بیماری پیسی vitiligo نوعی بیماری است که باعث از بین رفتن رنگ پوست در بخش های مختلف بدن می شود. مناطق بی رنگ معمولاً با گذشت زمان وسیع تر می شوند. این شرایط می تواند بر روی پوست در هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و همچنین می تواند روی مو و قسمت داخلی دهان نیز تأثیر بگذارد. به طور معمول، رنگ مو و پوست توسط ملانین تعیین می شود. بیماری پیسی هنگامی رخ می دهد که سلول هایی که ملانین تولید می کنند از بین می روند یا از کار می افتند. این بیماری در افراد با هر نوع پوستی تأثیر می گذارد؛ اما ممکن است در افرادی که پوست تیره تری دارند بیشتر دیده شود. این بیماری تهدیدکننده زندگی یا مسری نیست؛ اما می تواند برای شخص مبتلا استرس زا باشد یا احساس بدی نسبت به خود ایجاد کند. درمان بیماری پیسی ممکن است رنگ را به پوست آسیب دیده بازگرداند؛ اما از کاهش مداوم رنگ پوست یا عود آن جلوگیری نمی کند.

علل ایجاد لک و پیس

علل ایجاد پیسی هنوز به درستی مشخص نشده اند؛ اما تحقیقات انجام شده موارد زیر را مشخص کرده اند:

• یک عارضه ی خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن فرد بیش ازحد فعال شده و ملانوسیت های خودی را از بین می برد.
• عدم تعادل استرس اکسیداتیو ژنتیکی
• یک واقعه ی استرس زا
• آسیب به پوست به دلیل آفتاب سوختگی شدید یا بریدگی
• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی خاص
• علل عصبی
• وراثت رابطه ی فامیلی
• علل ویروسی

علائم بیماری لک و پیس

علائم و نشانه های پیسی عبارتند از:

• از بین رفتن رنگ طبیعی پوست به صورت لک و پیس که معمولاً ابتدا در دست ها، صورت (لک و پیس صورت) و نواحی اطراف دهانه های بدن و اندام تناسلی ظاهر می شوند.
• سفیدی زودرس رنگ موهای سر، مژه ها، ابروها یا ریش
• از بین رفتن رنگ طبیعی بافت هایی داخل دهان و بینی (غشاهای مخاطی)

مناطق ایجاد لک و پیس

مناطقی از پوست که تحت تأثیر پیسی قرار می گیرند شامل موارد زیر هستند:

• دهان و چشم
• انگشتان و مچ دست
• زیر بغل
• کشاله ران
• دستگاه تناسلی
• ناف
• سوراخ بینی
• درون دهان
• نواحی اطراف مقعد
• همچنین گاهی اوقات می تواند در جایی که ریشه مو وجود دارد مانند روی پوست سر ایجاد شود.

تشخیص بیماری لک و پیس

به منظور تشخیص عارضه ی پیسی، پزشک نواحی آسیب دیده ی پوست را مورد معاینه قرار می دهد و سابقه ی اختلالات خانوادگی احتمالی بیمار را بررسی می کند. ممکن است آزمایش خونی با هدف بررسی بیماری های خود ایمنی تیروئید و یا بیوپسی بافت مبتلا از بیمار به عمل آید. افرادی که به تغییر رنگ چشم یا گوش مبتلا هستند، ممکن است به مراجعه به پزشکان مربوطه و انجام معاینات لازم، نیاز داشته باشند.

روشهای درمان لک و پیس

درمان های موضعی

درمان های موضعی که در حال حاضر برای بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) مؤثر هستند، عبارتند از:

کرم های کورتیکواستروئید. این کرم ها را می توان به مدت سه ماه برای رفع علائم لک و پیس (برص) بر روی پوست بالا تنه و اندام های تحتانی استفاده کرد. از استروئیدهای قوی هرگز نباید بر روی قسمت هایی از صورت (به خصوص پلک ها)، گردن، زیر بغل و کشاله ران که پوست نازک دارد، استفاده کرد. بازدارنده های کلسینئورین (کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس). این محصولات را می توان برای درمان علائم لک و پیس در محل پلک ها، صورت، گردن، زیر بغل و کشاله ران استفاده کرد.

