نقش عوامل محیطی در ناباروری

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

عوامل محيطي نازایی :

تحقیقاتی که در زمینه ناباروری انجام شده نشان داده اند که محيطي که در آن کار ميکنيم ميتواند روي توانايي باروری تاثير بگذارد. تاثير محيط کاري و آسيبهاي ناشي از آن از فردي به فرد ديگر متفاوت است و بسياري از افراد ممکن است هرگز دچار ناباروري نشوند. در جامعه صنعتی امروز در نظر گرفتن این عوامل و تاثیر انها درکنار سایر فاکتورها می تواند کمک کننده باشد.چرا که این عوامل باعث ناباروری با علت ناشناخته می شوند.
عواملي که ممکن است در محيط کار روي سلامت عمومي و سيستم باروري تاثير بگذارد عبارتند از: سرب، دي سولفوريد کربن، داروهاي موثر در درمان سرطان، اشعه هايي نظير اشعه يونيزان، بلند کردن اجسام سخت و ايستادنها و نشستنهاي طولاني مدت، مواد شيميايي و آفت کشها، رنگها و گرما، اکسيد اتيلن و مونواکسيدکربن.

مواد شيميايي مؤثر بر ناباروری:

تحقيقات نشان ميدهد مواجهه با مواد شيميايي مضر در سه ماه اول بارداري ميتواند سبب بروز سقط و يا ناهنجاری های زياد در جنين شود. مواجهه با اين مواد همچنين ميتواند رشد جنين را کند کرده و حتي روي رشد و تکامل مغز اثر بگذارد.. هرگونه اختلال يا آسيب به تخمکها ميتواند سبب بروز مشکلاتي در باروري شود. مواد شيميايي از عوامل مضري هستند که سلامت کلي بدن را تهديد مي کند و ممکن است برروي باروري نيز تاثير داشته باشند. آفتک شها که در مزارع، جنگلها و در کشاورزي استفاده ميشود ميتواند سبب کاهش قدرت باروري شود واين مواد نه تنها ممکن است سبب ناباروري شوند بلکه مي توانند باعث بروز مشکلات مادرزادي و ناهنجاريهاي جنيني شوند و روي رشد و نمو جنين تاثير بگذارند.

تأثیررنگهاي نقاشي و هیدروکربن ها بربارداری:

مواجهه با حلالها و هيدروکربنها و رقيق کننده ها احتمال ناباروري را افزايش ميدهند. حتي روي رشد جنين اثرات منفی ميگذارند. استفاده از هيدروکربنها مثل سوختهاي ديزلي با بروز اختلالاتي در شکل گيري جمجمه ارتباط دارد، بسته شدن زودرس يک يا چند مفصل نرم در جمجمه و ايجاد بيماري به نام هيپوسپادياس ( قرارگيري مجراي ادراري در زير آلت ) از جمله عوارض اين ماده ومواجهه با آن است. مشخص شده است که آفت کشهاي ارگانوفسفره روي سطح هورمونهاي مردانه تاثيرگذار است. همسر مرداني که با موادي از قبيل اتيلن اکسيد، مواد شيميايي، حلالهاي مورد استفاده درکارخانجات محصولات پلاستيکي کار مي کنند ممکن است درمعرض خطر سقط قرار گيرند.

اثراشعه و گرما بر نازایی:

تحقيقات نشان ميدهد بين مردهزايي و نقايص لوله عصبي و مرداني که با اشعه سرو کار دارند، ارتباط وجود دارد. گرما يک عامل خطر براي ناباروري مردان است چرا که قرار گرفتن بيضه ها در محيط گرم بر کيفيت اسپرم آنها اثر منفي ميگذارد و گاهي اوقات هم بارورشدنشان را به تاخير مياندازد. دماي ايدهآل براي توليد اسپرمها دمايي زيردماي طبيعي بدن است. به همین دلیل پزشکان فوق تخصص نازایی توصیه می کنند آقایان از رفتن به سونا و جکوزی صرف نظر کنند.

آیا سیگار باعث نازایی میشود؟

سیگار و قلیان با داشتن بیش از 4000 نوع ماده سمی یکی از عوامل مهم و شایع ناباروری مردان و خانمهاست. دود سیگار و قلیان با کاهش کیفیت اسپرم و افزایش اسپرمهای غیر طبیعی و نیز کاهش کیفیت تخمک و کاهش ذخیره تخمدان باعث نازایی میشود.حتی افرادی که سیگار و قلیان استفاده نمی کنند و فقط در معرض دود ان در محیط هستند هم دچار این عوارض میشوند. به همین دلیل پزشکان فوق تخصص ناباروری تأکید دارند که زوجای نابارور هرچه زودتر در مورد ترک سیگار و قلیان تصمیم جدی بگیرند.

آیا گوشی موبایل و اینترنت برای باروری مضر است؟

تحقیقات نشان داده اند که استفاده زیاد از گوشی موبایل و اینترنت مخصوصا قرار دادن گوشی در جیب شلوار که نزدیک به بیضه قرار دارد بر روند اسپر سازی تأثیر منفی دارد و توصیه میشود زوجهای ناباروراز گوشی موبایل کمتر استفاده کنند.

چه مشاغلی با ناباروری ارتباط دارند ؟

• آتشنشاني
• کار در سراميک سازي
• کار با فلزات سنگين مثل جيوه
• کار با چوب
• کار در محيطهاي گرم مثل نانوايي يا ريخته گر
• کارگران مزارع که در معرض حشرهکشها و افت کش ها و ساير مواد شيميايي هستند
• کارکنان مراکز درماني که در معرض مقدار زيادي گازهاي بيهوشي، داروهاي سيتواستيک، جيوه و اشعه ايکس هستند
• دندانپزشکان به علت کار با جيوه مورد استفاده در مواد پرکننده دندان
• نقاشها و کارگران چاپخانه که در معرض رنگها و حلالها هستند.
• زناني که در معرض مواد شيميايي و فلزات سنگين هستند ممکن است دچار مشکلات قاعدگي شده و اختلالات هورموني در آنها ايجاد شود.
• کساني که با باتريهاي ذخيره برق يا سرب سر و کار دارند.
• کار با دستگاههايي از قبيل ويديو، تلويزيون، تشعشات الکترومغناطيسي، اشعه ماوراي بنفش، اشعه مادون قرمز، امواج ماکروويو

توجه:

پزشکان فوق تخصص ناباروری به کسانی که قصد بارداری دارند و یا با مشکل ناباروری مواجه هستند توصیه میکنند علاوه بر بررسیها و اقدامات درمانی که انجام میدهند ، تا حد امکان از عوامل محیطی مضر و موثر بر باروری اجتناب کرده و از انتی اکسیدانها وعوامل تغذیه ای موثر نیز بهره بگیرند.

دکتر منصوره پژمان منش ، جراح و متخصص زنان و زایمان ، فلوشیپ فوق تخصص ناباروری اصفهان