دکتر پیمان صالحی - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری

رژیم غذایی مناسب در بیماران مستعد ابتلا به سنگ کلیه

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

روند و ریتم بدن به گونه ای است که برای فراهم کردن انرژی و همچنین ترمیم و بازسازی بافت ها به مواد غذایی احتیاج دارد. در پی استفاده از مواد خوراکی وارد شده به بدن مابقی و مازاد مصرف آن در طی فرآیند سوخت و ساز بدن از طریق خون وارد کلیه ها شده و از راه ادرار از بدن خارج خواهند شد. برخی موارد هستند که در این پروسه باعث تولید کریستال و به خصوص سنگ کلیه خواهند شد. در نتیجه این احتمال وجود دارد که با داشتن برنامه غذایی نامناسب شما دچار سنگ کلیه شوید. در نتیجه می توان گفت که تغذیه و سنگ های کلیوی باهم ارتباط مستقیم دارند، بنابراین یکی از راهکارهای مقابله با این اتفاق این است که رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. رعایت یک رژیم غذایی مناسب از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند. به همین دلیل باید غذاهای مفید برای سنگ کلیه را بشناسید و آنها را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. قبل از هر چیز باید بدانید که نوع سنگ کلیه متفاوت است و مهم است که رژیم خود را بر اساس نوع سنگ کلیه انتخاب کنید. به طور کلی افراد برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه یا کاهش خطر عود مجدد آن باید مواردی مانند نوشیدن مقدار زیادی آب، محدود کردن مصرف نمک و پروتئین حیوانی و غذاهای حاوی مقادیر زیاد اگزالات و در نهایت دریافت کلسیم کافی را در دستور کار خود قرار دهند.

آنچه در این مطلب میخوانید

علل ابتلا به سنگ کلیه

بزرگ ترین دلیل برای ابتلا به سنگ کلیه تولید کمتر از یک لیتر ادرار در روز است. سایر عوامل تأثیرگذار عبارتند از:

همچنین بخوانید: پیشگیری از عفونت کلیه

عوامل خطر سنگ کلیه

چاقی، رژیم غذایی پر پروتئین، مصرف بیش از حد نمک و شکر، از عواملی هستند که احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند. سنگ کلیه، مشکل شایعی است که هم مردان و هم زنان به آن دچار می شوند؛ اما مردان بیشتر مستعد تشکیل سنگ کلیه هستند. همچنین در افراد بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال، احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر است.

علائم سنگ کلیه

  1. خون در ادرار (ادرار قرمز، صورتی یا قهوه ای)
  2. استفراغ
  3. تهوع
  4. بی رنگ یا بدبو شدن ادرار
  5. لرز
  6. تب
  7. تکرر ادرار
  8. کم بودن مقدار ادرار

در صورتی که سنگ کلیه کوچک باشد، ممکن است هنگام خروج سنگ از دستگاه ادرار احساس درد نکنید یا علامتی نداشته باشید.

رژیم غذایی مناسب در بیماران مستعد ابتلا به سنگ کلیه

انواع سنگ کلیه

  1. سنگ کلسیمی: رژیم غذایی، دوزهای بالای ویتامین D، جراحی بای پس روده و چندین اختلال متابولیک می توانند غلظت کلسیم یا اگزالات را در ادرار افزایش دهند و باعث سنگ کلسیمی شوند.
  2. سنگ های استروویت: در پاسخ به عفونت دستگاه ادراری تشکیل می شوند. این سنگ ها می توانند به سرعت رشد کرده و بسیار بزرگ شوند. علائم این سنگ ها خفیف تا شدید است.
  3. سنگ های اسید اوریک: این سنگ می تواند در افرادی که به دلیل اسهال مزمن یا سوء جذب، مایعات زیادی از دست می دهند، افرادی که از رژیم غذایی پر پروتئین استفاده می کنند و مبتلایان به دیابت یا سندرم متابولیک تشکیل شوند.
  4. سنگ سیستین: یکی از نادرترین انواع سنگ کلیه است.

