چرا طحال بزرگ میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

طحال یکی از عضوهای مهم بدن ما است که در ربع فوقانی سمت چپ شکم و در زیر قفسه سینه قرار دارد. این اندام، نقش مهمی در فیلتر کردن خون دارد و این کار را از طریق از بین بردن سلول ها و بقایای قدیمی یا آسیب دیده انجام می دهد. همچنین به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک می کند. به علاوه گلبول های سفید و پلاکت ها را ذخیره می کند. بیماری های مختلفی ممکن است فعالیت صحیح طحال را تحت تأثیر قرار دارد که یکی از آنها اسپلنومگالی یا طحال بزرگ شده است. طول طحال پس از بزرگ شدن غیر عادی، بزرگتر از ۱۲ سانتی متر و وزن آن بیش از ۴۰۰ گرم می شود. اسپلنومگالی معمولاً در نتیجه علل ثانویه به جای بیماری های اولیه طحال رخ می دهد و به عنوان یک بیماری نادر در نظر گرفته می شود؛ اما ممکن است هر فردی را مبتلا کند. بزرگ شدن طحال معمولاً علائمی ایجاد نمی کند و اغلب با یک معاینه فیزیکی معمولی مشخص می شود. همچنين تصویربرداری و آزمایش خون می تواند به شناسایی علت بزرگ شدن طحال کمک کند. درمان بزرگ شدن طحال بستگی به علت ایجاد آن دارد.

طحال یکی از عضوهای مهم بدن است که در ربع فوقانی سمت چپ شکم و در زیر قفسه سینه قرار دارد. این اندام، نقش مهمی در فیلتر کردن خون دارد و این کار را از طریق از بین بردن سلول ها و بقایای قدیمی یا آسیب دیده انجام می دهد. همچنین به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک می کند. به علاوه گلبول های سفید و پلاکت ها را ذخیره می کند. بیماری های مختلفی ممکن است فعالیت صحیح طحال را تحت تأثیر قرار دارد که یکی از آنها اسپلنومگالی یا طحال بزرگ شده است. طول طحال پس از بزرگ شدن غیر عادی، بزرگتر از ۱۲ سانتی متر و وزن آن بیش از ۴۰۰ گرم می شود. اسپلنومگالی معمولاً در نتیجه علل ثانویه به جای بیماری های اولیه طحال رخ می دهد و به عنوان یک بیماری نادر در نظر گرفته می شود؛ اما ممکن است هر فردی را مبتلا کند. بزرگ شدن طحال معمولاً علائمی ایجاد نمی کند و اغلب با یک معاینه فیزیکی معمولی مشخص می شود. همچنين تصویربرداری و آزمایش خون می تواند به شناسایی علت بزرگ شدن طحال کمک کند. درمان بزرگ شدن طحال بستگی به علت ایجاد آن دارد.

علت بزرگ شدن طحال چیست؟

تعدادی از بیماری ها و شرایط می توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند. عفونت ها مانند مونونوکلئوز از شایع ترین دلایل اسپلنومگالی هستند، همچنین مشکلاتی در کبد مانند سیروز کبدی و فیبروز کیستیک نیز می توانند باعث ایجاد بیماری اسپلنومگالی شوند. یکی دیگر از دلایل احتمالی این بیماری آرتریت روماتوئید در جوانی می باشد؛ زیرا این وضعیت می تواند باعث التهاب سیستم لنفاوی شود. از آنجایی که طحال بخشی از سیستم لنفاوی می باشد این التهاب می تواند منجر به بزرگ شدن طحال شود.

سایر علل های احتمالی اسپلنومگالی عبارتند از:

• مالاریا
• بیماری هوچکین
• سرطان خون
• نارسایی قلبی
• وجود تومور در طحال و یا تومورهایی که از اندام های دیگر به طحال گسترش یافته اند.
• عفونت های ویروسی، باکتریایی یا انگلی
• بیماری های التهابی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید
• بیماری سلول داسی شکل

علائم بزرگ شدن طحال

اسپلنومگالی ممکن است همیشه علائمی ایجاد نکند. با این حال اگر علائمی رخ دهد، به طور معمول شامل موارد زیر است:

1. نفخ شکمی
2. احساس سیری شکم حتی بعد از خوردن مقدار کمی غذا
3. عفونت های مکرر
4. کم خونی
5. خستگی
6. ناراحتی یا درد در اطراف دنده های چپ
7. خون ریزی بدون علت و راحت
8. با این حال علائم اسپلنومگالی اغلب به علت اصلی بیماری بستگی دارد.

عوامل خطر بزرگ شدن طحال

طحال هر کسی در هر سنی می تواند تحت تأثیر عوامل ذکر شده در بالا بزرگ شود؛ اما گروه های خاصی در معرض خطر بیشتری هستند، از جمله:

• کودکان و نوجوانان با عفونت، مانند مونونوکلئوز
• افرادی که بیماری گوچر، بیماری نیومن-پیک و چندین اختلال متابولیک ارثی دارند که بر کبد و طحال اثر می گذارند.
• افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که مالاریا شایع است.

تشخیص بزرگ شدن طحال با سونوگرافی

سونوگرافی برای کمک به تعیین اندازه طحال و فشار بر سایر اندام ها استفاده میشود. سونوگرافی شکم اغلب برای ارزیابی طحال ترجیح داده می شود؛ زیرا انجام آن آسان است و نیازی به اشعه ندارد. اولتراسوند از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از داخل بدن بر روی صفحه کامپیوتر استفاده می کند. یک اولتراسوند در قسمت بیرونی شکم مالیده می شود که با ژل مخصوص پوشانده شده است. این ژل به انتقال امواج صوتی از طریق پوست و قسمت های داخل بدن کمک می کند. سونوگرافی معمولاً می تواند طول طحال را در امتداد یک خط مرکزی (محور) با دقت اندازه گیری کند. همچنین می تواند عرض و ضخامت طحال را اندازه گیری کند که معمولاً می تواند به پزشک بگوید که آیا اندام به طور غیر طبیعی بزرگ است یا کوچک.

آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است؟

عوارض بالقوه بزرگ شدن طحال عبارتند از:

1. عفونت. بزرگ شدن طحال می تواند تعداد گلبول های قرمز سالم، پلاکت ها و گلبول های سفید را در جریان خون کاهش دهد و منجر به عفونت های مکرر، خون ريزي و كم خوني شود.
2. پارگی طحال. حتی طحال های سالم نیز مخصوصاً در تصادفات اتومبیل به راحتی آسیب می بینند. احتمال پارگی زمانی که طحال شما بزرگ شده است بسیار بیشتر است. پارگی طحال می تواند باعث خونریزی شديد در شکم شما شود.

ارتباط کبد چرب و بزرگی طحال

وقتی فرد دچار سیروز می شود، فشار زیاد در سیاهرگ دروازه ای یا ورید پورتال، منجر به فشار به عروق اندام های دیگر از جمله طحال می شود. بزرگی طحال باعث از بین رفتن پلاکت ها خواهد شد که فرد را با مشکلات انعقاد خون و در نتیجه بروز خونریزی های مکرر، کبودی و خونریزی های مویرگی زیرپوستی مواجه می کند. احتقان ورید پورتال به طور گسترده علت اصلی بزرگ شدن طحال در طی سیروز کبدی در نظر گرفته می شود. گاهی این نشانه اولین علامت کبد چرب است که به دلیل احساس درد و پری در سمت راست شکم و طی بررسی با سونوگرافی تشخیص داده می شود.

درمان بزرگ شدن طحال

بعد از تشخیص عوامل بزرگ شدن طحال، می توان بسته به عوامل بزرگ شدن طحال و شدت بزرگ شدگی روند درمانی را تعیین کرد. درمان برای طحال بزرگ شده بر مشکلات اساسی تمرکز دارد. به عنوان مثال، اگر شما عفونت باکتریایی داشته باشید، درمان شامل آنتی بیوتیک ها می شود.

عمل جراحی برداشتن طحال

در صورتی که بزرگ شدگی طحال خطرناک باشد و یا عوامل بزرگ شدن طحال مشخص نباشد، برداشتن طحال با عمل جراحی صورت می گیرد. در موارد مزمن یا بحرانی، جراحی ممکن است بهترین امید را برای بهبودی ارائه دهد. حذف انتخابی طحال نیاز به بررسی دقیق دارد. شما می توانید یک زندگی فعال بدون طحال داشته باشید؛ اما احتمال بیشتری برای عفونت های جدی یا حتی تهدید کننده زندگی پس از برداشتن طحال دارید.