سونوگرافی بیضه ها یک ابزار تشخیصی حیاتی است که به طور گسترده برای ارزیابی مشکلات مختلف بیضه ها از جمله واریکوسل استفاده می شود. سونوگرافی واریکوسل، که به عنوان سونوگرافی بیضه واریکوسل نیز شناخته می شود، یک روش غیرتهاجمی است که به پزشکان امکان می دهد ناهنجاری های عروقی و سایر مشکلات بیضه را به دقت شناسایی کنند. این تکنیک تصویربرداری ایمن و بدون درد اطلاعات جامع و دقیقی ارائه می دهد که برای تشخیص و درمان موثر بیماری های بیضه ضروری است.

بیماری های شایع بیضه

یکی از شایع ترین بیماری ها در مردان مربوط به ناحیه بیضه می باشد. این بیماری ها موجب مشکلاتی در تولیدمثل آنها به وجود می آورد، بنابراین از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. تشخیص این گونه مشکلات به وسیله سونوگرافی و انجام آزمایش های صورت می گیرد. دستگاه سونوگرافی بیضه یا سونوگرافی اسکروتوم ، دارای مبدل کوچکی است که با قرار گرفتن بر بیضه ها و حرکت بر روی آنها با استفاده از تشعشعات اشعه ایکس، تصویری تهیه می کند. مهم ترین مشکلات مربوط به بیضه که به وسیله سونوگرافی تشخیص داده می شود به شرح ذیل می باشد:

• واریکوسل

در ناحیه بیضه سیاهرگی وجود دارد که با گشاد شدن و مسدود شدن دریچه های آن باعث جمع شدن خون در ناحیه ی بیضه شده و باعث گشادشدن شبکه ای از رگ ها و سیاهرگ ها می شود. این مشکل باعث به وجود آمدن واریس می شود که اصطلاحاً به آن واریکوسل می گویند. این مشکل از دلایل عقیم شدن مردان به طور چشمگیری رایج می باشد. تشخیص این بیماری مشکل بوده و نیاز به نظر و معاینه پزشک دارد. علائم آن بندرت در برخی افراد مانند احساس درد کم و کشیدگی و سنگینی در ناحیه بیضه می باشد که اغلب با فعالیت های روزمره این درد شدت می یابد.

• هیدروسل

در این بیماری کیسه ی بیضه آب آورده و فرد را دچار ناراحتی و درد در این ناحیه می کند.

• پیچش بیضه

در اثر ضربه شدید بیضه دچار مشکل می شود و احتمال خطر بسیار می باشد.

• اپیدیدیمیت

اپیدیدیمیت به التهابی است که عمدتاً بر روی اپیدیدیم (قسمتی از سیستم انتقال اسپرم) اثر می گذارد. علائم اپیدیدیمیت می توانند شامل درد، تورم، گرمایی و قرمزی در منطقه بینی بیضه باشند و نیازمند درمان دارویی است.

• هرنی یا فتق اسکروتال

سونوگرافی بیضه می تواند به عنوان روش تشخیصی مفید برای تشخیص هرنی یا فتق اسکروتال استفاده شود، به ویژه برای تصویربرداری و تحلیل هرنی های توده ای که در اسکروتوم مشاهده می شود.

کاربرد سونوگرافی بیضه

رادیولوژیست بعد از دیدن تصاویر مربوط به سونوگرافی بیضه، نتیجه را تجزیه و تحلیل می کند. سپس گزارشی را با جزئیات برای پزشک ارسال می کند. اگر در تصاویر مربوط به سونوگرافی مشکلات یا عامل غیرطبیعی دیده شود، می تواند نشانه یکی از موارد زیر باشد:

• وجود عفونت در بیضه
• وجود کیست بیضه
• پیچ خوردگی بیضه که باعث محدود شدن جریان خون در بیضه می شود.
• وجود تومور در بیضه
• ابتلا به هیدروسل (کیسه خوش خیم از مایعات در اطراف بیضه)
• اسپرماتوسل (کیست پر از مایع در مجاری بیضه)
• واریکوسل (تورم ورید در عروق اسپرماتیک بیضه)

آمادگی برای سونوگرافی بیضه

آمادگی برای سونوگرافی بیضه شامل موارد زیر است:

1. نیازی به ناشتا بودن قبل از انجام سونوگرافی بیضه نیست.
2. قبل از انجام سونوگرافی، فرد باید تمام لباس های پایین تنه خود را در بیاورد. افراد می توانند از لباس های گشاد و راحت استفاده کنند.
3. برای انجام این سونوگرافی نيازي به مثانه پر نيست.
4. برای این سونوگرافی بهداشت ناحیه تناسلی اهمیت دارد.

