ماستیت گرانولوماتوز سینه یک بیماری التهابی نادر و مزمن است که اغلب در زنان جوان و در سنین باروری مشاهده می شود. این بیماری به عنوان یکی از چالش های پزشکی در تشخیص و درمان شناخته می شود، زیرا علائم آن می تواند با بیماری های جدی تری مانند سرطان پستان اشتباه گرفته شود. ماستیت گرانولوماتوز معمولاً با علائمی مانند تورم، درد، قرمزی و گاهی ترشح از سینه همراه است که ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. با توجه به نادر بودن این بیماری، شناخت دقیق علائم و روش های درمان آن برای پزشکان و بیماران اهمیت ویژه ای دارد. در این مقاله، به بررسی جامع علائم، عوامل مؤثر و روش های درمانی موجود برای ماستیت گرانولوماتوز سینه می پردازیم.

ماستیت گرانولوماتوز چیست؟

ماستیت گرانولوماتوز (Granulomatous Mastitis) یک بیماری نادر و مزمن التهابی پستان است که به طور عمده در زنان جوان و در سنین باروری رخ می دهد. این بیماری غیرعفونی بوده و علت دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می شود که واکنش های ایمنی غیرطبیعی یا مشکلات هورمونی در ایجاد آن نقش داشته باشند.

بیماری ماستیت گرانولوماتوز بدخیم:

بیماری ماستیت گرانولوماتوز باعث ایجاد توده دردناک اما غیر سرطانی در پستان می شود. لذا شرایط بدخیم سرطانی در این بیماری مشاهده نمی شود.

علائم ماستیت گرانولوماتوز

هیچ راهی برای پیش بینی اینکه چه زمانی علائم ممکن است شدیدتر شوند وجود ندارد. اینکه چه چیزی باعث این التهاب مزمن و اپیزودیک سینه می شود، همچنان ناشناخته است. علائم تا حدودی شبیه به بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، و بیماری التهابی تیروئید (به عنوان مثال، تیروئیدیت گریوز یا هاشیموتو) است که در آن سلول های التهابی بدن به جای باکتری یا قارچ به بافت خود واکنش نشان می دهند و به آن حمله می کنند. شایع ترین علائم آن عبارتند از:

• درد
• تورم یا بزرگ شدن سینه
• قرمزی، تورم، حساسیت، یا احساس گرما در سینه
• خارش روی بافت سینه
• بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل
• بریدگی یا زخم کوچک در نوک پستان یا روی پوست سینه
• تب
• این امکان وجود دارد که علائم ماستیت گرانولوماتوز با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته شود. برخی از سرنخ ها از تاریخچه بیمار و معاینه فیزیکی می تواند به تشخیص ماستیت گرانولوماتوز از سایر بیماری های پستان کمک کند.
• سرطان سینه التهابی (IBD): این بیماری تهاجمی پوست را نیز تحت تأثیر قرار می دهد، اما اغلب با بزرگ شدن سینه آسیب دیده همراه است و می تواند پوست سینه را مانند پوست پرتقال (ضخیم شده توسط مایع لنفاوی) جلوه دهد. پوست IBD اغلب قرمز روشن تر و لکه دارتر از پوست ماستیت گرانولوماتوز است، البته نه همیشه. IBD می تواند با غدد لنفاوی متورم در زیر بغل در همان سمت سینه آسیب دیده همراه باشد.
• سلولیت پستان: این عفونت پوست سینه توسط باکتری هایی ایجاد می شود که به طور طبیعی روی پوست انسان هستند مانند استاف اورئوس. پوست اغلب قرمز روشن با زخم های باز کمتر از ماستیت گرانولوماتوز است.
• آبسه پستان : عفونت شدیدتر پستان. یک حفره پر از چرک در سینه باعث تورم، درد، تب و ضعف عمومی می شود. این ترشحات معمولاً غلیظ تر و به شدت زردتر از ترشحات ماستیت گرانولوماتوز است.

تشخیص ماستیت گرانولوماتوز

بهترین راه برای تشخیص GM، تصویربرداری است، معمولا سونوگرافی پستان و بیوپسی با هدایت تصویر. رادیولوژیست اغلب می تواند تفاوت های ظریف را در سونوگرافی بین خلط التهابی، یک تومور سرطانی یا یک توده چرک در پستان تشخیص دهد. تشخیص با نمونه برداری از بافت با استفاده از تفنگ بیوپسی سوزنی هسته ای نهایی می شود. سپس آسیب شناسان این بافت را در آزمایشگاه با میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می کنند. GM زمانی تشخیص داده می شود که سلول های التهابی مرتبط با گرانولوم را ببینند. گاهی اوقات، شرایط دیگر - به عنوان مثال سل یا سارکوئیدوز - می تواند باعث شود بافت زیر میکروسکوپ به این شکل به نظر برسد، بنابراین آزمایشاتی بر روی بیماران برای رد این موارد انجام می شود.

