رنگدانه های ملانین در تعیین رنگ پوست نقشی کلیدی و مهم دارند. ملانوسیت سلولی است که مسئولیت ساخت رنگدانه ها را بر عهده دارد. هایپرپیگمنتیشن (افزایش غیر عادی رنگدانه ها) ممکن است در اثر تغییر سرعت تولید ملانین یا توزیع و تجمع غیریکنواخت رنگدانه ها رخ دهد. در پاره ای اوقات این دو عامل دست به دست هم می دهند و فرد به عارضه هایپرپیگمنتیشن مبتلا می شود. منشأ بیماری های مربوط به اختلال رنگدانه ای پوست ژنتیکی است. عواملی از قبیل اشعه ماوراءبنفش، آسیب دیدگی پوست، بارداری، مشکلات هورمونی، ترکیبات شیمیایی و دارویی منجر به شکل گیری ضایعه های رنگدانه ای در پوست می شوند.

بیماران بسیاری هستند که از وجود ضایعه های رنگدانه ای بر روی پوستشان رنج می برند و می کوشند تا با درمان این عارضه ظاهری زیباتر برای خود رقم زنند. پیش از درمان، باید مشخص شود این اختلال در چه عمقی از پوست قرار دارد تا بتوان مؤثرترین روش برای درمان آن را پیدا کرد. برای رفع ضایعات رنگی پوست روش های درمانی بسیاری وجود دارد. در سال های اخیر لیزرها به پرطرفدارترین و البته مؤثرترین روش ها تبدیل شده اند. حدود سه دهه است که انواع و اقسام فناوری های لیزری در پزشکی زیبایی مورد استفاده قرار گرفته اند و امروز کاربردهای وسیعی دارند.

دستگاه های لیزر در درمان عارضه های پوستی بسیار منحصر به فرد و بی نظیر عمل می کنند. اگر پارامترهای مناسبی از لیزر به کار گرفته شود، پرتو نوری ساطع شده و در نهایت دقت هزاران سلول مملو از رنگدانه (همچون ملانوسیت، کراتینوسیت، خال و تاتو) را هدف گرفته، از بین می برد و هیچ تأثیری نا مطلوبی بر روی بافت های اطراف آن نخواهد داشت. دستگاه های لیزر نشان داده اند که می توانند مشکلات مربوط به رنگدانه های لایه درم را در یک جلسه درمان کنند و هیچ گونه زخمی از خود به جا نگذارند.

انواع رنگدانه های پوستی

اپیدرمال

رنگدانه اپیدرمال یا سطحی به رنگ سطح پوست نزدیک است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید سبب ایجاد کک و مک های پوستی می شود.

درمال

رنگدانه درمال یا عمیق به طور معمول در سطوح عمیق پوست مشاهده می شود. خال های مادرزادی از این نوع رنگدانه ها هستند.

رنگدانه ترکیبی

این نوع رنگدانه ها ترکیبی از اپیدرمال و درمال بوده و در لایه سطحی و عمیق پوست قابل مشاهده اند. ملاسما یکی از انواع این رنگدانه ها است.

مزایای لیزر رنگدانه های پوستی

از بین بردن لکه های پوستی با استفاده از لیزر مزایای بیشماری دارد، از جمله آنها می توان موارد ذیل را اشاره کرد:

• این روش به دلیل اینکه یک روش غیر تهاجمی است، نیاز به بیهوشی ندارد، بنابراین هیچ گونه درد و خونریزی را ایجاد نمی کند.
• مدت زمان لیزر درمانی بسیار کوتاه است و در سریع ترین زمان ممکن انجام می شود.
• از بین بردن لکه های پوستی با استفاده از لیزر خیلی زود تأثیر خود را نشان می دهد، به گونه ای که بعد از انجام اولین جلسه می توانید تأثیرات آن را مشاهده کنید.
• ماندگاری بسیار زیادی دارد.
• با از بین بردن لکه ها و تیرگی های پوست، بافت های پوست را بهبود می بخشد و باعث جوانی و نشاط آن می شود.
• دوره نقاهت ندارد، به گونه ای که بعد از انجام این عمل می توانید فعالیت های روزمره ی خود را انجام بدهید.

انواع لیزر رنگدانه های پوستی

سه فناوری لیزری زیر طبق پژوهش ها بهترین تأثیر را بر رنگدانه های رنگی پوست می گذارند:

لیزر Er:YAG

از نور مادون قرمز (با طول موج ۲۹۴۰ نانومتر) استفاده می کند و یکی از بهترین لیزرها برای رفع مشکلات سطحی پوست و لایه برداری است. پرتوهای Er:YAG به شکل مؤثری جذب مولکول های آب می شوند و قدرت نفوذ پایینی دارند. برای همین کاربردهای این لیزر در پزشکی بسیار محدود است؛ اما برای رفع ضایعات رنگی پوست نتایج شگفت انگیزی دارد. این لیزر با گرم کردن و تخریب سلول های دچار مشکل باعث رفع ضایعات می شود. لیزر Er:YAG برای رفع لکه های به جا مانده از آکنه، لکه های ناشی از آفتاب، لکه های ناشی از پیری، ملاسما، برخی ضایعات عروقی و همچنین چین و چروک های پوستی کاربرد دارد. لیزر Er:YAG نسبت به روش هایی همچون لایه برداری شیمیایی کم تهاجمی تر و کم عارضه تر است.

لیزرهای Q-switched یا QS

به لیزرهایی گفته می شود که به قابلیت Q-switched مجهز هستند. این قابلیت سبب می شود که دستگاه لیزر بتواند یک پرتوی لیزر پرانرژی و کوچک را به سمت رنگدانه های پوستی شلیک کند. پرتوی لیزر مثل یک گلوله با رنگدانه ی پوست برخورد کرده و باعث متلاشی شدن آن می شود. رنگدانه ی خرد و ریز شده توسط سلول های سیستم ایمنی از محل بافت حذف می شوند و به این ترتیب شاهد رفع ضایعات رنگی پوست خواهیم بود. لیزرهای QS-Nd:YAG و QS-Alexandrite از جمله ی این لیزرها هستند. اگر کاندیدای خوبی برای این لیزر درمانی باشید، حداقل تا ۸۰ درصد شاهد بهبود لکه های رنگی پوست خود خواهید بود.

لیزر CO2 فرکشنال

یکی از مدرن ترین فناوری های لیزر در پزشکی به حساب می آیند. این لیزر با ایجاد تعداد زیادی از آسیب های میکروسکوپی، برخی از سلول ها را از بین می برد و در عین حال سلول های بین نواحی آسیب دیده را سالم می گذارد تا به روند ترمیم بافت از بین رفته کمک کنند. لیزر CO2 فرکشنال یکی از بهترین لیزرها برای درمان مشکلات سطحی پوست و لکه های رنگی است.

عوارض لیزر رنگدانه های پوست

لیزر کردن پوست همانند درمان های پوستی دیگر می تواند معایبی نیز به دنبال داشته باشد. از جمله آنها می توان به ورم، خارش و یا التهاب پوست اشاره کرد.

نسخه اصلی مطلب انواع عوارض و مزایای لیزر رنگدانه های پوستی را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---