بیضه ها اندام های تناسلی مردانه که در کیسه بیضه قرار دارند و شکلی شبیه به تخم مرغ دارند. درد بیضه، یک وضعیت ناراحت کننده است که ممکن است از آسیب های مختلف به منطقه تناسلی ناشی شود. درد بیضه یک مشکل شایع پزشکی است که اکثر مردان حداقل یک بار در طول زندگی خود آن را تجربه کرده اند. برخی افراد این فشار را در هر دو سمت بیضه ها احساس می کنند؛ اما امکان آن وجود دارد که ناراحتی با شدت بیشتری در بیضه سمت راست یا چپ ایجاد شود. درد بیضه ها از مشکلاتی است که می تواند سلامت افراد را به خطر انداخته و حتی زندگی روزمره آنها را دچار چالش کند. علل بروز درد بیضه شامل وارد شدن آسیب ناگهانی، التهاب، عفونت های مقاربتی یا فوریت های پزشکی است. وارد شدن آسیب به بیضه ها می تواند منجر به بروز درد مبهمی شود که بر یک یا هر دو بیضه یا کیسه بیضه شما تأثیر منفی گذاشته و همچنین می تواند منجر به بروز تورم شود. توجه داشته باشید که نادیده گرفتن این نوع درد می تواند منجر به آسیب های جدی و غیرقابل برگشت به بیضه ها و کیسه بیضه شود. اگر بیش از یک ساعت درد بیضه دارید، برای تشخیص علت درد بیضه ها و درمان درد بیضه با یک متخصص اورولوژیست صحبت کنید.

درد بیضه چگونه است؟

بیضه ها از رگ های عصبی زیادی تشکیل شده اند که به شبکه عصبی کلیه و لگن متصل می شود. به همین دلیل مردان درد را در شکم و کشاله ران خود بیش از سایر نقاط احساس می کنند. علائم دیگری که ممکن است در کنار بیضه درد رخ دهد شامل موارد زیر می باشد:

• کبودی: ممکن است پس از آسیب به بیضه ها، کبودی روی کیسه بیضه شما ایجاد شود.
• تهوع و استفراغ: احساس تهوع در معده و یا استفراغ می تواند نشانه ابتلا بسیاری از بیماری ها و عارضه ها باشد که موجب بروز درد بیضه ها می شود، از جمله تروما، ارکیت یا سنگ کلیه.
• تورم : ممکن است تورم یا توده ای در کیسه بیضه شما ظاهر شود. کیسه بیضه شما ممکن است دچار تغییر رنگ (قرمز، بنفش، قهوه ای یا سیاه) شده یا براق به نظر برسد. ورم بیضه می تواند نشانه از وارد شدن آسیب به بیضه یا عفونت آن باشد.
• تب : تبی که همراه با درد بیضه ظاهر می شود اغلب نشانه عفونت بیضه است.
• بروز مشکلاتی در دفع ادرار: سنگ کلیه می تواند باعث زیاد شدن مقدار ادرار دفعی شما شود (تکرر ادرار). آنها همچنین می توانند موجب بروز حس سوزش در هنگام دفع ادرار یا وجود خون در ادرار شما شوند (هماچوری).

علل درد بیضه

تروما یا آسیب به بیضه ها می تواند درد ایجاد کند؛ اما درد بیضه اغلب نتیجه ی مشکلات پزشکی است که نیاز به درمان دارد. مشکلاتی شامل:

• آسیب به اعصاب کیسه ی بیضه ناشی از نوروپاتی دیابتی
• اپیدیدیمیت یا التهاب بیضه ها ناشی از کلامیدیا ی منتقله از راه جنسی
• گانگرن یا مرگ بافت ها، در نتیجه ی پیچ خوردگی بیضه درمان نشده یا تروما
• هیدروسل که با تورم کیسه ی بیضه مشخص می شود.
• فتق مغبنی (یا فتق اینگوئینال یا فتق کشاله ی ران)
• سنگ کلیه
• التهاب پروستات
• ورم بیضه (یا التهاب بیضه)
• اسپرماتوسل (یا وجود مایع در بیضه)
• بیضه ی نزول نکرده
• بیماری واریکوسل (گروهی از رگ های بزرگ شده در بیضه)
• Polyarteritis Nodosa: بیماری جدی اما نادر عروق خونی ناشی از نقص سیستم ایمنی بدن
• عوارض جانبی دارو مانند آنتی بیوتیک های خاص و داروهای شیمی درمانی
• هنوخ شوئن پورپورا (التهاب عروق)
• درد بیضه ایدیوپاتیک (علت ناشناخته)
• توده در بیضه یا توده در کیسه ی بیضه
• آسیب یا ضربه به بیضه ها
• سرطان بیضه
• پیچ خوردگی بیضه
• عفونت دستگاه ادراری (UTI)
• وازکتومی (نوعی عمل جراحی در مردان برای پیشگیری از بارداری)
• پیچ خوردگی یا تورشن بیضه (Testicle Torsion): در بعضی موارد، درد بیضه به علت بیماری شدیدی به نام پیچ خوردگی بیضه اتفاق می افتد. در این بیماری، بیضه پیچ می خورد، جریان خون آن قطع می شود و این شرایط باعث آسیب به بافت ها می شود. پیچ خوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است که باید برای جلوگیری از آسیب به آنها به سرعت درمان شود. این بیماری در مردان ۱۰ تا ۲۰ ساله بیشتر رخ می دهد.
• سرطان بیضه: درد در بیضه به ندرت ناشی از سرطان بیضه است. سرطان بیضه معمولاً به صورت یک توده ی بدون درد در بیضه ها دیده می شود. پزشک در معاینه باید هر توده ای که بر روی بیضه ها تشکیل شده است را ارزیابی کند.

