تفاوت پری اپیکال و بایت وینگ

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

یکی از روش هایی که به تشخیص بیماری های دهان و دندانی کمک نموده و این عمل را برای دندانپزشکان آسان می کند ، گرفتن عکس رادیولوژی از دندان می باشد . با توجه به اینکه مشکلات و ناراحتی هایی که در قسمت های مختلف دهان مانند فک ، دندان ، لثه و… به وجود می آید ممکن است با چشم قابل دیدن نباشد و با توجه به اینکه دندان ها یکی از مهمترین بخش های بدن می باشند که نیاز به رعایت بهداشت و رسیدگی زیادی دارند، در نتیجه استفاده از روش های مختلف رادیولوژی های دندانی به دلیلی دقتی که دارند ، تشخیص مشکلات را برای دندانپزشک راحت می کنند .

در بسیاری از موارد، فواصل بسیار کمی بین دندان ها وجود دارد و حتی در برخی بیماران این فواصل به صورتی است که روی هم افتادگی دندانی نیز وجود دارد. در این شرایط امکان تشخیص پوسیدگی با معاینه تنها توسط دندان پزشک کافی نیست و جهت تشخیص بهتر پوسیدگی های غیرقابل دیدن بین دندانی از گرافی بایت وینگ استفاده می شود. دقت این رادیوگرافی بسیار بالا است و با توجه به اینکه استخوان بین دندانی را نیز تصویر می کند بسیاری از متخصصین لثه از این روش جهت تعیین میزان پیشرفت بیماری های لثه و دندان نیز استفاده می کنند. محدودیت این روش در بررسی ریشه های دندانی است که با توجه به اینکه ریشه ها در این گرافی تصویر نمی شوند؛ امکان بررسی بیماری های ریشه و ضایعات انتهای ریشه وجود ندارد و باید از گرافی های جایگزین مثل پری آپیکال یا پانورکس استفاده کرد.

رادیوگرافی پری آپیکال قادر است تا یک یا دو دندان را تصویربرداری کرده و به نمایش در آورد. شباهت بسیار زیادی با نوع بایت وینگ دارد؛ اما یک تفاوت بین آنها وجود دارد. رادیوگرافی پری اپیکال قادر است تا از ریشه تا تاج را به صورت کامل تصویربرداری کند در صورتیکه در تصویربرداری بایت وینگ اینگونه نیست. رادیوگرافی پری آپیکال معمولاً زمانی از طرف پزشک تجویز میشود که دندان قدیمی بیمار نیاز به یک بررسی کامل از تاج تا ریشه داشته باشد. رادیوگرافی پری اپیکال PA معمولاً زمانی از طرف پزشک تجویز میشود که دندان قدیمی بیمار نیاز به یک بررسی کامل از تاج تا ریشه داشته باشد. هرگونه تغییرات غیر طبیعی در دندان و ریشه ها از طریق این روش رادیولوژی دندان به خوبی قابل تشخیص است.

کاربرد پری اپیکال

مهم ترین درمانی که به وسیله پری اپیکال شکل می گیرد، ریشه دندان است. گاهی خمیدگی و انسدادهای شدیدی در ریشه به وجود می آید که به دلیل حساسیت بالای ریشه دندان، باید در ابتدا توسط پری اپیکال بررسی شود و سپس بتوان آن را جراحی و درمان کرد. برخی از دندان ها نیاز به ترمیم شدن دارند. گاهی بر روی دندانی روکش قرار گرفته است که کار را برای پزشک سخت می کند؛ زیرا روکش دسترسی به دندان را برای بررسی سخت تر می کند و همچنین حساسیت زیادی در دندان به وجود می آورد. به همین دلیل پزشک باید از این روش استفاده کند که دندان مورد بررسی قرار بگیرد و سپس ترمیم را آغاز کند.

ترمیم معمولاً برای شکستگی یا سوراخ های درون دندان شکل می گیرد که کمی طولانی مدت است و ممکن است دردهای کمی را در دندان ایجاد کند. یکی از مشکلات درمان ریشه این است که ضایعات خاصی را به همراه خود می آورد. در بیشتر موارد این ضایعات برطرف می شوند و نیازی به بررسی مجدد نیست؛ اما در برخی شرایط خاص ضایعات بر روی دندان ماندگار می شوند. بیمارانی که دچار این ضایعات هستند باید برای بررسی آنها از پری اپیکال استفاده کنند. زمانی ک پزشک توانست تصاویر دقیقی را از این ضایعات به دست بیاورد، می تواند آنها را به وسیله یک جراحی کوتاه از بین ببرد تا ریشه مجدداً در حالت عادی خود قرار بگیرد.

