فریز درمانی از روشهای رایج برای درمان ضایعات پوستی است. این روش بر مبنای تخریب سلولهای هدف با سرد کردن ناگهانی آنها پایه ریزی شده است و برای طیف وسیعی از مشکلات پوستی کاربرد دارد. موارد کاربرد این روش در لک های ناشی از آفتاب، بعضی از ضایعات عروقی، ضایعات ویروسی مانند زگیل، کیستها، زائده های گوشتی و … می باشد.

فریز درمانی یک روش ساده و غیرتهاجمی است که در آن از نیتروژن مایع برای فریز کردن و از بین بردن توده ها و دانه هایی که بر روی سطح پوست ظاهر می شوند، استفاده می شود. استفاده از نیتروژن مایع بر روی ضایعات پوستی به پزشک این امکان را می دهد تا سلول های آسیب دیده پوست را هدف قرار داده و آنها را در سطح سلولی از بین ببرند.

کاربرد فریز درمانی (کرایوتراپی)

• از بین بردن خال های گوشتی و سفت
• برطرف کردن کک و مک
• برطرف کردن زگیل های تناسلی و غیر تناسلی
• از بین بردن لک های پوستی
• برداشتن تومورهای پوستی
• رفع آثار ناشی از تغییر رنگ پوست
• برطرف کردن توده ها و کیست های خوش خیم
• کاهش لک های پوستی و کمرنگ کردن تتو
• درمان سرطان پوست در مرحله اولیه
• از بین بردن التهابات اگزما
• بهبود خارش پوستی
• بهبود بیماری ویتیلیگو

مزایای فریز درمانی

• یکی از فواید فریز درمانی کم تهاجمی بودن آن می باشد.
• این روش دوره ریکاوری کوتاهی دارد و بهبودی بسیار سریع تر می باشد.
• برای کاهش درد در فریز درمانی فقط از بیحسی موضعی استفاده می شود.

انواع روش فریز درمانی

• نیتروژن مایع
• فریز درمانی با برف دی اکسید کربن
• فریز درمانی با DMEP

نحوه انجام فریز درمانی

برای از بین بردن ضایعات پوستی با استفاده از سرمادرمانی، از یک دستگاه به نام دستگاه کرایو استفاده می شود. این دستگاه دارای یک مخزن دو جداره و عایق است که معمولاً نیتروژن مایع یا ازت مایع در آن نگهداری می شود. با اسپری کردن نیتروژن مایع بر روی بافت پوستی مخرب، دمای آن از ۱۹۶- تا ۲۱۰- درجه سانتی گراد کاهش پیدا می کند. در نتیجه رگ هایی که به این بافت های مخرب خونرسانی می کنند، از بین می روند و ظرف مدت چند روز، ضایعه به صورت تاول سفید یا قرمز دیده می شود و کبود خواهد شد.

پس از آن ضایعه پوستی به مرور پوسته پوسته شده و در نهایت از بدن جدا می شود. بعد از جدا شدن ضایعه پوستی، یک زخم در محل آن ایجاد می شود. سپس سایر سلول ها و بافت های سالم شروع به فعالیت می کنند تا بافت آسیب دیده را ترمیم کنند؛ به این ترتیب دیگر هیچ اثری از این بافت مخرب بر روی پوست باقی نمی ماند و پوستی کاملاً صاف و شفاف برای شما به ارمغان خواهد آمد.
با توجه به این توضیح می توان گفت که تأثیر فریز درمانی بر روی پوست در سه فاز مختلف انجام می شود:

1. انتقال حرارت: در این فاز نیتروژن مایع در نقطه جوش قرار گرفته و حرارتی را بر روی ضایعه پوستی ایجاد می کند. به این ترتیب حرارت از پوست به مایع فریزکننده منتقل می شود و سلول های بافت مخرب برای تخریب آماده می شوند.
2. فاز تخریب سلول: در فاز دوم، ایجاد سرما و فریز شدن سلول ها، باعث می شود که یک تخریب ناگهانی و غیرمنتظره در سلول ها اتفاق بیفتد. در نتیجه تولید کلاژن به حداقل رسیده و خونرسانی به بافت مخرب متوقف می شود. به این ترتیب سلول های این بافت از بین خواهند رفت.
3. فاز التهابی: در این فاز، ناحیه مربوط به ضایعات پوستی ملتهب و قرمز می شود. ایجاد این التهاب نشان می دهد که سلول های آسیب دیده کاملاً از بین رفته اند و فرایندهای ترمیمی طبیعی در پوست آغاز شده است.