درمان ماستیت گرانولوماتوز

درمان ماستیت گرانولوماتوز از آنتی بیوتیک تا یک عمل جراحی جزئی متغیر است. اجتناب از دخانیات، کاهش وزن و کنترل دیابت می تواند کمک کننده باشد. درمان ها التهاب بیش فعال بدن را آرام می کنند و با دو تا سه قرص ایبوپروفن بدون نسخه هر شش ساعت شروع می شوند. اگر ثابت شود که این دارو کافی نیست، از داروهای ضد التهابی قوی تر مانند استروئیدها (معمولاً یک دوره 30 روزه، یک قرص در روز) یا تزریق استروئید استفاده می شود.

بهترین آنتی بیوتیک برای ماستیت

در درمان ماستیت، استفاده از آنتی بیوتیک ها نقش کلیدی دارد، به ویژه زمانی که عامل بیماری، عفونت باکتریایی باشد. انتخاب بهترین آنتی بیوتیک به شدت بیماری، نوع باکتری ایجادکننده و وضعیت سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. آنتی بیوتیک هایی مانند کلوگزاسیلین، سفالکسین یا آموکسی سیلین-کلاوولانات اغلب به عنوان خط اول درمان برای ماستیت عفونی تجویز می شوند. در موارد ماستیت گرانولوماتوز که ماهیت التهابی دارد و به عفونت باکتریایی وابسته نیست، آنتی بیوتیک ها معمولاً مؤثر نیستند، مگر اینکه شواهدی از عفونت ثانویه وجود داشته باشد. تجویز آنتی بیوتیک باید با توجه به نتایج کشت و حساسیت میکروبی صورت گیرد تا از درمان هدفمند و مؤثر اطمینان حاصل شود. مشاوره با پزشک متخصص برای تعیین دقیق ترین درمان، ضروری است.

جراحی ماستیت گرانولوماتوز

درمان ماستیت گرانولوماتوز معمولاً بر اساس شدت بیماری و پاسخ بیمار به درمان های اولیه، مانند داروهای ضدالتهابی یا استروئیدها، تعیین می شود. اگر درمان های دارویی مؤثر نباشند یا ضایعات التهابی به طور مداوم عود کنند، جراحی به عنوان یکی از گزینه های درمانی در نظر گرفته می شود.

جراحی می تواند شامل تخلیه آبسه ها، برداشتن بافت آسیب دیده ( لامپکتومی ) یا در موارد نادر، ماستکتومی (برداشتن کامل سینه) باشد. این روش ها معمولاً زمانی انجام می شوند که علائم بیمار شدید باشد، درمان دارویی پاسخ نداده باشد، یا احتمال عوارضی مانند فیستول یا تغییر شکل شدید سینه وجود داشته باشد.

هدف از جراحی، کاهش علائم، پیشگیری از عود بیماری و حفظ ظاهر سینه تا حد امکان است. تصمیم گیری درباره جراحی باید با توجه به شرایط بیمار و با مشورت پزشک متخصص انجام شود.

آیا ماستیت گرانولوماتوز خطرناک است؟

درد پستان ناشی از ماستیت گرانولوماتوز عفونی تنها یکی از علائم این بیماری است. در صورتی که به موقع درمان نشود عفونت به سراسر پستان می رسد و باعث ابتلا به تب بسیار شدید می شود. همچنین ممکن است تهوع و استفراغ در نتیجه این بیماری ایجاد می شود که مانع از تاثیرگذاری داروهای آنتی بیوتیک بر روی باکتری های عفونی است. درمان به موقع التهاب و عفونت پستان ضرورت دارد تا این بیماری به آبسه شدید تبدیل نشود.

درمان ماستیت گرانولوماتوز چقدر طول می کشد؟

• بسته به نوع درمان و نیاز یا عدم نیاز به آنتی بیوتیک ممکن است از دو تا چند روز (طول دوره درمان آنتی بیوتیک) زمان لازم باشد. اما معمولا علائم پس از دو روز کاهش می یابد.
• کنار آمدن با این واقعیت که این علائم چرخه ای اغلب برای مدتی باقی می مانند، می تواند دشوار باشد.

نسخه اصلی مطلب بررسی علائم و روشهای درمان ماستیت گرانولوماتوز سینه را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---