نحوه انجام سونوگرافی بیضه

اسکنرهای سونوگرافی شامل یک کنسول رایانه ای، صفحه نمایش ویدیویی و یک ترنسدیوسر هستند. این ترنسدیوسر دستگاه کوچکی است که شباهت زیادی به یک میکروفون دارد.

در برخی از آزمایش ها ممکن است از ترنسدیوسر های متفاوتی در طول آزمایش استفاده کنند که هرکدام قابلیت های متفاوتی دارند. این دستگاه کوچک، امواج صدا با فرکانس بالایی را به درون بدن فرستاده و منجر به اکو و بازگشت آنها می شود. قواعد و قوانین این تکنیک شباهت زیادی به ردیاب های صدا دارد که توسط قایق ها و زیردریایی استفاده می شوند.

فردی که آزمایش را انجام می دهد مقداری ژل را بر روی سطحی از بدن قرار می دهد و سپس ترنسدیوسر بر روی آن قرار می گیرد. این ژل به امواج صدا این امکان را می دهد تا به داخل بدن رفته و سپس از آن خارج شده و به ترنسدیوسر برگردند.

تصاویر سونوگرافی را می توان به شکل زنده بر روی یک مانیتور رایانه مشاهده کرد. رایانه تصاویر را بر اساس بلند بودن صدا، فرکانس و مدت زمانی که تا رسیدن به ترنسدیوسر طول می کشد تولید خواهد کرد. تصاویر سونوگرافی را می توان به شکل زنده بر روی مانیتور مشاهده کرد.

مراقبت های قبل از سونوگرافی بیضه

برای انجام سونوگرافی نیازی به پرهیز از خوردن و نوشیدن نیست. قبل از سونوگرافی بهتر است لباس زیر مناسب و راحت بپوشید تا بتوانید به آسانی آن را از بدن خارج کنید. در هنگام معاینات آرام باشید تا تجهیزات اولتراسوند تصاویر واضحی از بیضه هایتان تهیه کند.

عوارض جانبی سونوگرافی بیضه

سونوگرافی بیضه بدون خطر و بدون درد است و شما را در معرض اشعه های خطرناک قرار نمی دهد. این سونوگرافی هیچ خطراتی ندارد و معمولاً در حین انجام آن افراد اذیت نمی شوند.

تفسیر سونوگرافی بیضه

رادیولوژیست بعد از دیدن تصاویر مربوط به سونوگرافی بیضه، نتیجه را تجزیه و تحلیل می کند. سپس گزارشی را با جزئیات برای پزشک ارسال می کند. اگر در تصاویر مربوط به سونوگرافی مشکلات یا عامل غیرطبیعی دیده شود، می تواند نشانه یکی از موارد زیر باشد:

• وجود عفونت در بیضه
• وجود کیست خوش خیم در بیضه
• پیچ خوردگی بیضه که باعث محدود شدن جریان خون در بیضه می شود.
• وجود تومور در بیضه
• ابتلا به هیدروسل (کیسه خوش خیم از مایعات در اطراف بیضه)
• اسپرماتوسل (کیست پر از مایع در مجاری بیضه)
• واریکوسل بیضه (تورم ورید در عروق اسپرماتیک بیضه)

اگر رادیولوژیست یکی از این حالات را تشخیص دهد، انجام معاینات بیشتر را به پزشک توصیه می کند.

محدودیت های سونوگرافی کیسه بیضه

سونوگرافی کیسه بیضه در یافتن ناهنجاری هایی همچون توده هایی در کیسه بیضه یا بیضه مفید است. توده بیضه می تواند نشانه اختلالاتی مانند تومورهای خوش خیم یا بدخیم، کیست ها یا سایر ناهنجاری ها باشد و نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک دارد. با این حال همیشه نمی توان انتظار تشخیص دقیق (به عبارتی نوع دقیق بافت یک توده، بخصوص اگر توده سفتی باشد) را داشت. تصاویر جریان خونی بیضه ها همیشه در تعیین حضور یا عدم تأمین خونی بیضه پیچیده شده، قابل اعتماد نیست. در جستجو به دنبال بیضه ناپدید شده، سونوگرافی در صورتی که بیضه در ناحیه شکمی قرار گرفته باشد، عملکرد مناسبی نخواهد داشت، چراکه گازهای جمع شده در روده دید را مسدود می نماید.

هزینه سونوگرافی بیضه

هزینه سونوگرافی بیضه بر اساس مصوبات وزارت بهداشت می باشد؛ اما به دلیل ارائه خدمت متعدد در مراکز گوناگون هزینه سونوگرافی داپلر به صورت دقیق مشخص نمی باشد و در مراکز درمان متعدد هزینه سونوگرافی داپلر متغیر است.

نسخه اصلی مطلب سونوگرافی بیضه چیست و چگونه انجام میشود؟ را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---