درد بیضه راست

• آسیب به بیضه سمت راست
• ارکیت. این بیماری ویروسی یا باکتریایی است و در یکی یا هر دو بیضه ایجاد عفونت می کند. بیماری های مقاربتی مثل سفلیس، کلامیدیا و یا سوزاک هم می توانند علت درد بیضه راست باشند.
• ویروس اوریون
• اپیدیدیمیت
• نوروپاتی. گاهی آسیب های عصبی به بیضه می توانند درد بیضه سمت راست ایجاد کنند. مثلاً بیماری دیابت می تواند چنین مشکلی ایجاد کند.
• هیدروسل بیضه راست
• واریکوسل بیضه راست
• سنگ کلیه سمت راست
• تورشن یا پیچ خوردگی بیضه راست
• سرطان یا تومور بیضه سمت راست

درد بیضه چپ

گاهی درد تنها در بیضه چپ دیده می شود. جالب است بدانید که بیضه سمت چپ نسبت به سمت راست در برابر بیماری هایی مثل واریکوسل آسیب پذیرتر است. علت های بیضه درد چپ شامل موارد زیر هستند که با درد بیضه در سمت راست هم می توانند مشترک باشند:

• واریکوسل بیضه چپ
• ارکیت بیضه سمت چپ
• اسپرماتوسل بیضه سمت چپ
• تورشن یا پیچ خوردگی بیضه سمت چپ
• هیدروسل بیضه چپ
• آسیب و جراحت به بیضه سمت چپ
• سرطان و تومور بیضه سمت چپ

درد بیضه هنگام رابطه جنسی

علت درد بیضه ها بعد از تحریک شدن و نزدیکی را می توان اسپاسم و انقباض عضلات لگنی دانست. خوشبختانه این علت در میان جوان ها رایج است و اصولاً درد بیضه در این سنین به خاطر همین موضوع اتفاق می افتد. البته زمانی می توان اسپاسم لگن را دلیلی بر درد بیضه دانست که یک اتفاق همیشگی نباشد.

خود ارضائی و درد بیضه

اکسی توسین و تستوسترون خاصیت ضد التهابی دارند و خود ارضایی بیش از حد منجر به کاهش تولید این ماده ضد التهابی می شود، بنابراین منجر درد کشاله ران می شود که می تواند در بیضه ها گسترش یابد و به صورت مزمن ادامه یابد.

درمان بیضه درد در مردان

بر اساس علت اصلی درد، درمان های آن صورت میپذیرند:

ضربه: پس از ارزیابی دقیق، اگر هیچ آسیب جدی بیضه ای مشاهده نشود، بیشتر صدمات و ضربه ها به بیضه در خانه قابل درمان هستند و درمان آن بر طبق موارد زیر است:

• داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب
• محافظ بیضه ای و بالا نگه داشتن آن
• کمپرس یخ
• استراحت
• اگر صدمات بیضه ای شدیدتر و جدی باشند، مانند پاره شدن کیسه ی آن، آسیب همراه با خونریزی و نفوذ اجسام به کیسه ی بیضه، اغلب برای درمان آنها نیاز به جراحی است.
• پیچش بیضه ای: یک مشکل جدی که باید هر چه سریع تر برای جراحی آن به متخصص اورولوژی مراجعه کرد.
• اپیدیدیمیت: درمان این مشکل معمولاً سرپایی انجام میشود؛ اما در موارد پیشرفته و جدی ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود داشته باشد. به طور کلی درمان شامل موارد زیر می شوند:

1. آنتی بیوتیک برای 10 تا 14 روز و نوع آن نیز بسته به سابقه ی جنسی و سن فرد میتواند متفاوت و متغیر باشد.
2. داروهای ضد درد شامل داروهای ضد التهاب
3. محافظ های کیسه ی بیضه و بالانگه دارنده ی بیضه
4. کمپرس یخ
5. استراحت کردن
6. ندرتاً ممکن است فرد مبتلا به اپیدیدیمیت به دلیل عوارض آن مانند آبسه ی بیضه، نیاز به جراحی پیدا کند. همچنین ممکن است اپیدیدیمیت های مزمن و مقاوم به درمان های بالا، نیاز به مسدود کردن اعصاب مربوطه برای کنترل درد و به ندرت نیاز به جراحی و حذف اپی دیدیم ها داشته باشند.

