پروستات یکی از غدد سیستم تناسلی مردان است که همزمان با بلوغ، شروع به رشد کرده و در حدود سن 20 سالگی به اندازه کامل خود می رسد. این غده که در لگن خاصره، ابتدای مجرای ادرار قرار گرفته است. غده برون ریز پروستات علاوه بر اینکه با تولید و ترشح مایعی، باعث تغذیه و حفاظت اسپرم در دستگاه تناسلی می شود، به دلیل محل قرارگیری و بافت خاص خود در عملکرد دستگاه ادراری نیز نقش قابل توجهی دارد. به همین دلیل، بیشتر علائم بیماری های پروستات، به مشکلات ادراری در مردان منجر می شود. الاستوگرافی یکی از جدید ترین روش های تصویر برداری سونوگرافی در دنیای امروز برای تعیین بافت های سرطانی پروستات استفاده می شود. این روش یکی از روش های غیر مداخله ای و همچنین غیر تهاجمی برای تشخیص توده های سرطانی است. با استفاده از این روش پزشک اطلاعات بیشتر و دقیق تری نسبت به توده های سرطانی به دست می آورد. بافت توده های سرطانی نسبت به سایر بافت های سالم بدن بافتی سفت تر دارند. با استفاده از روش الاستوگرافی پزشک می تواند میزان نرمی و سفتی بافت را مشخص نماید. با تعیین نرمی و سفتی بافت پزشک مورد نظر می تواند تشخیص دهد که وضعیت بیمار و توده های سرطانی تا چه میزان پیشرفت نموده اند.

علت سرطان پروستات

علل سرطان پروستات به طور دقیق نامشخص است؛ اما پزشکان می دانند که سرطان هنگامی آغاز می شود که برخی از سلول های پروستات از حالت طبیعی خارج می شوند. این اختلال احتمالاً بر اثر جهش در DNA برخی سلول ها و در نتیجه آن رشد و تقسیم سریع تر آنها شروع می شود و سپس با مرگ سلول های طبیعی و تجمع سلول های غیرطبیعی نامیرا توده ای تشکیل می شود که به آن تومور می گوییم. این سلول های تومورال می توانند تا حدی رشد کنند که به بافت های اطراف تهاجم پیدا کنند. همچنین برخی از این سلول ها ممکن است جدا شده و به سایر نقاط بدن رفته و باعث متاستاز سرطان شوند.

علائم سرطان پروستات

متأسفانه سرطان پروستات علائم زودرسی ندارد که به وسیله آنها بتوانیم به سرطان پروستات مشکوک شویم و در مراحل اولیه، آن را تشخیص دهیم. اطراف توده ی سرطانی هیچ عضو حساسی از بدن وجود ندارد که با بزرگ شدن توده ی سرطانی به آن فشار بیاید و مثلاً باعث درد شود، به همین دلیل ممکن است بیماری حتی سال ها بدون علامت باقی بماند. از این رو چکاپ منظم مردان بالای ۴۵ سال با آزمایش خون یا شاید معاینه برای تشخیص زودهنگام بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است. سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان ها در مردان به شمار می آید. در برخی از بیماران ممکن است سرطان پروستات با علائم زیر همراه باشد. در صورت مشاهده آنها بهتر است به پزشک مراجعه کنیم:

• تکرر ادرار، به خصوص در شب
• سختی آغاز یا قطع دفع ادرار
• جریان ضعیف یا قطره قطره ادرار
• دفع دردناک یا سوزناک ادرار
• انزال دردناک
• وجود خون در ادرار یا مایع منی
• احساس فشار یا درد در مقعد
• درد یا سفتی در پایین کمر، لگن یا ران

عوامل خطر سرطان پروستات

عوامل خطر ایجاد سرطان پروستات هستند که احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می دهند:

• سن: با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان افزایش می یابد. با افزایش سن بیش از ۵۰ احتمال سرطان پروستات به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.
• نژاد: دیده شده است که به دلایل نامشخص احتمال ابتلا به این بیماری در مردان سیاه پوست بیش از سایر مردان است؛ بنابراین نژاد از دلایل ابتلا به سرطان پروستات است.
• سابقه خانوادگی: اگر در خانواده مردی مبتلا به سرطان پروستات شود، خطر ابتلا در سایر مردان خانواده افزایش می یابد.
• رژیم غذایی: با وجودی که علت این ارتباط نامشخص است دیده شده است که سرطان در کشورهایی که مصرف گوشت و لبنیات پرچرب بالاست بیشتر دیده می شود. همچنین رژیم غذایی که میوه و سبزیجات کمی داشته باشد خطر ابتلا را افزایش می دهد.
• چاقی: مردان چاقی که سرطان پروستات در آنها تشخیص داده می شود با احتمال بیشتری دچار انواع پیشرفته هستند که به درمان به سختی پاسخ می دهند.
• برخی عوامل از جمله سیگار کشیدن، التهاب پروستات، بیماری های منتقله از راه جنسی، وازکتومی و مواجهه با برخی مواد شیمیایی، نیز به عنوان عوامل خطر ابتلا به سرطان مطرح هستند؛ اما هنوز تأثیر آنها به طور دقیق مشخص نشده است.

انواع سرطان پروستات

سرطان پروستات خوش خیم

با افزایش سن، غده پروستات شروع به بزرگ شدن می کند که به آن هیپر پلازی خوش خیم پروستات یا bph می گویند و باعث تغییرات بدخیمی در سلولهای غده پروستات می شود که به آن سرطان پروستات گفته می شود بنابراین هیچ گونه سرطان خوش خیم در پروستات وجود ندارد.

سرطان پروستات بدخیم

دو نوع سرطان بدخیم پروستات وجود دارد: سرطان بدخیم نوع اول اگر چه در آزمایش psa بسیار بالا می باشد و سرطان بیشتر غده پروستات را گرفتار کرده و سلول ها بسیار بدخیم هستند؛ ولی هنوز سرطان محدود به پروستات است و از پروستات خارج نشده و با درمان جراحی یا رادیوتراپی طول عمر طبیعی خواهند داشت. نوع دوم سرطان بدخیم تر زمانی است که سرطان پیشرفته بوده و از غده پروستات خارج و غدد لنفاوی، کبد، ریه و استخوان ها را گرفتار می کند.

مراحل الاستوگرافی پروستات

1. بیمار بر روی تخت معاینه دراز می‎كشد.
2. مقداری ژل در محل مشخص برروی پوست بیمار ریخته می شود.
3. پزشك پروب فیبرواسکن را قرار می دهد.
4. چندين بار پالس بدون درد به محل مورد نظر فرستاده می شود و ممکن است بیمار از طریق پروب لرزش های ملایمی را احساس نماید که آسیب جدی ندارد.
5. امواج صوت، ضبط و اندازه گیری و نتایج روی دستگاه ثبت می شود.
6. زمان اسکن حدود 10 الي 15 دقیقه می باشد.

نسخه اصلی مطلب مراحل انجام سونوگرافی الاستوگرافی پروستات را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---