ساختار بیضه ها و عملکرد آن ها

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

بیضه ها یک بخش بسیار مهم از اندام تناسلی مردان هستند. بیضه ها دو اندام تخم مرغ شکل هستند که در زیر آلت تناسلی در داخل کیسه بیضه قرار دارند. همه پستانداران مذکر دارای بیضه هستند. بیضه ها نقش بسبار مهمی در فرایند تولید مثل و رابطه جنسی ایفا می کنند. در اصل اسپرم ها در داخل بیضه ها ساخته می شوند. دمای بیضه ها غالبا دو یا سه درجه کمتر از دمای طبیعی بدن است. یعنی دمای طبیعی بدن انسان که تقریبا ۳۷ درجه است دمای بیضه ها حدود ۳۴ یا ۳۵ درجه باید باشد. کیسه بیضه که وظیفه نگهداری و تنظیم دمای بیضه ها را به عهده دارد کیسه ای پوستی و پوشیده از مو است.

این کیسه در هوای سرد و زمانی که دمای بیضه ها از دمای معمول آن ها کمتر بشود با منقبض شدن عضلات، بیضه ها را به زیر شکم می برد و به بدن انسان نزدیک تر می کند تا گرم تر شوند. و همچنین بر عکس زمانی که دمای بیضه ها رو به بالا رفتن و گرم شدن است کیسه بیضه منبسط می شود و فاصله بیضه ها از بدن افزایش می یابد و در نتیجه بیضه ها خنک تر می شوند.

وظیفه بیضه در بدن مردان چیست؟

هر عضوی در بدن انسان دارای مسئولیت و وظیفه ای است. وظیفه بیضه نیز در فرایند تولید مثل و رابطه جنسی است. بیضه نقش بسیار مهمی در این امر دارد به شکلی که در صورت نبود بیضه در بدن انسان عملکرد جنسی او به طور کامل مختل می شود. دو وظیفه عمده و مهم بیضه ترشح هورمون های مردانه و تولید اسپرم یا اسپرم سازی است. در ادامه این مطلب عملکرد بیضه در این دو امر مهم را با یک دیگر بررسی می کنیم.

• ترشح هورمون های مردانه توسط بیضه: بیضه بخش زیادی از هورمون های جنسی مردانه را تولید و ترشح می کند. از مهم ترین این هورمون ها می توان به تستوسترون اشاره کرد. تقریبا ۹۵ درصد تستوسترون بدن در بیضه ها تولید می شود. این هورمون در بروز صفات ثانویه جنسی تاثیر فراوانی دارد. همچنین تستوسترون در سن بلوغ که ترشح آن به طور چشم گیری افزایش می یابد باعث رشد مو، رشد عضلات و استخوان ها، بم شدن صدا و سایر نشانه های بلوغ در فرد می شود. بیضه وظیفه تولید و ترشح این هورمون مهم را در بدن مردان به عهده دارد.

• تولید اسپرم و اسپرم سازی: وظیفه عمده و مهم دیگر بیضه در بدن مردان تولید اسپرم است. می دانیم که اسپرم ها سلول های جنسی در بدن فرد مذکر اند که در طول رابطه جنسی به بدن جنس مونث وارد می شوند و بعد از ترکیب اسپرم ها با سلول های جنسی زنانه بارداری در بدن زن اتفاق می افتد. این اسپرم ها که ۵۰ درصد فرایند تولید مثل را تشکیل می دهند در بیضه ها تولید می شوند. در واقع در بیضه ها رگ ها و لوله های فراوانی وجود دارد که به آن ها لوله های اسپرم ساز می گویند. این اسپرم ها که در این لوله ها تولید می شوند پس از تکامل از طریق مجرا های مشخصی به مجرایی در قسمت پشت بیضه ها منتقل می شوند. این مجرا اپیدیدیم نام دارد. سپس از این مجرا به مایع منی اضافه می شوند و طی رابطه جنسی از طریق آلت جنسی از بدن فرد خارج می شوند.

نتیجه گیری

تا به این جا دانستیم که بیضه بهش بسیار مهم و حائز اهمیتی در اندام تناسلی مردان است. تمام پستانداران مذکر اندامی به نام بیضه را دارند. اگر بیضه نباشد عملا فرایند تولید مثل انجام نمی پزیرد. بیضه ها از لحاظ ظاهری شبیه دو تخم مرغ هستند که در زیر آلت تناسلی قرار دارند. کیسه بیضه کیسه ای پوستی است که وظیفه نگهداری بیضه ها و تنظیم دمای آن ها را دارد. در رگ های داخل بیضه اسپرم تولید می شود و پس از بالغ شدن به مجرایی به نام اپیدیدیم منتقل می شود. همچنین بیضه وظیفه ترشح و تولید هورمون های جنسی مردانه مهمی مثل تستوسترون را به عهده دارد. تستوسترون در دوران بلوغ باعث بروز صفات ثانویه جنسی، رشد موها، رشد استخوان ها و عضلان بدن، تغییر تن صدا و مواردی از این دست در پسران می شود.