رژیم غذایی مناسب در بیماران مستعد ابتلا به سنگ کلیه

۱- افزایش دریافت آب و مایعات:

مهم ترین اقدام پیش گیرانه برای اغلب افراد مبتلا به سنگ کلیه نوشیدن آب و مایعات کافی است. نوشیدن مایعات کافی با رقیق کردن ادرار از تشکیل سنگ ها ممانعت می نماید. بیماران می بایست آب کافی برای تولید حدود ۲ لیتر ادرار در طی روز را بنوشند. حداقل ۵۰ درصد از کل مایعات دریافتی باید از آب باشد که در آب و هوای گرم تر و برای افراد با فعالیت بدنی بالاتر، دریافت مایعات بیشتری مورد نیاز است.

۲- کنترل دریافت کلسیم برای بیماران مبتلا به سنگ های کلسیمی:

هر چند که پزشکان یک رژیم غذایی با کنترل مقادیر کلسیم دریافتی را توصیه می نمایند؛ ولی راهکار اصلی آن است که دریافت کلسیم در حد متعادل حفظ شود؛ چرا که بدن به مقادیر مشخصی از کلسیم برای حفظ عملکردهای مهمی نیاز دارد. توصیه بر آن است که مردان کلسیم دریافتی شان را به ۸۰۰ میلی گرم در روز محدود کنند و زنان در دوران قبل از یائسگی کلسیم دریافتی شان را به ۱۰۰۰ میلی گرم در روز و در دوران پس از یائسگی به ۱۲۰۰ میلی گرم در روز محدود نمایند. برخی مواقع سنگ های اگزالاتی و یا اگزالات کلسیمی به این علت تشکیل می شوند که کلسیم کافی در دستگاه گوارش موجود نیست و در نتیجه اگزالات اضافی برای ترشح به کلیه ها می رود و لذا برخی مواقع ممکن است پزشک کاهش دریافت اگزالات را به همراه افزایش دریافت کلسیم توصیه نماید.
بیشترین منبع کلسیم رژیم غذایی از شیر و محصولات لبنی(مثل ماست و پنیر) حاصل می شود. کلسیم موجود در محصولات لبنی معمولاً به آسانی جذب می شوند. غذاهای دیگری مانند سبزیجات برگ سبز حاوی مقادیر مشخصی از کلسیم هستند؛ ولی حاوی مواد دیگری نیز می باشند که توانایی جذب کلسیم در بدن را کاهش می دهند، لذا قابلیت جذب کلسیم از سبزیجات برگ سبز کمتر از محصولات لبنی است.
بیمارانی که تحت رژیم غذایی با کنترل کلسیم دریافتی هستند می بایست قبل از مصرف هر نوع داروی بدون نسخه و یا مکمل ویتامینی با پزشک معالج خود مشورت نمایند.

۳- محدودیت اسید اگزالیک یا اگزالات در بیماران مبتلا به سنگ های اگزالاتی:

اگزالات عموماً در غذاهای با منشأ گیاهی یافت می شود. در دستگاه گوارش کلسیم با اگزالات ترکیب می شود و این امر توانایی جذب کلسیم را کاهش می دهد. گاهی اوقات سنگ های اگزالاتی و یا اگزالات کلسیمی به این علت تشکیل می شوند که کلسیم کافی در دستگاه گوارش موجود نیست و در نتیجه اگزالات اضافی برای ترشح به کلیه ها می رود. در برخی موارد خاص از سنگ های اگزالات و اگزالات کلسیم، پزشک ممکن است کاهش دریافت اگزالات را به همراه افزایش دریافت کلسیم توصیه نماید. به طور کلی توصیه می شود که این بیماران بیش از ۶۰ میلی گرم اگزالات را در رژیم غذایی دریافت نکنند. بدین منظور غذاهایی که حاوی مقادیر بالا و یا متوسطی از اگزالات هستند را می بایست کاهش داد و یا از رژیم غذایی حذف نمود. هر چند که غذاهای بسیاری هستند که حاوی مقادیر زیادی اگزالات هستند؛ اما چند غذا به عنوان مسئول اصلی افزایش سطوح اگزالات شناخته می شوند که عبارت هستند از: ریواس، اسفناج، توت فرنگی، شکلات، سبوس گندم، آجیل، چغندر و چای.

