در مرحله اول معاینه فیزیکی
- سابقه بیماریها از جمله بیماری جنسی از زوجین
مرحله بعد تستهای لازم:
آنالیز اسپرم از نظر بررسی تعداد اسپرم - شکل اسپرم - و تحرک - گاهی تست هورمونی برای مردان درخواست می شود.
در زنان گام اول اثبات وجود تخمک گذاری است چندین روش وجود دارد:
تغییرات در دمای بدن در چند ماه متوالی چون در حوالی تخمک گذاری افزایش دمای بدن وجود دارد
تغییرات در نوع ترشحات دهانه رحم که حوالی تخمک گذاری ترشحات بسیار رقیق می شود
استفاده از کیت تخمک گذاری - استفاده از تستهای خونی مانند چک پروژسترون برای اثبات تخمک گذاری - سونوگرافی سریال برای پیگیری رشد فولیکول تخمدانی و پاره شدن آن
تست های دیگر بررسی علل نازایی:
هیستروسالپنگورافی( عکس رنگی رحم) :
یک نوع ردیوگرافی از رحم و لوله های رحمی است . یک محلول خاص توسط پزشک از طریق واژن به رحم تزریق می شود و سپس با اشعه ایکس عبور آن محلول از رحم به لوله ها وخروج آن از لوله به حفره لگن مشاهده می شود. در صورت وجود انسداد یا چسبندگی در رحم یا لوله ها محلول وارد حفره لگن نمی شود.
لاپاروسکوپی :
نوعی جراحی کوچک برای دیدن داخل شکم یا لگن است . از طریق برش کوچک در ناف با لاپاروسکوپ پزشک می تواند رحم - تخمدانها - لوله های رحمی را ببیند. گاهی علایم چسبندگی یا آندومتریوز
یافتن علت نازایی و تکمیل تمامی تستها وقت گیر است و ممکن است در ۱۰ درصد موارد علتی یافت نشود.
درمان نازایی
- نازایی بر اساس علت می تواند با دارو - جراحی - IUI -یا تکنیک کمک باروری درمان شود.
نوع درمان بر اساس نتایج تستها - مدت نازایی - سن مرد یا زن - سلامتی کلی زوجین - ترجیح خود زوجین تصمیم گیری می شود