مراقبت های قبل از فریز درمانی

قبل از درمان توجه کنید که محل درمان تمیز و عاری از هرگونه لوازم آرایشی و کرم های مختلف باشد. همچنین عدم استفاده از داروهای ضد انعقاد خون جهت بهبود عملکرد مناسب خواهد بود.

مراقبت های بعد از فریز درمانی

• ناحیه تحت درمان را می توان یک تا دو بار در روز به آرامی شستشو داد.
• از دستکاری کردن محل فریز درمانی شده خودداری کنید.
• ناحیه تحت درمان باید تمیز نگه داشته شود.
• در صورتی که ناحیه درمان در تماس با لباس قرار گیرد بهتر است پانسمان شود.
• در صورت خشک شدن تاول می توان از وازلین استفاده کرد.

موارد منع فریز درمانی

در ابتدا باید توجه داشته باشید که حتماً باید پیش از انجام این روش تشخیص صحیح ضایعات پوستی انجام بگیرد؛ زیرا ممکن است برخی از ضایعات سرطانی باشند و با اعمال تغییرات بر روی آنها مشکلات دیگری به وجود بیاید. در موارد زیر باید احتیاط داشته باشید:

• درمان ملانوم و ضایعات رنگدانه ای که هنوز مشخص نشده اند.
• افراد با پوست تیره. زیرا در ناحیه مورد نظر تغییر رنگ به وجود می آید باید در این رابطه با پزشک، مشورت داشته باشند.
• افراد در سنین بالا و یا کودکان
• پوست هایی که در اثر آفتاب و یا استفاده از کورتیکواستروئیدها آسیب دیده هستند.
• خانم های باردار باید انجام این روش را به تأخیر بیندازند.
• عدم تحمل سرما
• کرایوگلوبینمی (نوعی ناهنجاری خونی)
• سابقه ی سندرم رینود
• استفاده از کرایو در درمان خال های ملانوسیتیک که ضایعات پیش سرطانی محسوب می شوند، ممنوع است؛ زیرا تغییرات داخل سلول در اثر سرما تمایل به بدخیمی این ضایعات را تسریع و تسهیل می نماید.

عوارض فریز درمانی

• مانند دیگر روش های درمانی، کرایوتراپی (فریز درمانی) هم عوارض جانبی دارد. هرچند عوارض آن نسبت به دیگر روش‏ها کمتر و ملایم‏تر است؛ اما با توجه به ناحیه انجام آن متفاوت است.
• این روش برای بانوان مشکل ناباروری و تخمک ‏گذاری ایجاد نمی‏ کند؛ اما ممکن است باعث گرفتگی رحم، درد و خونریزی شود.
• در مورد سرطان پوست ممکن است بعد از جلسه درمانی، پوست ملتهب و متورم شود و گاهی رنگدانه پوست و موهای ناحیه درمان از بین بروند. این عوارض موقتی هستند و بهبود می‏ یابند.
• آسیب عصبی که ممکن است منجر به کاهش احساس شود.
• شکستگی استخوان به دلیل دفرمه شدن استخوان بر اثر سرما
• تورم، جای زخم و عفونت پوست

هزینه فریز درمانی

هزینه فریز درمانی، بستگی به عوامل مختلفی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کلینیک
• میزان و شدت آسیب های پوستی
• تعداد جلسه های مورد نیاز و طول دوره درمان
• مهارت و تخصص پزشک

نسخه اصلی مطلب فریز درمانی پوست چیست و چگونه انجام میشود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---