لوپوس دیسکوئید (لوپوس دیسکوئید اریتماتوز) یک بیماری خودایمنی مزمن است که پوست را درگیر می کند. نام این بیماری برگرفته از ضایعات سکه ای شکلی است که در طی بیماری ایجاد می شود. این بیماری منجر به ایجاد راش های شدیدی می شود که در مواجهه با نور خورشید بدتر می شوند. این راش ها ممکن است در هر جایی از بدن ایجاد شوند؛ اما بیشتر در پوست سر، گردن، دست ها و پاها ایجاد می شوند. موارد شدید بیماری میتواند منجر به ایجاد اسکار دائمی، هایپرپیگمنتاسیون و ریزش مو شود. لوپوس دیسکوئید بر اندام های داخلی اثر نمی گذارد؛ اما راش های شدیدتری ایجاد می کند.

انواع لوپوس

1. لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): این نوع از لوپوس میتواند باعث ایجاد جوش ها و کهیرهای پروانه شکل بر روی پوست بینی و گونه ها شده و در صورت درمان نشدن بر روی تمام پوست بدن گسترش یابد. به جز آسیب دیدن پوست بیماری لوپوس می تواند باعث ملتهب شدن و یا آسیب دیدن مفاصل، ماهیچه ها، غشاء درونی یا اطراف ریه، قلب کلیه و مغز شود
2. لوپوس اریتماتوزدیسکوئید (DLE): این نوع از لوپوس معمولاً پوستی که در برابر آفتاب قرار گرفته را تحت تأثیر قرار داده و تأثیری بر روی اندام های حیاتی نمی گذارد. ضایعات قرص مانند این بیماری معمولاً بعد از بهبود باعث باقی ماندن جای آنها بر روی پوست می شوند. اثرات لوپوس دیسکوئید محدود به پوست است. هر چند علائم لوپوس سیستمیک مانند درگیری کلیه و قلب در 10% از افراد واجد لوپوس دیسکوئید نیز مشاهده شده است.
3. لوپوس دارویی(DILE): یک بیماری اتوایمون و مشابه بیماری لوپوس سیستمیک (SLE) است که به واسطه ی داروهای خاصی ایجاد می شود. در حال حاضر در حدود ۳۸ دارو وجود دارد که مشخصاً مصرفشان ممکن است سبب بروز لوپوس دارویی شود. لوپوس دارویی معمولاً خفیف تر از لوپوس سیستمیک است و اغلب ماهها و حتی سالها بعد از شروع مصرف داروهای مسبب آن، بروز می نماید. علائم بالینی DILE به طور عمده شامل درد و التهاب مفاصل، تب، التهاب قلب و پریکارد، التهاب ریه و پلور، راش های پوستی و یووئیت قدامی است. در حالی که احتمال درگیری کلیه ها و سیستم اعصاب مرکزی در این بیماری نادر است. لازم به ذکر است که به رغم اینکه درگیری کلیه ها و CNS در لوپوس دارویی نادر هست؛ اما بعضی از داروها اساساً ممکن است به طور واضح درگیری کلیه ایجاد کنند.

علائم شایع لوپوس دیسکوئید

پلاك هايي (ضايعات پوستي قرمز برجسته ) با خصوصيات زير:

• پلاك ها داراي قطر 4-1 سانتي متر و حاشيه هاي كاملاً واضح هستند.
• اين ضايعات در هر جاي صورت ممكن است بروز كنند؛ اما شايع ترين محل هاي درگيري در صورت عبارتند از گونه ها و خط آرواره . هنگامي كه دو ضايعه با اندازه نابرابر در دو طرف بيني بروز مي كند برخي آن را ضايعه بال پروانه اي مي نامند.
• گاهي ضايعات بر روي سر ظاهر مي شوند كه با لكه هاي موضعي ريزش مو همراه هستند.
• ضايعات مزبور پس از التيام يافتن جوشگاه به جاي مي گذارند.

علل ایجاد لوپوس

لوپوس زمانی که سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم بدن حمله می کند، اتفاق می افتد. احتمال دارد که لوپوس نتیجه ی ادغام زمینه های ژنتیکی و محیطی باشد، به این صورت که فرد مستعد به لوپوس از نظر ژنتیکی با قرار گرفتن در معرض یک عامل محیطی، علائم لوپوس را نشان می دهد، با این حال در اغلب موارد، علت لوپوس ناشناخته است. برخی از عوامل بالقوه عبارتند از:

• نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا پاسخ بافت های داخلی در افراد حساس شود.
• عفونت ها: ابتلا به عفونت می تواند موجب تظاهر و یا عود لوپوس شود.
• سیگار کشیدن: قرار گرفتن در معرض دود تنباکو می تواند یکی از علل افزایش بروز این بیماری در دهه های اخیر باشد.
• داروها: لوپوس می تواند توسط انواع خاصی از داروهای ضد فشار خون، ضد تشنج و آنتی بیوتیک ها ایجاد شود. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو معمولاً پس از قطع مصرف دارو بهبود می یابند و به ندرت ممکن است علائم پس از ترک دارو نیز ادامه یابد.
• هورمون ها: هورمون ها مواد شیمیایی هستند که بدن تولید می کند. آنها کنترل و تنظیم فعالیت برخی سلول ها یا اندام ها را کنترل می کنند. فعالیت هورمونی می تواند عوامل خطری همچون جنسیت و سن را توجیه کند.
• جنسیت: لوپوس در زنان شایع تر است.
• سن: اگرچه ممکن است لوپوس در هر سنی رخ دهد؛ اما اغلب در بین ۱۵ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده می شود.
• نژاد: لوپوس در نژادهای آفریقایی-آمریکایی، اسپانیایی و آسیایی-آمریکایی رایج است.
• سابقه ی خانوادگی: احتمال بروز این بیماری در فردی که یکی از نزدیکان درجه اول یا دوم آن دچار آن است، بیشتر است.

تشخیص لوپوس دیسکوئید

معمولاً تشخیص این بیماران با نمونه برداری از پوست دچار ضایعه و بررسی ایمونوفلورسانس از نمونه پوستی (اغلب واجد لوپوس باند هستند) صورت می پذیرد. تست های خونی لوپوس مانند ANA، معمولا سطح پایین خونی در لوپوس جلدی دارند.

درمان لوپوس دیسکوئید

1. اجتناب از اشعه ماوراءبنفش خورشید با استفاده از ضد آفتاب مناسب
2. قطع سیگار
3. کورتیکواستروییدهای موضعی
4. تزریق استرویید در داخل ضایعات
5. مهارکننده های کالسی نورین: تاکرولیموس و الیدل
6. داروهای ضد مالاریا: هیدروکسی کلروکین
7. متوتروکسات
8. رتینویید خوراکی: تیگازون و نئوتیگازون
9. میکوفنولات
10. داپسون
11. آزاتیوپرین
12. تالیدومید
13. داروهای بیولوژیک

نسخه اصلی مطلب بیماری لوپوس دیسکوئید چیست؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---