1 - کاهش وزن :
آیا کاهش وزن در درمان سلولیت اثر دارد؟ بطورکلی اثرمثبت دارد.بویژه در کسانی که درجه سلولیت بالا است.اما همیشه هم اثر کاملا ٌ مثبت ندارد.ودربرخی موارد سلولیت تشدید میشود.بدنبال کاهش وزن شلی پوست افزایش می یابد.بدنبال کاهش وزن چین خوردگی و dimpling پوست کاهش نمی یابد.زیرااین چین خوردگی و dimpling مربوط به دیواره های فیبروتیک بین چربی ها است،وباکاهش وزن ازبین نمی رود.
خلاصه اینکه با کاهش وزن سلولیت بهتر میشود اما نه کامل و نه درهمه زیرا سلولیت فقط ناشی از چربی زیادی نیست. بلکه اشکال درکلاژن زیرپوست نیزاهست.بنابراین علاوه بر کاهش وزن باید فکری به حال ترمیم و باز سازی کلاژن پوست کنیم.کاهش وزن به بهبودسلولیت شکم کمک میکنداما به همان اندازه روی سلولیت رانها مؤثرنیست.
2 ـ اندرمولوژی :
اندرمولوژی عبارتست از ساکشن وماساژ. یک دستگاه که با ایجاد فشار منفی ( درسطح پوست ) وماساژدردرمان سلولیت بکار میرود.بایددرزمان طولانی وجلسات مکرر انجام شودتا اثربخش باشد.این دستگاه برمبنای تئوری اختلال در سیرکولاسیون ناحیه سلولیت درست شده است.مکانیسم این دستگاه به کلی با لیپوساکشن متفاوت است.فقط در سطح پوست فشار منفی ایجاد میکند ( مثل لوله جاروبرقی که به سطح پوست بگیریم ) .
با مکانیسم ماساژ وفشارمنفی این دستگاه سعی در حرکت دادن چربی زیر پوستی دارد.سازندگان این دستگاه ادعا دارند که Disorganization ساختمان بافت زیرپوستی را ترمیم میکنند.همچنین جریان لنفاتیک رابهبودمیبخشند.هفته ایی دوبارده الی چهل وپنج دقیقه به تعدادجلسات زیاد باید انجام شود.که به خاطراین پرهزینه است.
3 ـ لیپوساکشن :
لیپوساکشن چربیهای عمقی را تخلیه میکند.اما چربی اصلی درسلولیت لایه چربی نزدیک سطح پوست است.که لیپوساکشن روی آن اثرزیادی ندارد.اگربخواهیم بالیپوساکشن چربیهای سطحی رابرداریم،احتمال آسیب دیدن عروق سطحی و نکروز پوست افزایش میابد.نتیجه اینکه لیپوساکشن برای درمان سلولیت روش مناسبی نیست.اما شاید لیپوساکشن با کمک امواج التراسوند ( یک تکنولوژی جدید ) درآینده برای درمان سلولیت کاربرد پیداکند.
4 ـ سابسیژن subcision
پس ازبیحسی موضعی متخصص پوست یک سوزن مخصوص را زیرپوست واردکرده وچسبندگی های لایه سطحی پوست به لایه عمقی آزاد میکند.یعنی نواحی از سلولیت که پوست چین خورده ویک دیواره عمودی پوست را به عمق چسبانده آزادمیشود.این دیوارههای عرضی درواقع لوبولهای چربی را از هم جدا میکنند.البته مکانیسم ایجادسلولیت پیچیده بوده وفقط بخاطر این دیوارههای عمودی نیست.لذااین شیوه درکنارروشهای دیگردرمان سلولیت به انتخاب متخصص پوست کاربرددارد.
5 ـ مزوتراپی :
یک آنزیم به نام فسفاتیدیل کولین باسوزن به زیرپوست تزریق میشود.ازمزوتراپی بسیارزیاداستفاده میشود،امامطالعات کمی درموردآن انجام گرفته است.آنزیم فسفاتیدیل کولین ازطریق تحریک سیکلیک منوفسفات و فعال کردن رسپتورهای β-AR باعث تحریک لیپولیز میشود.سلولهای چربی درناحیه گلتئوفمورال ( ناحیه بالای ران ) β-AR بسیارکمتری دارند.بنابراین مزتراپی دراین ناحیه فایده زیادندارد.نتیجه نهائی غیرقابل پیشبینی است.
یک پروتکل درمانی مشخص وجودندارد.عوارض موضعی مثل غده های درناک زیرپوستی،عفونت واکنش کهیری و ناصاف شدن سطح پوست،دلایلی است که بسیاری از مزتراپی دوری میکنند. ژل موضعی فسفاتیدیل کولین هم همراه نور LED فایده داشته است.ولی درحال حاضردرایران دردسترس نیست.
6 ـ رادیوفرکونسی RF:
این دستگاه باایجاد میدان مغناطیسی، حرارت درزیرپوست ایجاد میکند،بدون اینکه سطح پوست آسیب ببیند.مطالعات اثربخشی آن را نشان داده اند.این دستگاه به شکل دوقطبی وتک قطبی کار میکند.RF دوقطبی برمبنای قانون اهم کار میکند.مقاومت بافتی درمقابل جریان الکتریکی ایجادگرما میکند.عمق نفوذ RFدوقطبی سه میلیمتراست.بنابراین میتوان کنترل بهتری درکار برروی چربی با آن داشت.درحال حاضردودستگاه Antilax و Accent برای این منظور در ایران وجودارد. ترکیب لیزرو رادیو فرکونسی احتمالاً به تسریع متابولیسم موضعی چربی کمک میکند.مثل چیزی که در مزو تراپی دیده میشود.
