کورتیکواستروئیدها (کورتون) (به انگلیسی: Corticosteroids) به استروئیدهایی گفته می شود که در بخش قشری (کورتکس) غده فوق کلیوی (آدرنال) ساخته می شوند. استروئیدها ترکیبات چربی با چهار حلقه کربنی هستند. کورتیکواستروئیدها به دو گروه عمده مینرالوکورتیکوئیدها (mineralocorticoids) مانند آلدوسترون و گلوکوکورتیکوئیدها (glucocorticoids) مانند کورتیزول (۲۱ کربنه) تقسیم بندی می شوند. البته بخش رتیکولای غده فوق کلیوی مقدار کمی هم هورمون های جنسی (به ویژه آندروژن) ترشح می کند.

کاهش التهاب زانو با تزریق کورتون

کورتیزون دارویی برای ازبین بردن التهاب است، ولی داروی ضد درد نمی باشد و فقط به درمان التهاب می پردازد. در صورتی که درد پس از تزریق کورتیزون کاهش پیدا کند علت آن کاهش التهاب است. می توان با تزریق مقادیر بالای کورتیزون به موضع درد، بروز التهاب وعوارض جانبی را به حداقل رساند.پس ازتزریق کورتیزون اثرگذاری دارو چند روز به طول می انجامد و نتایج حاصل از آن تا چند هفته باقی می ماند.

معمولا پزشکان درتزریق کورتیزون آن را با داروی دیگری ترکیب می کنند تا باعث تسکین درد شود،مثلا جراحان ارتوپد اغلب کورتیزون را با داروی بی حسی ترکیب نموده تا باعث تسکین فوری وطولانی مدت درد شود وهمچنین داروی بی حسی می تواندجنبه تشخیصی نیزداشته باشد،به این صورت که اگر درد فورا تسکین پیدا کند پزشک متوجه می شود که داروی بی حسی را به درون محل مناسبی تزریق کرده است و به این ترتیب کورتیزون به درون ناحیه مورد نظر تزریق می گردد.

چه موقع تزریق کورتون الزامی است ؟

کورتیزون درمورد درد مفاصل ،شبیه به هورمون استروئید طبیعی عمل می کند که توسط بدن تولید می شود. تزریق کورتیزون به درون نقاط دردناک بدن می تواند باعث کاهش درد و تورم ناشی از برخی بیماری ها از قبیل نقرس، آرتریت روماتوئید زانو، استئوآرتریت زانو ، التهاب تاندون و تنیس البو شود. تزریق کورتیزون زمانی توصیه می شود که بیماری حادترمی شود ویا درد مفاصل به سایر روش های درمانی پاسخ نمی دهد . تزریق کورتیزون باعث تسکین درد به صورت کوتاه مدت می شود که معمولاً اثرآن تا یک ماه باقی می ماند ولی باعث بهبود عملکرد و سفتی مفصل نخواهد شد.

تزریق کورتون چگونه باعث کاهش درد زانومی شود؟

تزریق کورتیزون اگر توسط یک پزشک متخصص انجام شود ممکن است با درد بسیارکمی همراه باشد. معمولاً تزریق کورتیزون توسط یک سوزن بسیار کوچک انجام می شود که درد بسیار کمی را به همراه دارد با این حال گاهی اوقات ممکن است لازم باشد پزشک از یک سوزن بزرگتر استفاده نماید به ویژه اگر قصد داشته باشد قبل از تزریق استروئید اقدام به تخلیه مایع درون مفصلی نماید. برای برطرف کردن این مشکل می توان از داروی بی حس کننده مانند لیدوکائین و یا مارکائین به همراه کورتیزون استفاده کرد تا باعث تسکین موقت درد در موضع مورد نظر شود همچنین استفاده از داروی بی حسی موضعی می تواند باعث روشن شدن پوست در محل تزریق استروئید گردد. درتزریق کورتیزون درد مفاصل بزرگ بدن به خوبی تحمل می شود حال آنکه تزریق برای مفاصل کوچک یا فضاهای کوچک می تواند با احساس درد بیشتری همراه باشد. مثلا درمقایسه با مفاصل انگشت دست، پا و تاندون تزریق کورتیزون برای درمان درد شانه یا زانو با احساس درد کمتری همراه است.

تزریق کورتون چگونه توسط انجام می شود ؟

پزشک متخصص قبل از تزریق کورتیزون مایع اضافی درون مفصل را تخلیله می کند.این مایع توسط پزشک بررسی می شوند و سپس برای ارزیابی های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود. تخلیه مایع باعث کاهش فشار در نرم افزار می شود که این امر به تسکین درد کمک می کند و منجر به تسریع فرایند بهبود درد درمفصل خواهد شد.پس از آن پزشک متخصص توسط یک سرنگ و سوزن مجزا تزریق کورتیزون را انجام می دهد.کورتیزون در مدت ۲۴ تا ۳۶ ساعت شروع به اثر گذاری می کند و ماندگاری و تاثیرات مثبت آن از چند روز تا چند ماه متغیر است.پزشک از بی حسی موضعی استفاده می کند که این امر به تسکین فوری درد کمک خواهد کرد و اثر آن حدود ۳ تا ۴ ساعت باقی می ماند تا کورتیزون شروع به اثر گذاری نماید.

معایب تزریق کورتون برای درمان درد زانو

• تزریق کورتون بخشی از یک برنامه درمانی وسیع تر است.
• بدون سایر درمان ها، و فقط با تزریق کورتون به زانو، درد مفصل احتمالاً با گذشت زمان بدتر خواهد شد.
• پس از این تزریق، فعالیت باید به تدریج افزایش یابد.
• تزریق های مکرر کورتیزون یا کورتون، می تواند بر بافت نرم تأثیر بگذارد.

خطرات تزریق کورتون و عوارض جانبی

مانند هر روش درمانی، تزریق کورتون خطرات و عوارض خاصی را به همراه دارد. بیشتر آن ها خفیف یا موقتی هستند، اما بعضی از آن ها می توانند جدی یا طولانی مدت باشند. خطرات احتمالی و عوارض جانبی این روش عبارتند از:

درد و تورم (حساسیت به کورتون)

داروی کورتون تزریقی می تواند در داخل بدن متبلور شود. کریستال ها می توانند باعث درد و التهاب شوند که از درد و التهاب ناشی از بیماری تحت درمان است. به این عارضه جانبی شراره کورتون گفته می شود. این حساسیت به طور معمول یک یا دو روز طول می کشد و با استراحت و کمپرس یخ متناوب قابل درمان است.

تغییر رنگ پوست

بیماران ممکن است چند هفته یا چند ماه پس از تزریق متوجه تغییر رنگ پوست اطراف محل تزریق شوند. این عارضه جانبی بیشتر در بیماران دارای پوست تیره دیده می شود که متوجه روشن شدن پوست می شوند. تغییر رنگ پوست ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد یا دائمی باشد. تغییر رنگ پوست برای سلامتی بیماران مضر نیست. این عارضه جانبی در 1.3٪ تا 4٪ بیماران مشاهده می شود و به نظر می رسد مربوط به نوع و غلظت داروهای کورتون استفاده شده باشد.

آتروفی چربی

تزریق کورتون ممکن است باعث آتروفی سلول های چربی در محل تزریق شود. فررورفتگی یا التهاب در پوست ممکن است ظاهر شود زیرا سلول های چربی زیرین تخریب شده اند. ظاهر پوست معمولاً در مدت 6 ماه به حالت طبیعی برمی گردد اما ممکن است 2 یا 3 سال طول بکشد.

افزایش قند خون

کورتیکواستروئیدها علاوه بر کاهش التهاب، می توانند سطح قند خون را افزایش دهند. بیمار دیابتی باید قبل از تزریق به پزشک خود اطلاع دهد و سپس به مدت یک یا دو روز پس از تزریق کورتون به طور دقیق سطح قند خون را کنترل کند. این تزریق، کورتون را مستقیماً به جریان خون منتقل نمی کند، اما همچنان می تواند در برخی بیماران بر میزان قند خون تأثیر بگذارد.

