سرما درمانی یا کرایوتراپی به روشی درمانی گفته می شود که در آن بخشی از بدن بیمار یا کل بدن او در معرض سرما و کاهش دما قرار می گیرد. هدف از کرایوتراپی کاهش سوخت و ساز سلولی، افزایش بقای سلولی، کاهش التهاب، کاهش درد و اسپاسم، انقباض عروق است. از موارد کاربرد دستگاه کرایوتراپی در کنترل و درمان بیماری سالک، بواسیر، یبوست، دردهای بعد از عمل جراحی در پرتودرمانی، از بین بردن چربی های اضافه بدن و از این دست می باشد. در کرایوتراپی از گاز نیتروژن یا آرگون برای ایجاد دمای بسیار سرد به منظور از بین بردن بافت بیمار استفاده می شود.

کاربردهای فریز درمانی

1. درمان سرطان از جمله سرطان کبد، سرطان پروستات، سرطان گردنه رحم، سرطان شبکیه چشم
2. درمان تومورهای کلیه، ستون فقرات، ریه و سینه ها و...
3. دردهای عضلانی و آسیب های عضلانی، انواع اسپاسم های عضلانی
4. درمان زگیل های پوستی و زگیل تناسلی
5. درمان میگرن و سردردهای شدید
6. کنترل و درمان یبوست و بواسیر
7. از بین بردن چربی های اضافی بدن
8. درمان بیماری ویتیلیگو یا برص
9. درمان انواع ضایعات پوستی
10. درمان تب و تشنج
11. التهابات و تورم های پوستی
12. درمان امراض پوستی از جمله: کک و مک ، برآمدگی ها و خال های گوشتی و...
13. درمان اگزما

مزایای فریز درمانی

• یکی از فواید کرایوتراپی کم تهاجمی بودن آن می باشد.
• قابل تکرار بودن این روش در افرادی که به دلیل مسائل و مشکلاتی نمی توانند از روش های پزشکی استفاده کنند، از جلسات مکرر کرایوتراپی می توانند بهره مند شوند.
• این روش دوره ریکاوری کوتاهی دارد و بهبودی بسیار سریع تر می باشد.
• برای کاهش درد در کرایوتراپی فقط از بیحسی موضعی استفاده می شود.

انواع روش فریز درمانی

• نیتروژن مایع
• کرایوتراپی با برف دی اکسید کربن
• کرایوتراپی با DMEP

فریز یا سرما درمانی چگونه انجام میشود؟

برای از بین بردن ضایعات پوستی با استفاده از سرمادرمانی، از یک دستگاه به نام دستگاه کرایو استفاده می شود. این دستگاه دارای یک مخزن دو جداره و عایق است که معمولاً نیتروژن مایع یا ازت مایع در آن نگهداری می شود. با اسپری کردن نیتروژن مایع بر روی بافت پوستی مخرب، دمای آن از ۱۹۶- تا ۲۱۰- درجه سانتی گراد کاهش پیدا می کند. در نتیجه رگ هایی که به این بافت های مخرب خونرسانی می کنند، از بین می روند و ظرف مدت چند روز، ضایعه به صورت تاول سفید یا قرمز دیده می شود و کبود خواهد شد. پس از آن ضایعه پوستی به مرور پوسته پوسته شده و در نهایت از بدن جدا می شود. بعد از جدا شدن ضایعه پوستی، یک زخم در محل آن ایجاد می شود. سپس سایر سلول ها و بافت های سالم شروع به فعالیت می کنند تا بافت آسیب دیده را ترمیم کنند؛ به این ترتیب دیگر هیچ اثری از این بافت مخرب بر روی پوست باقی نمی ماند و پوستی کاملاً صاف و شفاف برای شما به ارمغان خواهد آمد.

با توجه به این توضیح می توان گفت که تأثیر کرایوتراپی بر روی پوست در سه فاز مختلف انجام می شود:

• انتقال حرارت: در این فاز نیتروژن مایع در نقطه جوش قرار گرفته و حرارتی را بر روی ضایعه پوستی ایجاد می کند. به این ترتیب حرارت از پوست به مایع فریزکننده منتقل می شود و سلول های بافت مخرب برای تخریب آماده می شوند.
• فاز تخریب سلول: در فاز دوم، ایجاد سرما و فریز شدن سلول ها، باعث می شود که یک تخریب ناگهانی و غیرمنتظره در سلول ها اتفاق بیفتد. در نتیجه تولید کلاژن به حداقل رسیده و خونرسانی به بافت مخرب متوقف می شود. به این ترتیب سلول های این بافت از بین خواهند رفت.
• فاز التهابی: در این فاز، ناحیه مربوط به ضایعات پوستی ملتهب و قرمز می شود. ایجاد این التهاب نشان می دهد که سلول های آسیب دیده کاملاً از بین رفته اند و فرایندهای ترمیمی طبیعی در پوست آغاز شده است.