7 - اولتراسوند:
اولتراسوند با سه مکانیسم روی سلولهای چربی مؤثر است.cavitation ترمال میکرو مکانیکال بعنوان درمان کمکی در درمان سلولیت کمک کننده است.اما اینکه به تنهائی در درمان سلولیت مؤثر باشد هنوزمدارک و شواهد کافی وجودندارد. یک دستگاه به نام UltraShape که هنوزموردتایید FDA قرار نگرفته برای درمان سلولیت عرضه شده است.
این دستگاه روی سی بیمار مطالعه شده است.با سه جلسه درمان کاهش 3/2سانتیمتر در ضخامت چربی مشاهده شده است.اما اینکه ایا اثر ماندگار دارد یا نه هنوز معلوم نیست.دستگاههای اولتراسوند ساخت کشورهای شرق دور و یا ایتالیا که درایران برای درمان سلولیت عرضه میشوند،قابل اطمینان نیستند.
8 - لیزردرمان سلولیت :
اخیراً این شیوه دردرمانسلولیت مقبولیت زیادی یافته است.اساساً این شیوه در درمان سلولیت و چربی مناطق محدود خوب است. یک نوع لیزر N:dYAG به نام Smartlipo برای اینکار عرضه شده است.این لیزر ویژه لیپوساکشن، نسبت به لیپوساکشن سنتی کمتر تهاجمی ( invasive ) است.در این شیوه یک فیبر سیصدمیکرومتری درون یک کانول با قطر یک میلیمتر به زیر پوست هدایت میشود.درحالیکه در لیپوساکشن سنتی قطر کانول بین سه تا پنج میلیمتر است.لیزربا قانون سلکتیو فتو ترمولیز باعث لیز چربی میشود.
همچنین اثر ترمال لیزر منجر به فیبروز و سفت شدن پوست میشود.براساس قانون سلکتیو فتوترمولیز نورلیزر در محدوده Far infrared بطور اختصاصی منجر به لیز چربی میشوند.طول موجهای 1210و 1720 هم در لیز چربی مؤثرند. اما دستگاهی که اختصاصا این طول موجها را تولید کند هنوزعرضه نشده اند.البته مطالعاتی هم داریم که نشان میدهد لیزرلیپوساکشن ارجحیتی به لیپوساکشن سنتی ندارند.
9 - درمان داروئی سلولیت :
داروهای زیادی در بازار عرضه میشوند:متیل گزانتین رتینوئیدها لاکتیک اسید و مالیدنیهای گیاهی از بین اینها فقط رتینوئیک اسید وآمینوفیلین بطور اساسی مطالعه شده اند. تعداد بسیار زیاد کرمهای ضد سلولیت گیاهی در بازار عرضه میشود.اما در مورد هیچکدام از اینها مطالعات دقیق و علمی صورت نگرفته است.
ترکیبات بسیار زیادی درون این گرمها وجود دارد که بسیاری از آنها ناشناخته اند.لذا عوارض آنها نیز معلوم نیست.در یک مطالعه دیده شد که در 32 نوع ازاین کرمها 232 نوع ماده مختلف وجود داشته است.گزارشاتی هم از الرژی تماسی به این مواد وجود دارد.
بهتراست قبل از خرید هرداروئی با متخصص پوست مشورت کنید.
10 ـ سرما :
چربی به سرما حساس است. این چیزی است که ما از قبل میدانستیم.پانیکولیت سرما کاملا شناخته شده است.کریستالیزه شدن چربی های سیتوپلاسمیک در نقطه انجماد بالاتر از نقطه انجماد آب اتفاق می افتد.و پاسخ التهابی بدن به آن ایجاد پانیکولیت میکند.البته روشن است که برخی افراد به سرما حساس ترند ودچار پانیکولیت سرما میشوند اما برخی با وجود سرمای زیاد دچار این مشکل نمی شوند.آزمایشاتی روی خوکها انجام شده و دیده اند بعد از چهار ماه از مواجهه با سرما لایه چربی نازک تر شده است.شاید ما بتوانیم با یک دستگاه ساکشن که همزمان سرما هم ایجاد میکند به موفقیتهائی دست یابیم.
نتیجه گیری :
سلولیت یک اختلال ساختمانی وبیوشیمیایی در چربی زیر پوست میان تنه بوده و علل مختلفی باعث آن میشوند.باوجوددرمانهای مختلفی که عرضه شده. درمان خوب و مطمئن و قاطع نداریم. علاوه برآب شدن چربی ضخیم شدن و تقویت درم یا لایه میانی پوست هم به بهبود سلولیت کمک میکند.سلولیت فقط یک اختلال ساختمانی نیست بلکه یک اختلال متابولیکی هم است.اگر بتوانیم چربی سفید سلولیت را به چربی قهوایی تبدیل کنیبم سلولیت بهتر میشود.سرمادرمانی هم چیزجدیدی است که احتملا در آینده کاربرد زیادی خواهد داشت.