رادیولوژی (رادیوگرافی) انواع متفاوتی دارد. متداول ترین آن ها رادیوگرافی ساده است. در حال حاضر از نوع جدید رادیوگرافی به نام رادیوگرافی دیجیتالی هم استفاده می شود. این دو نوع رادیوگرافی در مقایسه با هم تفاوتها و شباهت هایی دارند که به بررسی این موارد می پردازیم.

رادیوگرافی ساده

در رادیوگرافی ساده، ناحیه موردنظر بدن بیمار بر روی فیلم قرار داده شده و بر آن ناحیه اشعه ایکس تابیده می شود. اشعه ایکس از پوست و عضلات عبور کرده و به صفحه حساس برخورد می کند. بدین ترتیب پس از ظاهر شدن فیلم استخوان ها به رنگ سفید دیده می شوند. رادیوگرافی ساده روش مناسبی برای بررسی استخوان ها، شکستگی ها و بیماری های مختلف است.

رادیوگرافی دیجیتال

در رادیوگرافی دیجیتال از فیلم استفاده نمی شود و تصاویر بر روی صفحه مانیتور قابل دیدن می باشد. تصاویر تهیه شده از بیمار در رایانه به نمایش گذاشته می شود. برای تشخیص بهتر و دقیق تر بعضی ضایعات از رادیوگرافی استفاده می شود. در این روش به بیمار، مواد خاصی تزریق شده و یا خورانده می شود. شایان ذکر است که بگویم، در رادیوگرافی دیجیتال می توان تصاویر را بر روی فیلم هم چاپ کرد.

مزایای رادیوگرافی دیجیتال

• در رادیوگرافی دیجیتال، تصویر بر روی یک فیلم تهیه نمی شود و به صورت مستقیم به روی صفحه مانیتور مشاهده می شود.
• در این روش، می توان با تزریق مواد خاصی به بیمار، تصویربرداری رنگی تهیه نماییم.
• سرعت در تهیه تصویربرداری بالا است. در رادیولوژی های قدیم باید چند مرحله طی می شد تا تصویر تهیه شود؛ ولی با رادیولوژی دیجیتال در همان لحظه می توانیم اطلاعات را مشاهده نماییم.
• در رادیولوژی دیجیتال می توان به صورت آرشیو، عکس ها را در کامپیوتر داشته باشد. این کار در روش های قدیمی، امکان پذیر نمی باشد.
• پزشک به راحتی می تواند به تصاویر و اطلاعات دسترسی داشته باشد. در روش های قدیم بعد از عکس برداری، مدت زمانی برای آمادگی تصویر وجود داشته ولی این کار، بسیار راحت تر است.
• در این روش، می توانیم اطلاعات بیمار را ارسال کنیم. در روش های قدیم تنها عکس به بیمار داده می شد درصورتی که این روش، امکان ارسال اطلاعات را ایجاد می کند؛ بنابراین بیمار، تصاویر خود را می تواند حتی به مسافت های مختلف ایجاد کند.

عکس گرفته شده می تواند بر اساس سایز دلخواه، ذخیره شود. بحث بزرگنمایی در این تصاویر بسیار اهمیت دارد، زیرا با بزرگ کردن، می توان مطلب مورد نظر را دقیق تر تفسیر، نماییم.
کم بودن اشعه مصرفی در رادیولوژی دیجیتال، اهمیت بالایی دارد. اگر سرعت، بالا برود در نتیجه اشعه موردنیاز برای بیمار، بسیار کمتر می شود.
کیف بالای تصاویر در مرکز رادیولوژی دیجیتال، بسیار بهتر است.

عوارض رادیوگرافی دیجیتال

انجام رادیوگرافی دیجیتال یک روش تصویربرداری بدون هیچ گونه عارضه می باشد. با وجود اینکه در این عکسبرداری از اشعه ایکس استفاده می شود باید گفت این عکسبرداری بدون عارضه است؛ زیرا اشعه ایکس در مقایسه با برخی از بیماری های دهان و دندان از عوارض کمتری برخوردار است . به هر حال انجام رادیوگرافی یا opg دندان به دلیل وجود اشعه می تواند منجر به بروز برخی از عوارض احتمالی شود .

مزایای رادیوگرافی معمولی

• کیفیت بالای تصویر
• بسیاری از مطب ها با این دستگاه ها تجهیز شده اند که کاملاً قابل استفاده هستند و تغییر آن ها به صرف هزینه زیادی نیاز دارد.
• فیلم رادیوگرافی نازک تر از سنسور دیجیتال است؛ بنابراین زمانی که در دهان بیمار قرار می گیرند، ناراحتی کمتری برای بیمار ایجاد می کنند.
• نیازی به آموزش پرسنل نیست.
• ضدعفونی تجهیزات در این روش ساده تر است.
• فیلم های رادیوگرافی را نمی توان تغییر داد درحالی که امکان ویرایش تصویر دیجیتال، وجود دارد. این ویژگی باعث بروز دعوی های تقلب و مسائل حقوقی در مورد رادیوگرافی دیجیتال می شود.

عوارض رادیوگرافی ساده

به طور کلی فواید رادیوگرافی خیلی بیشتر و مهمتر از عارضه احتمالی پرتوتابی است. در دوز پرتوتابی مناسب تصویربرداری تشخیصی، شواهد بسیار کمی دال بر اثر بر سلامتی موجود است.پرتوی مورد استفاده در X-ray از نوع اشعه یونیزه است. تحقیقات پزشکی در اثبات تاثیر اشعه یونیزه در دوز تشخیصی X-ray در مریض هایی که در معرض قرار گرفته اند ناتوان است.

تفاوت رادیوگرافی دیجیتال با رادیوگرافی معمولی

مانند دیگر رسانه های فیلمی، رادیوگرافی دندان نیز از فیلم های سنتی به دیجیتال رسیده است. در حال حاضر استفاده از رادیوگرافی دیجیتال دندان در بیمارستان ها و کلینیک های مجهز دندانپزشکی رواج بیشتری دارد. در مطب های خصوصی و قدیمی استفاده از رادیوگرافی معمولی رایج تر است. هزینه بالا و کار زیاد برای نصب تجهیزات جدید و آموزش پرسنل مطب، از مهم ترین عواملی هستند که باعث عدم تمایل دندان پزشکان به استفاده از این روش در مطب های خصوصی می شود. با این حال با در نظر گرفتن تفاوت رادیوگرافی دیجیتال با رادیوگرافی معمولی می توان به مزایای این روش برای بیمار و دندان پزشک پی برد.

امروزه به آرامی رادیوگرافی دیجیتال، جای خود را در مطب های دندانپزشکی باز کرده است. هر یک از این روش ها از مزایا و معایبی برخوردار هستند و بر دیگری برتری خاصی ندارند. به طور کلی، هزینه مورد نیاز، راحتی بیمار در مطب دندانپزشکی و میزان آموزش دستیاران در محیط کار، عمده تفاوت رادیوگرافی دیجیتال با رادیوگرافی معمولی در دندانپزشکی است.

نسخه اصلی مطلب مزایای رادیوگرافی معمولی و دیجیتال را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---