آسیب ناخواسته و از دست دادن لایه ی بالایی پوست (اپیدرم) موجب پوسته پوسته شدن میشود. پوسته های موجود روی پوست سر هنگامی که روی سر فرد باشند، فرد دائماً آنها را می خاراند؛ اما این تنها باعث بدتر شدن عارضه می شود. استفاده از درمان مناسب برای پوسته پوسته شدن سر چالش برانگیز است؛ زیرا این عارضه می تواند به علت مشکلات سلامتی مختلفی اتفاق بیفتد. قبل از درمان پوسته پوسته شدن سر باید به پزشک رجوع کنید تا دلیل اصلی این مشکل را تشخیص دهد. پوسته پوسته شدن ممکن است به علت آسیب مستقیم به پوست، از جمله آفتاب سوختگی یا عفونت باشد یا ممکن است نشانه ای از اختلال سیستم ایمنی بدن یا سایر بیماری ها باشد. خارش، خشکی، زخم و دیگر مشکلات تحریک کننده ی پوست ممکن است با پوسته پوسته شدن همراه باشد که در ادامه علل ایجاد این عارضه، بیان میگردد.

پسوریازیس

پسوریازیس بیماری است که طی آن بدن سلولهای پوست را سریعتر از حد طبیعی جایگزین می کند که موجب خشکی، قرمزی و تکه های فلسی شکل روی پوست می شود. این تکه های خشک پوست تقریباً همه جای بدن ممکن است بروز کنند از جمله پوست سر. افرادی که دچار پسوریازیس روی سر می شوند ممکن است روی پوستشان فلسی و خارش دار باشد که ظاهراً شبیه شوره است. خراش دادن این بخش می تواند موجب زخم، درد، خونریزی و حتی ریزش موی موقتی شود.

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی نوعی اگزما است که موجب می شود پوست خشک، قرمز و تاول زده باشد. هنگامی که یک ماده تحریک کننده با پوست فرد مستقیماً در تماس باشد، به وجود می آید. هنگامی که درمانیت تماسی در پوست سر ایجاد می شود، ماده تحریک کننده اغلب یک شامپو، فراورده مو یا صابون است. درماتیت تماسی معمولاً به هنگامی که شخص متوجه عامل تحریک کننده شود و از آن اجتناب کند، خودش از بین می رود.

ایمپتیگو

ایمپتیگو یک نوع عفونت باکتریایی پوست است که موجب تاول و زخم می شود. این زخمها می توانند خارش دار باشند و معمولاً روی صورت و دهان ظاهر می شوند؛ اما گاهی اوقات روی پوست سر یا خط رویش مو ظاهر می شوند.

فولیکولیت

فولیکولیت عفونت فولیکولهای مو است که موجب تاولهایی شبیه آکنه یا زخمهای خشک می شود. این حالت معمولاً بعد از حذف موها بخصوص به وسیله تیغ به وجود می آید. فولیکولیتهای ملایم اغلب خودشان از بین می روند؛ اما بهتر است که تا زمانی که علائم از بین نرفته از تراشیدن سر خودداری کنید. اگر فولیکولیت دردناک باشد یا بدتر شود، معمولاً پزشک درمان آنتی بیوتیک را توصیه می کند.

شپش سر

شپش سر حشرات ریزی هستند که از دانه برنج کوچکتر هستند و در سر انسان زندگی می کنند. آنها تخمهای خود را نزدیک ته ساقه مو پخش می کنند و با تغذیه از مقادیری خون از پوست سر، خود را زنده نگه می دارند. به مرور زمان این تخمها باز شده و آلودگی بیشتر و بیشتر می شود. شپش بسیار مسری است بخصوص در میان بچه هایی که با همدیگر تماس نزدیک دارند یا برس مو یا سایر وسایل مربوط به مو را به صورت مشترک استفاده می کنند. شپش موجب خارش شدید می شود. خراشیدن پوست سر می تواند موجب زخمهایی شود که حتی خارش را بدتر می کنند.

کیست

کیستها کیسه های پر از مایع هستند که می توانند فقط زیر پوست به وجود آیند. آنها می توانند از لحاظ سایز متفاوت بوده و ممکن است موجب درد یا سوزش شوند. کیستهایی که روی پوست سر به وجود می آیند معمولاً کیستهای تری کیلمال (کیست مرواریدی) هستند. همچنان که کیست رشد می کند ممکن است بترکند و موجب زخم شوند. لمس مکرر یا سعی برای ترکاندن کیست می توند به پوست صدمه بزند که منجر به زخم و عفونت هم می شود. کیستها معمولاً بعد از یک زخم روی پوست به وجود آمده و همچنین به هنگامی که چربی فولیکول مو را مسدود کند، می تواند به وجود آید.

