مسدود شدن رگ های خونی و کاهش سرعت جریان خون باعث بروز برخی مشکلات نظیر سکته مغزی و لخته شدن خون می شود. در برخی مواقع نیز مسدود شدن رگ های ریه موجب آمبولی ریه در فرد می شود. سونوگرافی داپلر وسیله مهمی جهت تشخیص کاهش سرعت جریان خون در رگ ها و مسدود شدن رگ های خونی می باشد. در سونوگرافی داپلر رنگی از امواج فراصوت برای بررسی میزان و فشار جریان خون در شریان ها استفاده می شود. به این صورت که امواج توسط دستگاه به گلبول های خونی فرستاده شده، پس از برخورد با آنها عکس العمل هایی را به صورت طول موج تحویل می دهد. این طول موج ها توسط دستگاه ثبت می شود و تصاویر این سونوگرافی را به وجود می آورد. این نتایج علاوه بر میزان سرعت و جریان خون در رگ ها، احتمال وجود هرگونه انسداد و گرفتگی در رگ ها را نیز با بررسی میزان افت فشار جریان خون بررسی می کند.

کاربرد سونوگرافی داپلر رنگی

تشخیص ترومبوزهای وریدی

ترومبوزهای وریدی عمقی (DVT) یا به عبارتی لخته هایی که در رگ های عمقی بیمار (معمولاً در پاها) به وجود می آیند، می تواند باعث مشکلات جدی تری در بیمار شود، از جمله اینکه لخته ها شکسته و وارد سرخرگ های بزرگ منتهی به ریه ها شوند که می تواند مرگ و یا عوارض جدی و دائمی را برای بیمار به وجود بیاورد. این اختلال در زنان بالای ۴۰ سال بیشتر اتفاق می افتد. پزشک رادیولوژی توسط سونوگرافی داپلر این رگ ها را بررسی می کند تا از وجود و یا عدم وجود لخته ها در این رگ های عمقی مطمئن شود. بنابراین توصیه پزشکان و متخصصان این است که در صورت وجود علائم حتماً این تست را انجام دهند تا از عوارض بعدی آن و مشکلاتی که بیمار را تهدید می کند جلوگیری کند.

وریدهای مسدود شده

تشخیص وریدهای مسدود شده توسط متخصص رادیولوژی و در دستگاه داپلر از دیگر موارد شایعی است که در این تست مطرح می گردد. مسدود شدن رگ ها همراه با ایجاد یک سری علائم بالینی در بیمار است که در صورت بروز هرکدام از علائم و اینکه پزشک احتمال مسدودی رگ ها را بدهد، توصیه می کند تا با استفاده از این تست آنها را تشخیص داده و پیش از ایجاد مشکلات جدی آنها را درمان کنند.

بیماری های شریان های محیطی

بیماری شریان های محیطی (PAD) زمانی اتفاق می افتد که بر اثر تنگ و یا باریک شدن شریان های محیطی، خونرسانی به بافت ها به طور دائمی و یا به طور موقت کاهش پیدا کند. (ایسکمی) و این بیماری اکثراً در اثر ایجاد لخته در دیواره داخلی شریان ها به وجود می آید و به این ترتیب زندگی بیمار را تهدید می کند. از جمله ایسکمی در مغز که منجر به آسیب به بافت مغزی و مرگ سلول های مغز می گردد، تکنولوژی سونوگرافی داپلر کمک می کند تا این شریان ها را بررسی و پزشک از وجود لخته ها اطلاع پیدا کند.

انواع سونوگرافی داپلر

• سونوگرافی داپلر داپلکس
• سونوگرافی داپلر موج پیوسته (beside)
• سونوگرافی داپلر پاور
• سونوگرافی داپلر رنگی

مزایای انجام سونوگرافی داپلر

• ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
• تشخیص سریع دریچه ها، رگها و جریان آشفته
• بررسی مسیر و جریان خون
• ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
• اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج

روش انجام سونوگرافی داپلر رنگی

این سونوگرافی بسته به اطلاعاتی که به دنبالش هستند از دستگاه دستی به نام مبدل استفاده می کند تا قسمت های مختلف را بررسی کند. آزمایش سونوگرافی داپلر معمولاً در اتاق سونوگرافی انجام می شود و از شما خواسته می شود بر روی کمر یا سمت چپ خود دراز بکشید. ژل روی شکم شما زده می شود. متخصص سونوگرافی داپلر، مبدل را بر روی ناحیه مد نظر قرار می دهد. این روش بسیار امن است و بدون هیچگونه عمل تهاجمی و یا وارد شدن از طریق پوست صورت می گیرد. پس از قرار گرفتن این وسیله بر روی پوست، متخصص آن را حرکت می دهد. حرکت گلبول های خونی در رگ های فرد، سرعت برگشت امواج را تغییر می دهد و دستگاه پردازشگر بر اساس بازگشت امواج فراصوت، تصاویری را بر روی مانیتور ثبت می کند که جریان خون در فرد را نشان می دهد.

آمادگی پیش از سونوگرافی داپلر

پیش از انجام سونوگرافی داپلر به آمادگی خاصی نیاز نمی باشد. افرادی که سیگار می کشند باید دو یا چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی از مصرف سیگار و هر نوع ماده نیکوتین دار خودداری کنند؛ زیرا نیکوتین می تواند رگ های خونی را منقبض نموده و سبب تشخیص نادرست شود و این انقباض با انقباض پاتولوژیک اشتباه گرفته شود. سایر ملزومات قبل از سونوگرافی داپلر شامل پوشیدن گان و مرطوب نگه داشتن بدن (با ژل مخصوص) است.

تفسیر سونوگرافی داپلر رنگی

نتایج سونوگرافی داپلر رنگی عروق به پزشکان کمک می کند میزان سلامتی رگ ها و عروق خونی را بررسی کنند. نتایج نرمال نشان می دهند که رگ های خونی هیچگونه انسداد یا تنگی ندارند. اگر متخصص سونوگرافی متوجه هر یک از ناهنجاری های زیر شود آن را در گزارش خود به پزشک درج می کند:

1. وجود لخته های خونی
2. وجود انسداد در رگ ها و مویرگ های خونی
3. باریک شدن یک رگ
4. اسپاسم یکی از عروق کرونری قلب در نتیجه استرس

عوارض سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر یک عمل غیر تهاجمی و بدون درد است که هیچگونه پرتوتابی مخرب ندارد. هیچگونه خطر جانبی با این تست وجود ندارد .

هزینه سونوگرافی داپلر

هزینه سونوگرافی داپلر بر اساس مصوبات وزارت بهداشت می باشد؛ اما به دلیل ارائه خدمت متعدد در مراکز گوناگون هزینه سونوگرافی داپلر به صورت دقیق مشخص نمی باشد و در مراکز درمان متعدد هزینه سونوگرافی داپلر متغیر است.

نسخه اصلی مطلب تفسیر نتایج سونوگرافی داپلر رنگی را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---