• پیچش ضمائم بیضه: درمان این مشکل خودمحدود شونده ی بیضه در مرحله ی اول داروهای ضد درد به خصوص دارو های ضد التهاب، محافظ کیسه ی بیضه، بالانگه دارنده ی آن و کمپرس یخ هستند. درد معمولاً باید بعد از یک هفته برطرف شود.
• فتق مغبنی: برای درمان قطعی این مشکل نیاز به جراحی است که به طور کلی سرپایی انجام میشود. هرچند افرادی که دارای فتق جدی بوده و به این دلیل نمیتوانند به عقب برگردند، برای کنترل آن نیاز به جراحی فوری دارند. افراد دارای فتق مغبنی باید از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزند. همچنین برای حمایت فتق این افراد وسایل گوناگونی وجود دارند.
• اورکیت: درمان اورکیت شامل مسکن ها، کمپرس یخ، محافظ بیضه و استراحت کردن است. فقط در اورکیت های باکتریایی از آنتی بیوتیک ها استفاده میشود. ندرتاً عوارض جانبی اورکیت، مانند آبسه ی بیضه به وجود می آید که نیاز به جراحی دارد.
• تومور بیضه: مراجعه به متخصص اورولوژی برای تشخیص قطعی و درست انواع توده های بیضه ای ضروری است. اگر بیمار سرطان بیضه داشته باشد، برای گزینه های درمانی بیشتر به متخصص بیماری های سرطانی ارجاع داده میشود.
• سنگ کلیه: درمان سنگ کلیه ی بدون عوارض جانبی معمولاً شامل داروهای مسکن، ضد تهوع ها و دارو های تسهیل کننده ی دفع سنگ کلیه (برای مثال تامسولوسین) است. بعضی از افراد دارای سنگ کلیه باید به متخصص اورولوژی برای خارج کردن سنگ کلیه ی خود مراجعه کنند. اگر سنگ کلیه باعث عوارض جانبی مانند عفونت شود، باید تحت مراقبت های فوری پزشکی قرار بگیرد.

عوارض بیضه درد

در اکثر مواقع بیضه دردناک با موفقیت درمان می شود؛ اما در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع عفونت کلامیدیا یا وضعیت پزشکی اورژانسی همچون پیچ خوردگی بیضه می توانند باعث آسیب دائمی شوند.

شایع ترین پیامد این عارضه عبارتند از:

• ناباروری مردان
• بیماری قانقاریا فورنیه (Fournier’s Gangrene)
• تهدید جان بیمار با عفونت پخش شده در سراسر بدن

چه موقع بیضه درد خطرناک است؟

در صورت بروز علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• احساس وجود توده در کیسه ی بیضه
• تب
• کیسه بیضه قرمز، گرم یا حساس به لمس
• تماس با کسی که به تازگی به اوریون مبتلا بوده است.

پیشگیری از بیضه درد

برای پیشگیری از بیماری ها و مشکلات مرتبط با بیضه ها، می توانید از گام های زیر برای کاهش عوامل خطر و پیشگیری از درد بیضه استفاده کنید:

• پوشیدن محافظ مخصوص ورزشکاران: این محافظ ها می توانند بیضه ها را در مقابل ضربات و صدمات حفظ کنند.
• رابطه ی جنسی سالم: استفاده از کاندوم در طول روابط جنسی می تواند از انتقال عفونت های جنسی جلوگیری کند که می تواند به عفونت های بیضه منجر شود.
• معاینه بیضه ها: برای تشخیص زودرس تغییرات، توده ها و مشکلات دیگر در بیضه ها، معاینه ماهیانه بیضه ها توسط خود و یا پزشک توصیه می شود.
• تخلیه کامل مثانه: تخلیه کامل مثانه هنگام ادرار کردن می تواند از عفونت های دستگاه ادراری و جلوگیری کند که می تواند به عفونت های بیضه منجر شود.

اگر با وجود این گام ها هنوز هم درد بیضه را تجربه می کنید، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا علت واقعی درد بیضه شناسایی شده و درمان مناسب انجام شود.

نسخه اصلی مطلب درد بیضه در مردان ناشی از چیست و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر مجید حقیقت بخوانید.

---