مزایای پری اپیکال

پری اپیکال، کمترین میزان عارضه و ضرر را به همراه دارد و فواید آن بسیار است. پری اپیکال دردی را به همراه ندارد. برخی از رادیوگرافی ها می توانند درد کوچکی را در دهان ایجاد کنند؛ اما پری اپیکال هیچ گونه دردی را به همراه خود ندارد و پزشک نیازی به بیحسی نخواهد داشت. تصاویر و فیلمی که از طریق پری اپیکال به دست می آید کاملاً دقیق است. این یعنی پزشک دیگر نیازی به بررسی های مجدد و انجام کارهای مختلف ندارد و مستقیماً می تواند راه درمانی را برای بیمار انتخاب کند.

روش های انجام پری اپیکال

پری اپیکال دو روش قدیمی و جدید را به همراه خود دارد. در روش های قدیمی پری اپیکال، تنها یک فیلم به دست پزشک خواهد رسید که باید از طریق آن نتایج دندان را بررسی کند؛ اما در روش های امروزی پری اپیکال دارای دستگاه های جدیدتری است. این دستگاه های جدید می توانند علاوه بر فیلمبرداری، عکس های با کیفیتی را از دندان بگیرند و این عکس ها در مانیتور به خوبی قابل مشاهده است. همچنین نتایجی که از آن به دست می آید فرمت آسانی دارند و می توان بر روی کاغذ یا سی دی آنها را ذخیره کرد.

فیلمبرداری با پری اپیکال به دو روش تقسیم می شود. روش اول پارالل و موازی است و روش دوم نیمساز یا Bisect نام دارد. روش دوم روشی قدیمی و فرسوده است که هنوز در برخی از بیمارستان ها انجام می شود. در این روش فیلمبرداری به صورت دستی است و هیچ دستگاهی این چرخش را انجام نمی دهد. این یعنی خود بیمار باید وسیله فیلمبرداری را در دهان نگه دارد.

کاربرد بایت وینگ

رادیوگرافی دندان به صورت داخلی انواع مختلفی دارد. یک نوع از رادیوگرافی دندان داخلی که کرون دندان های عقب را نشان می دهد، رادیوگرافی بایت وینگ می باشد. در روش رادیوگرافی بایت وینگ پزشک از هر سمت صورت بیمار یک یا دو بار تصویربرداری می کند. در هر بار تصویربرداری از روش رادیوگرافی بایت وینگ تعداد دندان های موجود در هر طرف صورت که در بالا و پایین قرار دارند تصویربرداری می شوند. بایت وینگ به این دلیل بر روی این روش نام گذاری شده است که بیمار قطعه بال مانندی را برای ثابت نگه داشتن اشعه ایکس تابانده شده، گاز می گیرد. رادیوگرافی بایت وینگ BW برای تشخیص بیماری های لثه مناسب می باشد و به پزشک کمک بسیار زیادی می کند تا بتواند پوسیدگی موجود در دندان های عقب و همچنین تغییرات ایجاد شده در استخوان ها را به خوبی تشخیص دهد. عکس بایت وینگ همچنین برای تشخیص اینکه دندان ها دچار سایش و فروپاشی شده اند یا خیر بسیار مناسب می باشد. مورد استفاده دیگر رادیوگرافی بایت وینگ تعیین و تشخیص میزان تاج و به طور کلی موارد ترمیمی می باشد.

مراحل انجام بایت وینگ

آماده سازی فیلم / سنسور در رادیوگرافی Bitewing

برای نگه داشتن فیلم / حسگر در دهان بیمار، ممکن است از زبانه های گاز گرفتن یا یک دستگاه نگهدارنده فیلم / حسگر به عنوان مثال ابزار (Rinn) استفاده شود. ابزار Rinn دارای یک حلقه و میله هدف برای کمک به موقعیت دستگاه نشانگر موقعیت اشعه ایکس (PID) است.

موقعیت یابی فیلم / سنسور

قرار دادن ترکیب زبانه فیلم در دهان بیمار در جهت افقی، در حالی که فیلم به صورت زبانه ای تا دندان قرار گرفته است و به بیمار اجازه می دهد تا هنگام گاز گرفتن بیمار از طریق صفحه اکلوزال زبانه بایت بیرون بیاید تا به طور همزمان از تاج های فک بالا و فک پایین دندان پوشانده شود. BWs همچنین باید تصویربرداری هم زمان از تاج آلوئولار فک بالا و فک پایین را انجام دهد، بنابراین اگر از دست دادن استخوان آلوئول قابل توجه است، باید Bitewings عمودی گرفته شود.

عوارض پری اپیکال و بایت وینگ

با اینکه در تصویربرداری دندان از اشعه ایکس استفاده می شود؛ اما میزان آن به قدری کم است که برای کودکان و بزرگسالان، ایمن محسوب می شود. در صورتیکه دندانپزشک شما از تصویربرداری دیجیتال به جای فیلم های معمولی استفاده کند، خطرات ناشی از اشعه کاهش بیشتری می یابد. باید به این نکته توجه کرد که بارداری یک شرایط استثناء است. زنان باردار یا زنانی که احتمال بارداری در آنها وجود دارد، باید از دریافت هرگونه اشعه ایکس خودداری کنند؛ چون این روش ها برای رشد جنین ایمن نیست.