مچ پا نقش مهمی در بدن دارد؛ زیرا در تمامی فشارها و حرکات در مرحله اول، مچ پا دخالت دارد، بسیاری از حرکات از جمله راه رفتن، ایستادن و برخی از ورزش ها نیازمند حرکت مفصل مچ پا هستند. مچ پا از قرار گرفتن 4 استخوان در کنار یکدیگر تشکیل شده است. این قسمت دارای تعداد زیادی استخوان، مفصل، رباط و عضله است. مچ پا دارای مفصل بزرگی است که از 3 استخوان درشت نی، نازک نی و تالوس تشکیل شده است. شکستگی مچ پا به معنی شکستگی در یک یا چند استخوان از استخوان های مچ پا می باشد. شکستگی مچ پا می تواند از یک شکستگی کوچک در یک استخوان که مانع راه رفتن شما می شود تا چندین شکستگی بزرگ که باعث تغییر شکل مفصل شده و تحمل وزن به وسیله ی آن را تا چندین ماه ناممکن می سازند، متفاوت باشد. هر چه تعداد استخوان های دچار شکستگی بیشتر باشد، مفصل مچ پا ناپایدارتر خواهد شد. برای درمان شکستگی مچ پا ابتدا باید تشخیص به درستی صورت بگیرد. مهم ترین ابزار برای تشخیص این نوع شکستگی بررسی تصاویر رادیوگرافی است. در موارد متعددی انجام رادیوگرافی در منزل بیمار توسط پزشک انجام می شود. انجام فرآیند تصویربرداری از بیمار در منزل باعث می شود که فرد علاوه بر این که در هزینه ها صرفه جویی نماید، با سرعت بیشتری فرد به نتیجه برسد و تصاویر در مدت زمان بسیار کوتاهی در اختیار او قرار گیرد.

علت و عوامل خطر شکستگی مچ پا

شایع ترین علل شکستگی استخوان مچ پا و قفل کردن مچ پا شامل موارد زیر است:

• تصادفات رانندگی: شکستگی های رایج در اثر تصادفات رانندگی ممکن است به ترمیم از طریق عمل جراحی نیاز داشته باشد.
• زمین خوردن: سقوط از ارتفاع چند متری یا زمین خوردن می تواند موجب شکستگی چند استخوان در مچ پا شود.
• قدم اشتباه برداشتن: گاهی اوقات تنها زمین گذاشتن پا به طور اشتباه می تواند موجب شکستگی استخوان شود. به دفعات زیاد، افراد به دلیل برخورد انگشتان پا با وسایل منزل یا محل کار، دچار شکستگی شده اند. پیچ خوردن مچ پا نیز می تواند ایجاد شکستگی کند.
• استفاده ی بیش از حد: شکستگی های ناشی از فشار زیاد در استخوان هایی از پا که وزن بدن را تحمل می کنند، رایج است. شکاف های خیلی باریک معمولاً در طول زمان و در اثر استفاده ی بیش از حد یا فشار مکرر (مثلا در اثر دویدن مسافت های طولانی) بر روی استخوان پا ایجاد می شوند. با این حال ممکن است این شکستگی با استفاده ی طبیعی از استخوانی که در اثر عواملی مثل پوکی استخوان یا شکستگی ضعیف شده است، اتفاق بیفتد.

علائم شکستگی مچ پا

چنانچه به شکستگی مچ پا دچار شدید، ممکن است یکی از علائم یا نشانه های زیر را تجربه کنید:

1. درد فوری و ضربان دار
2. با انجام فعالیت درد افزایش می یابد و با استراحت کاهش می یابد.
3. ورم
4. کبودی
5. حساس شدن
6. بدشکلی
7. مشکل در راه رفتن و یا بلند کردن وسایل سنگین
8. مشکل در پوشیدن یا درآوردن کفش
9. چنانچه درد و ورم بیش از 2 یا 3 روز ادامه داشت و یا در راه رفتن شما به دلیل درد زیاد اختلال ایجاد شد، به پزشک مراجعه کنید.

انواع شکستگی مچ پا

شکستگی استخوان مچ پا شکستگی جزئی یا کامل استخوان یک طرف یا دو طرف استخوان است. انواع شکستگی مچ پا بین 1 تا 3 براساس تعداد استخوان های شکسته طبقه بندی می شوند که از قرار زیر است:
شکستگی قوزک جانبی: تنها استخوان خارجی مچ پا، استخوان نازک نی شکسته می شود.
شکستگی قوزک داخلی: تنها استخوان داخلی مچ پا، استخوان درشت نی، شکسته می شود.
شکستگی دو قوزکی: دو استخوان نازک نی و درشت نی شکسته می شوند.

عوارض شکستگی مچ پا

از جمله عوارض شکستگی قوزک پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرتروز

شکستگی هایی که به مفصل استخوان مربوط می شوند ممکن است سال ها بعد باعث آرتروز شوند. اگر تا مدت ها بعد از شکستگی قوزک پایتان همچنان درد می کرد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.

