روی ارنج های خودتکیه کند،باوجود استفاده از داروهای موضعی روی ارنج هیچ نتجه مثبتی نخواهدگرفت.(برخی عادت دارند هنگام مطالعه درازکشیده ورروی ارنج تکیه کنند.و یا برخی عادت دارند هنگام نشستن قوزک پا در تماس و اصطحکاک با سطح فرش یا موکت قراردهند)

4 - عدم نفوذ داروهای موضعی به پوست : برخی نواحی پوست بدن ضخیم است.مثلا داروهای موضعی درکف دست و پا بخوبی جاهای دیگر بدن اثر نمی کنند.

5 - عدم استفاده از مقادیرکافی دارو(به فایل مقاله دربخش دانلود مراجعه شود)

راه حل هایی برای افزایش اثر بخشی داروهای مالیدنی:
1 - پانسمان بسته : درجاهای که پوست ضخیم است(مثل کف دست وپا)و یا درمواقعی که ضایعات پوستی پسوریازیس ضخیم هستند،میتوان ازروش پانسمان بسته استفاده کرد.پانسمان بسته عبارتست از پوشاندن سطح پوست پس از مالیدن کرم بایک پوشش پلاستیکی (بعنوان مثال پس از مالیدن کرم به کف دستها یک دستکش پلاستیکی یکبار مصرف پوشیده شود)البته پانسمان بسته فقط برای برخی داروها وفقط یرای براخی نواحی بدن امکان پذیراست.همچنین پانسمان بسته فقط به طور محدود قابل انجام است.بنابراین پانسمان بسته حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود.

2 - ترکیب دو یا چند داروی موضعی : گاهی استفاده ازدو داروی مختلف با مکانیسم اثر متفاوت پاسخ دهی به درمان را افزایش میدهد.البته این شیوه نیز فقط برای برخی داروها امکان پذیر بوده و حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود.