نازایی در مردان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

تعریف نازایی در مردان :
اگر زوجین بعد از یک سال بدون جلوگیری صاحب فرزند نشوند نازایی محسوب می شود. در نیمی از موارد نازایی علت از مرد می باشد.

نازایی در مردان علل مختلف دارد :
- مشکلات هورمونی
- اشکالات ژنتیکی و کروموزومی
- مشکلات مربوط به بیضه ها و تولید اسپرم
- مشکلات نعوظ و انزال
- مصرف بعضی از داروها
- سرطان
- تروما
بررسی ها و درمان بسته به علت متفاوت می باشد.

تشخیص :
پزشک شما با معاینه و بررسی علت نازایی را پیدا می کند.

تاریخچه بیماری :
گرفتن تاریخچه بیماری با صحبت با دکتر انجام می شود.پزشک سعی می کند هر گونه روش زندگی موثر بر روی زایایی شما را تعیین کند. این بحث بر روی موضوعات عللی زیر متمرکز می باشد:

- بیماری تیرویید
- دیابت
- اشکالات نعوظ
- شغل و عادات غلط کاری مثل تماس با حشره کش ها
- تماس با حرارت زیاد
- استرس
- مصرف دخانیات
- مصرف الکل و سیگار و مواد مخدر و داروهای استروییدی و تستوسترون
- عمل جراحی روی بیضه
- عفونت
- آسیب های وارده به ناحیه تناسلی
- سابقه بیضه نزول نکرده

مصرف بعضی از داروها می تواند باعث نازایی در مردان می شود :
- بیماری قلبی: داروهای غیر اختصاصی بتا بلوکرها و تیازید مهار کننده های کانال های کلسیم قرص دیجاتالیس و داروهای ضد آریتمی قلبی
- داروهای ضد افسردگی
- مصرف داروهای هورمونی
- مصرف مسکن ها
- داروهای ضد تشنج
- آنتی هیستامین
- داروهای ضد قارچ

معاینه :
دکتر ناحیه تناسلی را از جهت وجود آنومالی و توده بررسی میکند. قد و وزن بیمار هم جهت اندازه گیری ایندکس توده بدنی (BMI) چک میشود. این ایندکس بر روی موارد زیر موثر است:

- توانایی نعوظ
- تنظیم هورمون های جنسی
- دمای اطراف بیضه
- کیفیت مایع منی

تست های هورمونی :
هورمون ها در خون جریان دارند.اندازه گیری آنها با نمونه خون وریدی انجام می شود و از آن ها اطلاعات مهمی در مورد عملکرد بیضه ها به دست می آید.تست های دیگر خونی هم ممکن است کمک کننده باشند.این تست ها شامل موارد زیر می باشد:

- FSH
- LH
- Prolactin
- Inhibin B
- Testosterone
- Sexual hormone binding globuline
- Thyroid hormone
- Cholesterol level
- Blood glucose
- Test for renal function and liver disease

آزمایش منی :
مایع منی در ظرفی استریل جمع آوری شده و سپس در آزمایشگاه بررسی میشود. بیمار حداقل دو تا پنج روز نباید انزال داشته باشد. آزمایش منی می تواند تغییرات زیادی در روزهای مختلف داشته باشد. بنابر این دو یا چند نمونه جهت بررسی باید چک شود.
در آزمایشگاه حجم مایع منی رنگ و بو و غلظت آن بررسی می شود. علایم عفونت و تعداد و شکل و سلامت اسپرم ها نیز بررسی می شود.

تست های بیشتر:

سونوگرافی :
برای معاینه بیضه ها و لوله های منی

تست ادرار و ترشحات مجرا :
برای تشخیص عفونت

نمونه برداری بیضه ها :
برای تشخیص زودرس و وجود سرطان بیضه و بررسی بافت اسپرم ساز از طریق بی حسی یا بی هوشی عمومی قسمتی از بافت بیضه برداشته و در آزمایشگاه پاتولوژی بررسی می شود.

علل و درمان نازایی :
در اکثر موارد نازایی اسپرم توانایی رسیدن به تخمک را ندارد (علل انسدادی) و یا کیفیت اسپرم پایین است (علل غیر انسدادی). شایعترین علل نازایی و درمان های آن در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.

علل انسدادی نازایی مردان :
مسیر انتقال اسپرم در جاهای مختلفی ممکن است بسته باشد:

در بیضه ها جایی که محل تولید اسپرم می باشد.
در اپیدیدیم
در لوله های واز که اسپرم ها را به پروستات منتقل می کند.

شایعترین علل انسداد عفونت و بیماری های مادرزادی و آسیب به دستگاه تناسلی می باشد.

درمان هم وابسته به میزان انسداد می باشد. اسپرم را می توان در این موارد از بیضه یا اپیدیدیم با روش های مختلف خارج کرد و برای لقاح مصنوعی استفاده کرد. جراحی نیز در بعضی موارد کمک کننده است.