واکنش های آلرژیک به مواد مختلف مثل رنگ مو

بسیاری از محصولات زیبایی مثل رنگ مو ها و یا ژل سر ها می توانند شما را با حساسیت روبرو کنند. استفاده بیش از حد از مواد آرایشی بعد از استفاده طولانی مدت باعث خارش پوست سر می شوند. استفاده زیاد از مواد آرایشی اسیدیته پوست سر را به هم میریزند و موجب اختلال رشد سلول های پوستی می شوند. این مواد آرایشی موجب خشکی پوست سر، قرمزی و خارش شدید سر می شوند. از طرفی دیگر ممکن است پوست سرتان با این مواد آرایشی بهداشتی سازگار نباشند و به سبب آن واکنش های آلرژیک روی که به آن درماتیت تماسی می گویند روی پوست اتفاق بیافتد.

استرس یا اضطراب شدید

در مواقعی ممکن است خارش بدن یا خارش سر هیچگونه دلیل عفونی یا میکروبی نداشته باشد و تحت فشار های عصبی زیاد که به شخص وارد می شود این گونه واکنش نشان دهد. اگر این امر عصبی بود و استرس و اضطراب شدید از دلایل آن بود حتماً به پزشک مراجعه کنید.

شوره سر

شوره سر در واقع ریختن سلول های مرده پوست سر می باشد و نباید آن را با خشکی پوست اشتباه گرفت. سلول های اپیدرم پوست سر می میرند و سلول های زنده جایگزین آنها می شوند و این امری طبیعی است؛ اما هنگامی که بنا به دلایلی این چرخه سرعت میگیرد و سلول های بیشتری بمیرند از پوست سر جدا شده به صورت شوره سر قابل مشاهده اند. شوره سر همیشه با خارش همراه است و این خاراندن به التهاب سر و افزایش شوره کمک بیشتری کرده و سرعت آن را دوچندان می کند.

تشخیص پوسته پوسته شدن و خشکی، خارش و زخم سر پوست سر

اگر پزشک نتواند با شرح حال و معاینه ی فیزیکی علت خارش را تشخیص دهد نیاز خواهد بود تا بیمار تحت چندین آزمایش قرار بگیرید. این آزمایش ها عبارتند از:

• آزمایش خون: می تواند نشان دهنده ی بیماری زمینه ای باشد.
• بررسی عملکرد تیروئید: می تواند بیماری های تیروئیدی را رد کند.
• تست پوستی: برای شناسایی وجود حساسیت نسبت به موارد مختلف
• تراشیدن پوست و یا تهیه بیوپسی (نمونه ی زنده) از آن برای شناسایی عفونت

روش های درمان پوسته پوسته شدن و خارش سر

درمان خارش سر به علت آن بستگی دارد. محصولات مو و پوست سر، چه دارویی و چه غیر دارویی، به صورت محلول، فوم، ژل، اسپری، پماد و روغن در دسترس هستند. برخی از آنها در فرمولاسیون های قوی تر با نسخه در دسترس هستند. برخی از داروهایی که ممکن است برای درمان پوسته پوسته شدن و خارش سر استفاده شوند، عبارتند از:

• شامپوهای پیریتیون روی (DermaZinc، Head & Shoulders و دیگران). اینها حاوی عامل ضد باکتری و ضد قارچ روی پیریتیون هستند.
• شامپوهای مبتنی بر قیر (Neutrogena T/Gel، شامپو زغال سنگ 18 Scalp و غیره). قطران زغال سنگ سرعت مرگ و پوسته پوسته شدن سلول های پوست روی سر را کاهش می دهد.
• شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک (شامپو ضد شوره جیسون، Baker P&S و غیره). این محصولات به از بین بردن پوسته پوسته شدن کمک می کنند.
• شامپوهای سلنیوم سولفید (Head & Shoulders Intensive، Selsun Blue و غیره). اینها حاوی یک عامل ضد قارچ هستند.
• شامپوهای کتوکونازول (ضد شوره نیزورال): این شامپو برای از بین بردن قارچ های ایجاد کننده شوره سر که روی پوست سر زندگی می کنند در نظر گرفته شده است.
• شامپوهای فلوسینولون (Capex، Derma-Smoothe/FS و غیره). این محصولات حاوی یک کورتیکواستروئید برای کمک به کنترل خارش، پوسته پوسته شدن و تحریک است.

دستورالعمل های مربوط به هر بطری شامپو را که امتحان می کنید بخوانید و دنبال کنید. برخی از محصولات باید برای چند دقیقه باقی بمانند، در حالی که برخی دیگر باید به سرعت شسته شوند. اگر چندین هفته به طور منظم از شامپوهای دارویی استفاده کرده اید و همچنان شوره دارید، با پزشک یا متخصص پوست خود صحبت کنید. ممکن است به یک شامپوی قوی یا لوسیون استروئیدی نیاز داشته باشید.

نسخه اصلی مطلب علت پوسته پوسته شدن و خشکی، خارش و زخم پوست سر را در سایت دکتر رامین مدرسی بخوانید.

---