مشکلات اسکلتی فک به این معنی است که قسمت هایی از صورت یا خیلی زیاد یا خیلی کم رشد کرده اند. گاهی اوقات استخوان ها به هم متصل نمی شوند که به آن شکاف می گویند. مشکلات اسکلتی فک در یک سوم پایینی صورت رخ می دهد. اوربایت، آندربایت، اپن بایت، فک بیرون زده و عدم تقارن انواع مختلف مشکلات فک هستند.

انواع مشکلات فک

• اوربایت و اورجت:

اورجت به معنی فاصله ی افقی دندانهای جلویی فک پایین با دندان های جلویی فک بالاست. اوربایت به معنی همپوشانی عمودی دندان های بالایی با دندان های پایینی است. این دو می توانند بسیار متفاوت به نظر برسند، اما هر دو ناشی از مشکلات دندانی یا اسکلتی هستند.

• اپن بایت:

اپن بایت می تواند به دلیل مسائل زیادی مانند تحلیل مفصل فک (کندیل)، مکیدن انگشت شست در دوران کودکی، ضربه و بزرگی زبان ایجاد شود.

• فک بیرون زده:

مشاهده رشد بیش از حد فک بالا در جهت رو به جلو بسیار نادر است. فک پایین می تواند اغلب به سمت جلو باشد، اما این وضعیت باید به دقت ارزیابی شود. این به این دلیل است که گاهی اوقات عدم رشد در فک بالا باعث ایجاد توهم بیرون زدگی فک پایین می شود.

• لبخند لثه ای:

لبخند لثه ای می تواند ناشی از لب کوتاه، دندان های کوتاه یا معمولاً رشد عمودی زیاد فک بالا (VME) باشد.

صورت کشیده و بلند، چانه ی عقب و لبخند لثه ای نشانه های معمول VME هستند.

• عدم تقارن:

این وضعیت در اثر هیپرپلازی کندیل ایجاد می شود که در آن اساساً یک طرف فک بلندتر می شود. فک بالایی که در حال رشد است از این الگو پیروی می کند و باعث ایجاد کانت می شود. در نتیجه معمولاً لبخند کج دیده می شود.

• شکاف کام:

کام سقف دهان شماست و از استخوان ساخته و توسط یک پوست نازک و مرطوب پوشیده شده است. شما می توانید کام خود را با قرار دادن زبان روی بالای دهان خود احساس کنید. هدف آن جدا کردن بینی از دهان شماست. کام نقش فوق العاده مهمی در حین صحبت دارد زیرا هنگام صحبت از دمیدن هوا به جای دهان از بینی جلوگیری می کند. کام نیز هنگام غذا خوردن بسیار مهم است زیرا از بالا رفتن غذا و مایعات به بینی جلوگیری می کند.

مانند شکاف لب، شکاف کام در اوایل بارداری زمانی رخ می دهد که نواحی مجزای صورت که به صورت جداگانه رشد کرده اند به درستی به یکدیگر متصل نمی شوند. شکاف کام زمانی ظاهر می شود که سوراخی در سقف دهان وجود داشته باشد. پشت کام را کام نرم و قسمت جلویی آن را کام سخت می نامند. شکاف کام می تواند از یک باز شدن در پشت کام نرم تا جدا شدن تقریبا کامل سقف دهان (کام نرم و سخت) متغیر باشد.

گاهی اوقات، یک نوزاد با شکاف کام ممکن است چانه کوچکی داشته باشد. تعداد کمی از نوزادان با این ترکیب ممکن است در تنفس مشکل داشته باشند. این حالت به سندروم پیر رابین معروف است. از آنجایی که کام و لب به طور جداگانه رشد می کنند، ممکن است کودکی با شکاف لب، کام یا هر دو به دنیا بیاید. نقص های شکاف در حدود 1 از هر 800 نوزاد رخ می دهد. کودکانی که با یکی یا هر دوی این بیماری ها متولد می شوند معمولاً به مهارت های چند متخصص برای مدیریت مشکلات مرتبط با این نقص مانند تغذیه، گفتار، شنوایی و رشد روانی نیاز دارند.

علت ایجاد مشکلات اسکلتی فک

شایع ترین حالتی که یک فرد دچار مشکلات فکی می شود، مادرزادی بودن آن است. دلایل دیگری نیز وجود دارد که بسیاری از مردم به آنها فکر نمی کنند. آنها همچنین می توانند از عادات بد دوران کودکی ناشی شوند که شامل مکیدن طولانی مدت انگشت شست، استفاده از پستانک، فشار دادن زبان یا جویدن ناخن می شود. این عادات می توانند در مراحل اولیه رشد ما در کودکی ایجاد شوند. این همان زمانی است که فک شروع به رشد می کند که می تواند باعث مشکلات فک شود.

علائم کلی مشکلات اسکلتی فک چیست؟

برخی از محدودیت های فیزیکی باعث مشکلات جویدن و غذا خوردن، درد فک ناشی از کشیدگی عضلات، اختلالات گفتاری، بیماری لثه، ساییدگی مینای دندان، آسیب بافت نرم و آسیب به دندان های جلویی به دلیل موقعیت آنها می شود. همچنین می تواند باعث مشکل در عزت نفس و مشکلات روانی شود.

ریسک فاکتورهای ایجاد کننده ی مشکلات اسکلتی فک چیست؟

مشکلات اسکلتی فک اغلب مادرزادی هستند. تومورهای خوش خیم در فک، تحلیل کندیل و تروما برخی از عوامل خطر ناهنجاری اسکلتی فک هستند.

مشکلات اسکلتی فک چگونه تشخیص داده می شود؟

برای یک پزشک با تجربه، تشخیص ناهنجاری ها با ارزیابی بالینی انجام می شود. سپس تصویر برداری با اشعه ایکس برای تایید یافته ها صورت میگیرد.

درمان و رفع مشکلات اسکلتی فک با ارتودنسی و فانکشنال

برخی از مشکلات فک منشا دندانی دارند، به این معنی که مسئله دندان است. این مشکل تنها با درمان ارتودنسی قابل اصلاح است. سایر مشکلات که منشا اسکلتی دارند و شدید هستند باید با جراحی اصلاح شود. اولین قدم برای تعیین اینکه آیا به ارتودنسی یا جراحی نیاز دارید این است که تعیین شود مشکل دندانی است یا اسکلتی و میزان مشکل در چه حدی است. این می تواند تأثیر زیادی بر مسیر درمانی که در پیش گرفته می شود داشته باشد.

ناهنجاری های فک نظیر عقب بودن فک پایین، فاصله دندان های جلو فک بالا و پایین و جفت نشدن صحیح دندانهای عقب، می تواند با ارتودنسی برطرف می شود.

در مشکلات اسکلتی فک، مراحل درمان با توجه به مراجعه در سن مناسب قبل از جهش رشد شامل موارد زیر می شود:

• فاز اول درمان: ارتودنسی فانکشنال جهت اصلاح فک که باعث حل مشکل اسکلتی می شود.
• فاز دوم درمان: ارتودنسی ثابت برای ردیف شدن دندان ها که باعث حل مشکل دندانی بعد از جهش رشد می شود.

نسخه اصلی مطلب درمان مشکلات اسکلتی فک با ارتودنسی و فانکشنال را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---