بیماری سیستیک فیبروسیس :
این بیماری شایعترین بیماری ژنتیک در مردان سفید پوست می باشد. در این مردان نبودن دو طرفه لوله های منی ممکن است وجود داشته باشد. بنابراین اسپرم نمی تواند وارد مایع منی شود و تعداد اسپرم در آزمایش منی صفر است که به ای حالت آزواسپرمی گفته می شود. درمان این بیماران نمونه برداری بیضه و گرفتن اسپرم جهت لقاح مصنوعی می باشد.

وازکتومی :
بستن لوله های منی برای جلوگیری از بارداری می تواند باعث نازایی غیر قابل برگشت شود. درمان باز کردن مجدد آن می باشد که میزان موفقیت کمی دارد.

مشکلات انزال:
بازگشت منی به مثانه یا عدم تخلیه آن به علل مختلف مثل علل روحی روانی و اعمال جراحی و بیماری های عصبی و یا مصرف دارو می تواند باعث نازایی شود. روش های درمانی شامل مصرف دارو یا تحریکات فیزیکی می باشد.

علل غیر انسدادی نازایی مردان :

اشکالات کروموزومی :
اشکالات کروموزوم جنسی ایکس می تواند باعث کاهش تستوسترون و نازایی شود. سندرم کلین فیلتر شایعترین مورد آن است.این بیماران قد بلند دارند.لاغر هستند و بیضه های کوچک و سفت دارند. درمان در این بیماران گرفتن اسپرم از بیضه و اهدا جنین می باشد.

کمبود های ژنتیکی :
کم بودن سطح هورمون های جنسی باعث نازایی می شود. نمونه آن سندروم کالمن می باشد.بیماران اغلب بافت عضلانی کم و بیحالی و نازایی و ناتوانی جنسی و سینه های بزرگ دارند.
درمان جایگزینی این هورمون ها می باشد.در ضمن افزایش سلامت عمومی - مثل کاهش وزن و قطع مصرف سیگار و ورزش مرتب باعث بهبودی نازایی می شود.

بیضه نزول نکرده :
بیماری مادرزادی است که باعث نازایی می شود. شانس نازایی در بیضه نزول نکرده یک طرفه با افراد عادی یکسان است.اگر تشخیص داده شود و تا یک سالگی عمل شود و پایین آورده شود می تواند مانع نازایی در آینده شود.

سرطان :
رشد غیر طبیعی سلول های بافت بیضه باعث اشکال در اسپرم سازی می شود. سرطان بیضه که اکثرا در افراد جوان دیده می شود باعث کیفیت پایین اسپرم و نازایی می شود.
درمان شامل خارج کردن بیضه می باشد. اغلب نیاز به شیمی درمانی بعدی وجود دارد که خود این هم باعث کاهش کیفیت اسپرم می شود. فریز اسپرم قبل از شروع شیمی درمانی الزامی است.

واریکوسل :
واریکوسل گشادی وریدهای اطراف بیضه می باشد. در بیست درصد مردان و بیش از یک چهارم بیماران با آزمایش اسپرم غیر طبیعی دیده می شود. عمل جراحی واریکوسل می تواند باعث بهبود کیفیت آن و افزایش شانس بارداری شود.

عفونت در ارگانهای تناسلی :
عفونت در مجاری ادراری و پروستات و بیضه و اپیدیدیم می تواند باعث نازایی در مردان شود. عفونت باعث تولید آنتی بادی و کاهش کیفیت اسیپرم شود. این باعث اثر منفی در زایایی فرد می شود.
زمانی که مکان عفونت و نوع باکتری مشخص شد درمان اکثرا آنتی بیوتیک است.در نیمی از موارد علت عفونت مشخص نمی باشد.

نمونه گیری منی و اسپرم و فریز آن :
گاهی اوقات نیاز به نگهداری اسپرم جهت درمان نازایی می باشد.روش های مختلفی بسته به نوع مشکل استفاده می شود:
استخراج اسپرم از بیضه: جراحی نمونه برداری از بیضه با بیهوشی موضعی یا عمومی
آسپیراسیون اسپرم از بیضه: از سرنگ و سوزن اسپرم از بافت بیضه گرفته می شود.

میکرو تسه: استفاده از میکروسکپ و عمل جراحی نمونه برداری بیضه. این عمل نیاز به بیهوشی عمومی دارد.

گرفتن اسپرم با میکروسکپ از اپیدیدیم

شیمی درمانی و رادیوتراپی باعث آسیب به مواد ژنتیکی اسپرم می شود بنابراین بهتر است اسپرم برای لقاح بعدی فریز شود.
فریز اسپرم برای به تعویق انداختن پیر شدن و مرگ سلولی استفاده می شود. این پروسه متابولیسم سلولی را متوقف می کند.اسپرم در ظرف استریل جمع آوری می شود.اسپرم سریعا فریز می شود.زمانی که به نمونه نیاز است نمونه با آب گرم سی و هفت درجه برگردانده می شود و اسپرم هایی که زنده مانده اند برای لقاح مصنوعی استفاده می شوند.