طب فیزیکی و توانبخشی یکی از تخصص های رشته پزشکی است که به منظور پیشگیری، درمان و بازتوانی طیف وسیعی از بیماری ها با هدف افزایش کیفیت زندگی اقدام می نماید. متخصصان طب فیزیکی و پزشکان توانبخشی، در پزشکی فیزیکی غیرجراحی یا همان درمان مشکلات عضلانی اسکلتی، شامل عضلات، استخوان ها، مفاصل، تاندون ها، رباط ها و اعصاب بدون جراحی دارای تخصص هستند. در این مقاله به بررسی کامل تر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می پردازیم.

پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باید پس از گذراندن 7 سال دوره پزشکی عمومی و پذیرفته شدن در آزمون دوره دستیاری، به مدت 3 سال دوره تخصص را طی کند، پس از آن می تواند شروع به کار در این زمینه کند.

پزشک متخصص طب فیزیکی با ارائه روش های درمانی متنوع از جمله نظارت بر برنامه های درمانی، برنامه های فیزیوتراپی، آزمایش های هدایت عصبی، الکترومیوگرافی، تشخیص و درمان آسیب های جسمی و معلولیت ها؛ می خواهد تا عملکرد، تحرک و کیفیت زندگی بیمار را بازگرداند.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی چه کارهایی انجام می دهد؟

1. طراحی یک برنامه توانبخشی به صورت شخصی برای هر بیمار.
2. تجویز و مدیریت دارو.
3. تجویز درمان های مکمل مانند طب سوزنی .
4. عمل به عنوان یک مشاور سلامت و تغذیه ای.
5. کاهش درد نواحی دردناک برای افزایش عملکرد اندام مربوطه با تزریق کردن مسکن.

توجه کنید اگر بیمار پس از دریافت درمان، پاسخ مثبت ندهد؛ پزشک متخصص طب فیزیکی ممکن است او را به یک پزشک جراح ارجاع دهد.

این پزشکان از چه روش های درمانی استفاده می کنند؟

الکترومیوگرافی:

با استفاده از الکترودهایی با سوزن ظریف که به عضلات وارد می شود میزان عملکرد عضلات و اعصاب اندازه گیری می شود.

تزریق مفصل محیطی:

تشخیص و درمان اختلالات به کمک تزریق به استخوان و بافت نرم.

سونوگرافی اسکلتی-عضلانی:

ارزیابی ناهنجاری های بافت نرم و هدایت تزریق به کمک تصاویر داخلی سونوگرافی صورت می گیرد.

متخصصان فیزیوتراپی:

درمان هایی نظیر تزریق اپیدورال ، رادیوفرکانسی، طب سوزنی، درمان سلول های بنیادی، پی آر پی و سایر روش ها ارائه می شود.

مطالعات هدایت عصبی:

محل آسیب سیستم عصبی با استفاده از الکترود مشخص می شود.

تزریق نقاط ماشه ای:

برای کاهش درد نقاط ماشه ای از لیدوکایین و یا درای نیدلینگ استفاده می شود.

مدیریت اسپاستیسیتی:

پس از آسیب سیستم عصبی مرکزی به دلایل مختلف مانند سکته مغزی و فلج مغزی، از عوامل ضد اسپاسم خوراکی برای درمان اسپاستیسیتی استفاده می شود تا درد کاهش یابد.

متخصص طب فیزیکی با متخصص ارتوپدی چه تفاوتی دارد؟

هدف هردو رشته تشخیص ودرمان بیماری های مربوط به آسیب مفصلی، تاندون، عضلات و استخوان است.در صورتی که بیماری های مذکور نیاز به جراحی و یا گچ گیری دارد به متخصص ارتوپد مراجعه می شود؛ ولی در صورتی که درمان غیرجراحی نیاز باشد می توان به هردو مراجعه کرد، هرچند تفاوت های ناچیزی بین آن دو وجود دارد چرا که متخصص طب فیزیکی و توانبخشی دارای مهارت بیشتری در استفاده از درمانی های فیزیکی و تجویز فیزیوتراپی های تخصصی و ورزش درمانی می باشد در حالی که متخصص ارتوپد در موارد نیازمند جراحی دارای مهارت بیشتری است.

چه زمانی باید به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید؟

• آسیبی دیده اید که باعث ایجاد درد شده یا مانع از فعالیت فیزیکی شما شده است.
• بیماری یا ناتوانی ای دارید که سبب کاهش عملکرد فیزیکی شما می شود و درد ایجاد می کند.
• دچار سکته یا آسیب عصبی ای شده اید که عملکرد فیزیکی شما را محدود کرده است.
• در دوره ریکاوری پس از عمل جراحی می باشید.
• کمر درد مزمن، درد مزمن آرتروز یا گردن درد شما را آزار می دهد.
• یک آسیب فشاری مکرر برای شما درد ایجاد کرده است.

برخی از بیماری هایی که توسط این پزشکان درمان می شوند عبارتند از:

• پوکی استخوان
• آمپوتاسیون
• پیچ خوردگی ها و کشیدگی ها
• بیرون زدگی دیسک کمر
• آسیب نخاعی
• آرتروز مفاصل
• سیاتیک و کمر درد
• فیبرومیالژیا
• آسیب های کاری
• سکته مغزی
• تونل کارپ
• پارکینسون
• مولتیپل اسکلروزیس
• اسپوندیلیت انکیلوز
• قطع عضو
• توانبخشی سرطان

پزشک طب فیزیکی و توانبخشی در سه زمینه فعالیت می کند:

1. تشخیص و درمان درد: به خصوص دردهاي عضلاني، استخواني و مفصلي. این پزشکان می خواهند در حد امکان بیماران بدون جراحی درمان شوند.
2. توانبخشی بیمارانی که دارای اختلال عملکردی شده اند: این متخصصین به همراه سایر اعضای تیم توانبخشی بیمار را به زندگی نرمال سابق خود برمی گردانند یا درصورت آسیب های شدیدتر، تلاش می کنند زندگی مستقلی برای او بسازند.
3. بررسي هاي الكترودياگنوستيک: یک روش برای تشخیص و درمان اختلالات اعصاب محیطی می باشد. با استفاده از نوار عصب و عضله این آسیب ها را از هم تشخیص داده و درمان مناسب را شروع می کنند.

نسخه اصلی مطلب متخصص طب فیزیکی و توان بخشی چه کسی است؟ را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---