مراقبت های قبل از فریز درمانی

قبل از درمان توجه کنید که محل درمان تمیز و عاری از هرگونه لوازم آرایشی و کرم های مختلف باشد. همچنین عدم استفاده از داروهای ضد انعقاد خون جهت بهبود عملکرد مناسب خواهد بود.

مراقبت های بعد از فریز درمانی

1. ناحیه تحت درمان را می توان یک تا دو بار در روز به آرامی شتسشو داد.
2. ناحیه تحت درمان باید تمیز نگه داشته شود.
3. در صورتی که ناحیه درمان در تماس با لباس قرار گیرد بهتر است پانسمان شود.
4. در صورت خشک شدن تاول می توان از وازلین استفاده کرد.
5. از دستکاری کردن محل کرایوتراپی شده خودداری کنید.

کاندید نامناسب فریز درمانی

• بانوانی که در دوران بارداری یا شیردهی به سر می برند.
• کودکان یا افراد مسن که انجام کرایوتراپی در آنها می تواند منجر به ایجاد تاول شود.
• افراد مبتلا به دیابت
• افرادی که پوست تیره ای دارند.
• افراد مستعد ایجاد اسکار پوستی
• افرادی که دچار تومورهای سرطانی یا کیست های بدخیم شده اند.
• افراد مبتلا به سرطان پوست در مراحل پیشرفته
• افراد مبتلا به بیماری های قلبی و تنفسی
• افراد مبتلا به فشار خون بالا یا اختلال در گردش خون
• افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و تومورهای آنمی
• افرادی که در بدن خود شیء فلزی یا پلاتین دارند.
• افرادی که عفونت فعالی در ناحیه تحت درمان دارند.

تعداد جلسات سرما درمانی

جلسات کرایو تراپی گاهی با یک درمان سرپایی و یک جلسه ای به انتها می رسد و گاهی نیز متناسب با نیاز بیمار به چندین جلسه طی چند ماه نیز به طول می انجامد. توجه داشته باشید که تعداد جلسات درمانی کاملاً به نوع ضایعات موجود در پوست افراد بستگی دارد .

ماندگاری سرما درمانی

در صورتی که بهبودی با درمان دیده نشود یا ضایعه مجدد برگردد و عود کند، درمان مجدد از سوی پزشک در نظر گرفته خواهد شد؛ اما در بیشتر موارد، افراد از نتایج این روش درمانی رضایت کامل دارند و نیازی به تکرار درمان نخواهد بود.

هزینه سرما درمانی

هزینه این درمان نیز مانند سایر درمان ها بر اساس چندین عامل محاسبه می شود. این عوامل عبارتند از:

1. محل انجام درمان
2. مهارت و تخصص پزشک
3. میزان و شدت آسیب
4. روش درمانی

روش درمانی با توجه به صلاح دید پزشک و بر اساس نتیجه معاینات و آسیب و مشکل بیمار صورت می گیرد. اگر عارضه و مشکل بیمار شدید باشد، نیاز به کرایوتراپی از روش جراحی بوده و در این صورت هزینه بالاتر می رود؛ زیرا دستگاه ها، داروها و تجهیزات بیشتری مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین امکان بستری فرد نیز وجود خواهد داشت.

عوارض جانبی سرما درمانی

مانند دیگر روش های درمانی، سرمادرمانی هم عوارض جانبی دارد، هرچند عوارض آن نسبت به دیگر روش‏ها کمتر و ملایم‏تر است؛ اما با توجه به ناحیه انجام آن متفاوت است. تورم، جای زخم و عفونت پوست از جمله این عوارض هستند. عوارض حاد، شامل سردرد، تاول و درد در محل ضایعه است. آلوپسی (از بین رفتن دائمی فولیکول های مو)، آتروفی و تحلیل پوست، اسکار دائمی و کم رنگ شدن محل ضایعه که در افرادی با پوست تیره شایع تر است.

نسخه اصلی مطلب فریز یا سرما درمانی چگونه انجام میشود؟ را در سایت دکتر محسن سلیمانی بخوانید.

---