آسیب تاندون

تزریق کورتون می تواند تاندون های اطراف را ضعیف کرده و آن ها را مستعد پاره شدن کند. به دلیل این خطر، پزشکان اقدامات احتیاطی را انجام می دهند تا از قرار دادن تزریق کورتون در تاندون یا مستقیماً کنار آن جلوگیری کنند. بیماران می توانند با استراحت دادن به مفصل آسیب دیده برای چند روز پس از تزریق و سپس افزایش تدریجی فعالیت با کشش و تمرینات توصیه شده، خطر آسیب دیدگی تاندون را کاهش دهند.

از بین رفتن غضروف

تحقیقات نشان می دهد که تزریق کورتون ممکن است تأثیر منفی بر غضروف داشته باشد.

عفونت

گرچه نادر است، اما عفونت یک عارضه جانبی بالقوه و جدی است. افرادی که مستعد ابتلا به عفونت هستند، مانند کسانی که بیماری های خود ایمنی دارند و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می کنند، باید این امر را به پزشک خود اطلاع دهند. پس از دریافت آمپول کورتون، به هر بیماری که مشکوک به عفونت یا تب است، توصیه می شود با پزشک خود تماس بگیرد.
واکنش آلرژیک

روشهای مؤثرتر برای درمان غیر جراحی درد زانو

با توجه به عدم کارایی مناسب تزریق کورتون و مشکلاتی که این روش در پی دارد؛ امروزه روشهای دیگری برای درمان درد زانو توصیه می شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد :

بلوک عصب ژنیکولار با امواج رادیو فرکوئنسی برای درمان درد زانو

بیماران مبتلا به درد مزمن زانو که نتوانسته اند به مراقبت های محافظه کارانه پاسخ دهند ، ممکن است کاندیدای بلوک عصبی مفصل شوند. این روش بر اساس نظریه ای استوار است که می گوید: مسدود کردن منبع عصبی در یک منطقه دردناک می تواند درد را کاهش دهد و عملکرد را بازیابی کند. مفصل زانو توسط شاخه های مفصلی اعصاب مختلف از جمله اعصاب استخوان ران ، پرونئال مشترک ، صافن ، درشت نی ، واعصاب ابتوراتور عصب کشی می شود. این شاخه ها در اطراف مفصل زانو به عنوان اعصاب ژنتیکی شناخته می شوند. تحت هدایت فلوروسکوپی می توان به راحتی با یک سوزن به چندین عصب ژنیکولار نزدیک شد. برای بیماران می توان بلوک عصبی ژنتیکولار تشخیصی انجام داد تا تصمیم بگیرند آیا این امر تسکین کافی را ایجاد می کند یا خیر.

تزریق پی آر پی برای درمان درد زانو

درمان درد زانو با استفاده از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یکی از روشهای نوین و جدید است که علاوه بر کاربردهای دیگر، برای درمان درد زانو و دیگر دردهای مزمن اسکلتی کاربرد دارد. در روش تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی)، از اجزا و ترکیبات سلول های خون خود بیمار استفاده می شود. به این صورت فرمولی کاملاً انتخابی و قابل کنترل از ترکیبات خون به دست آمده که به صورت طبیعی فرآیند بازسازی و ترمیم را در بیماری های ارتوپدی و مربوط به استخوان، تسریع می کند.

واکنش بدن نسبت به آسیب دیدگی بافت های نرم به این صورت است که حجم زیادی از سلول های پلاکت را به محل آسیب دیده اعزام می کند. پلاکت ها که به طوری طبیعی به شدت به رشد و بازسازی و ترمیم بافت ها کمک می کنند، در محل آسیب دیدگی هم همین کار را انجام می دهند. پلاکت ها شروع فرآیند ترمیم را به شدت سرعت می بخشند و تا جایی که لازم و ممکن باشد از سلول های بنیادین کمک طلب می کند. درمان درد زانو از طریق تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) هم در واقع یک روش طبیعی است که تلاش بدن برای دریافت غلظت و حجم بالای پلاکت را در محل تزریق ممکن می سازد. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) اصولاً برای کاهش درد و سرعت بخشیدن به بازیابی و ترمیم بافت های آسیب دیده است بدون اینکه لازم باشد هزینه های گزاف جراحی و داروهای مختلف به بیمار تحمیل شود.

نسخه اصلی مطلب آیا تزریق کورتون برای درمان درد زانو مناسب است؟ را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---