نور درمانی

نور درمانی به معنی استفاده از تابش های ماوراء بنفش (UV) برای درمان عوارض پوستی می باشد. انواع مختلف این روش درمانی عبارت است از:

• استفاده از ماوراء بنفش B با باند پهن یا باند باریک (۳۱۱ نانومتر) برای تمام سطح بدن و یا به صورت موضعی
• استفاده از لیزر اکسیمر (۳۰۸ نانومتر) یا ماوراء بنفش B هدفمند برای لکه های کوچک ناشی از لک و پیس (برص)
• نور شیمی درمانی (فوتوکموتراپی) به صورت دهانی، موضعی یا حمام آب

فتوتراپی

شواهد نشان می دهند که فتوتراپی به ویژه هنگامی که با سایر درمان ها ترکیب شود، تأثیر مثبتی بر درمان لک و پیس دارد. در هنگام فتوتراپی، پوست در معرض نور ماوراء بنفش (A UVA) یا ماوراء بنفش (B UVB) قرار می گیرد. ممکن است ابتدا دارویی به نام پسورالن تجویز شود که به حساس تر شدن پوست نسبت به نور کمک می کند. پسورالن را می توان از طریق دهان (به صورت خوراکی) نیز مصرف کرد.

به دلیل قرار گرفتن در معرض پرتوهای UVA، فتوتراپی ممکن است خطر ابتلا به «سرطان پوست» را افزایش دهد. خطر ابتلا به بیماری سرطان پوست با نور UVB کمتر است. متخصص پوست باید قبل از تصمیم به انجام فتوتراپی در مورد خطرات آن با بیمار صحبت کند.

لیزر درمانی

انواع مختلف لیزرهای کیو سوئیچ از قبیل روبی (۶۹۴ نانومتر)، اکساندرایت (۷۵۵ نانومتر) و ان دی یاگ (۵۳۲ نانومتر و ۱۰۶۴ نانومتر) به تنهایی یا همراه با عوامل رنگ زدای موضعی مانند مونوبنزیل اتر یا MMEH به منظور رفع لکه های ناشی از این بیماری استفاده می شود. این لیزرها با تخریب انتخابی رنگدانه های ملانین و سلول های تولید کننده ملانین، به عنوان عامل رنگ زداي پوست عمل می کند.

کرایوتراپی

در مواردی که هدف از رنگ زدایی، از بین بردن رنگ قسمت کوچکی از پوست باشد، روش کرایوتراپی با نیتروژن مایع از کارایی بالایی برخوردار است. کرایوتراپی روشی است که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و نتایج دائمی و ماندگاری را حاصل می کند. این روش در صورتی که توسط پزشک باتجربه انجام شود، کاملاً ساده و راحت خواهد بود و در مدت زمان کوتاهی قابل انجام است. ملانوسیت ها يا سلول هاي توليد کننده ملانين، حساسیت شدیدی نسبت به منجمد شدن به وسیله نیتروژن مایع دارند و بنابراین کرایوتراپی می تواند منجر به از بین رفتن رنگ پوست به طور کامل و دائمی شود.

رنگ زدایی

در روش رنگ زدایی، از مونوبنزیل اتر یا هیدروکوئینون برای از بین بردن رنگ پوست در افرادی که پوست تیره دارند و این بیماری در آنها به حالت پیشرفته رسیده است، استفاده می شود.

پیوند پوست

پیوند پوستی یک عمل جراحی است که در آن پوست طبیعی و سالم از ناحیه ای برداشته شده و برای پوشاندن ناحیه آسیب دیده یا از بین رفته استفاده می شود. برای درمان پیسی، می توان از پیوند پوست برای پوشاندن یک لکه سفید استفاده کرد. عمل جراحی شامل گرفتن نمونه ای از پوست، از بین بردن ملانوسیت ها از آن و پیوند نمونه به مناطق پیسی است.

نسخه اصلی مطلب چرا پوست دچار لک و پیس پوست میشود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---