• التهاب استخوان (osteomyelitis)

اگر قوزک پا دچار «شکستگی باز» شود، یعنی انتهای یکی از استخوان های شکسته شده بیرون زده باشد و پوست را سوراخ کرده باشد، استخوان در معرض میکروب ها قرار می گیرد و ممکن است عفونت کند.

• سندروم کمپارتمان

این عارضه به ندرت برای استخوان قوزک پا اتفاق می افتد؛ اما در صورت رخداد منجر به درد، تورم و گاهی فلج شدن ماهیچه یا پای فرد می شود.

• آسیب به عصب یا رگ های خونی

آسیب به قوزک پا می تواند به رگ های خونی یا اعصاب آسیب بزند و در واقع آنها را پاره کند. اگر احساس کردید این ناحیه از پایتان بی حس شده یا خون در آن جریان نمی یابد باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. نبود جریان خون ممکن است باعث انحدام و از بین رفتن استخوان شود.

تشخیص شکستگی مچ پا با رادیوگرافی در منزل

اشعه ی ایکس در رادیوگرافی می تواند در صورت وجود شکستگی و یا دررفتگی، آن را نشان دهد. همچنین با استفاده از این روش می توان تعداد تکه های استخوانی شکسته شده را نیز تعیین کرد.

نحوه گرافی از مچ پا

بخشی که قرار است رادیوگرافی روی آن انجام شود، بین دستگاه اشعه ایکس و فیلم عکاسی یا سنسور دیجیتال اشعه ایکس قرار می گیرد. در حینی که ماشین به طور مختصر امواج الکترومغناطیسی (پرتو) را به بدنتان می فرستد که فیلم را در مقابل انعکاس ساختار داخلی بدنتان قرار می دهد، باید آرام و بی حرکت بمانید. در بیشتر مواقع عکس رادیولوژی از جهات مختلف گرفته می شود. ممکن است پزشک معالج یک رادیوگرافی مقایسه ای را از اندام آسیب ندیده ی شما بخواهد. مدت زمان انجام عکس برداری رادیولوژی احتمالاً در حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد.

اقدامات قبل از گرافی مچ پا

• قبل از انجام رادیوگرافی هرگونه شیء فلزی و لباسهایی که حاوی اشیاء فلزی هستند را تعویض کنید.
• خانم ها همواره بایست به یاد داشته باشند که کارشناس رادیولوژی را از بارداری و یا حتی احتمال بارداری خود مطلع کنند.

عوارض رادیوگرافی مچ پا

بسیاری از افرادی که ناچار به انجام رادیولوژی هستند، از رسیدن آسیب به بدن به دلایل تابش اشعه ایکس نگران هستند؛ اما باید این نکته را بدانید میزان تابش اشعه ایکس بسیار پایین بوده و خطری برای سلامتی به وجود نمی آورد.

شکستگی مچ پا چقدر طول میکشد؟

پس از شکستگی مچ پا بیمار به شش هفته زمان نیاز دارد تا شکستگی ها به طور کامل به هم جوش بخورد.

راه رفتن بعد از شکستگی مچ پا

عموماً اغلب بیماران پس از گذشت سه الی چهار ماه زمان نیاز دارند تا به فعالیت های قبلی بازگردد. بیمار در این دوران برای اینکه سریعتر به فعالیت های خود بازگردد و به راحتی بتواند همچون گذشته شروع به راه رفتن بکند باید چنین اقداماتی را انجام دهد:

• از قرار دادن وزن بدن بر روی پا آسیب دیده بپرهیزید؛ زیرا گذاشتن پا روی زمین و اعمال وزن روی اندام تحتانی پیش از بهبودی کامل می تواند موجب جابه جا شدن قطعات شکسته شده می شود.
• حتماً در روزهای اول پس از شکستگی، از یک آتل برای محافظت از ناحیه آسیب دیده مچ پا استفاده کنید تا در هنگام زمین گذاشتن پا دچار مشکل نشوید.
• بازپروری و فیزیوتراپی پا و مچ پا بعد از شکستگی بسیار اهمیت دارد. به محض اینکه پزشک اجازه حرکت مچ پا را داد بیمار باید نرمش های خاصی را برای بدست آوردن دامنه حرکتی مفصل پا و به دست آوردن قدرت عضلانی کافی در ناحیه ساق پا انجام دهد.

روشهای درمان شکستگی استخوان مچ پا

در صورت عدم نیاز به عمل جراحی، نوع شکستگی و میزان ثبات مفصل شما، نوع آتل و یا گچ گرفتگی و مدت زمان استفاده از آن را تعیین می کند. در صورتی که استخوان های شما در جای مناسب خود قرار نداشته باشند، پزشک قبل از آتل و یا گچ گرفتن برای درمان شکستگی مچ پا، آنها را در جای خود قرار می دهد. در صورتی که نتوانند استخوان ها را جا بیندازند، ممکن است به عمل جراحی نیاز پیدا کنید. همچنین در صورتی که هر استخوانی شکسته شده و از پوست بیرون زده باشد، به عمل جراحی نیاز پیدا خواهید کرد.

نسخه اصلی مطلب علت و علائم شکستگی مچ پا،روشهای درمان شکستگی استخوان مچ پا را در سایت آقای امید ترکاشوند بخوانید.

---