۴- محدودیت قند، سدیم و پروتئین حیوانی در سنگ های کلسیمی:

مشاهده شده است که مصرف مقادیر بیش از حد از مواد مذکور سنگ های کلسیمی و یا اگزالات کلسیمی را توسعه می دهند. برخی قندها به طور طبیعی در غذاها موجود هستند و جای نگرانی از بابت این مواد طبیعی نیست؛ ولی افرادی که سابقه ی سنگ های کلیوی را دارند می بایست از مصرف غذاهای فرآوری شده که به آنها قند اضافه افزوده می شود اجتناب نمایند و همچنین از مصرف شکر اضافی در آماده سازی غذاها و یا سر میز غذا اجتناب کنند. همچنین از مصرف انواع شیرینی جات و شربت ها و خوراکی هایی که در تهیه ی آنها قند و شکر به کار رفته است، پرهیز کنند.
به نظر می رسد که کاهش سدیم در رژیم غذایی مقادیر کلسیم ترشحی در ادرار را کاهش می دهد. بر همین اساس و به دنبال آن افرادی که سابقه ی ابتلا به سنگ های کلیوی حاوی کلسیم را دارند از محدودیت سدیم در رژیم غذایی (به میزان ۲۳۰۰ تا ۳۵۰۰ میلی گرم در روز) سود می برند.
یک رژیم غذایی حاوی پروتئین زیاد حیوانی بر یک سری مواد معدنی در ادرار اثر می گذارد و ممکن است در توسعه ی تشکیل سنگ های کلیوی مؤثر باشد، لذا افرادی که مستعد ابتلا به سنگ های کلیوی هستند می بایست از مصرف پروتئین بیش از نیاز بدنشان در طی روز اجتناب نمایند.

۵- کنترل دریافت فیبر در سنگ های کلسیمی:

فیبرها بخش غیر قابل هضم گیاهان می باشند. دو نوع فیبر غذایی موجود است: فیبر محلول(محلول در آب) و فیبر نامحلول. هر دوی آنها عملکردهای مهمی را در بدن بر عهده دارند؛ ولی فیبر نامحلول(که در سبوس گندم و برنج و جو هم یافت می شود) ممکن است به کاهش کلسیم ادراری کمک نماید. فیبرها در دستگاه گوارش با کلسیم ترکیب می شوند، لذا کلسیم به جای دفع از کلیه از طریق مدفوع دفع می شود. فیبر نامحلول همچنین حرکت مواد را در دستگاه گوارش سرعت می بخشد و لذا زمان کمتری برای جذب کلسیم در اختیار خواهد بود.

اینستاگرام دکتر  صالحی

۶- کنترل دریافت ویتامین ث در سنگ های اگزالاتی:

هنگامی که ویتامین C توسط بدن استفاده می شود، اگزالات تولید می گردد. پس مصرف مکمل های ویتامین ث در جایی که پزشک توصیه بر کاهش اگزالات رژیم غذایی دارد ممکن است ایده ی خوبی نباشد و می بایست در این مورد با پزشک معالج مشورت نمایید.

۷- نکاتی برای افراد مبتلا به سنگ های سیستینی:

بیماران مبتلا به سنگ های سیستینی باید آب فراوانی(بیش از ۴ لیتر در روز ) بنوشند. حتی خیلی اوقات پزشکان توصیه می کنند در طول شب نیز بیدار شده و آب بنوشند. رژیم غذایی که ادرار را قلیایی نماید برای این افراد مفید است و غذاهایی که ادرار را اسیدی می کنند را نباید مصرف کنند. سنگ های سیستینی حاوی سیستین هستند که محصولی از اسیدهای آمینه سیستئین و متیونین می باشد، لذا ساده ترین راه برای کاهش مقادیر سیستین بدن محدودیت دریافت پروتئین است. غذاهای خاصی بر حسب محتوای پروتئین شان ممکن است انتخاب و یا پرهیز شوند. ماهی و غلات حاوی پروتئین های غنی از متیونین هستند؛ ولی پروتئین حبوبات مقادیر اندکی دارد.
ادرار بیش از حد اسیدی تشکیل سنگ های سیستینی را تقویت می کند. افزایش PH ادرار(یا قلیایی نمودن آن) به حل شدن سنگ های سیستینی کمک می کند.
غذاهایی که به افزایش PH ادرار کمک می کنند عبارت هستند از: آبمیوه ها و سبزیجات تازه و بسیاری از میوه ها.

۸- نکات غذایی برای افراد مبتلا به سنگ های اسید اوریکی:

بیماران مبتلا به سنگ های اسید اوریکی باید آب زیادی مصرف کنند و رژیم غذایی آنها طوری باشد که PH ادرارشان را کمی افزایش دهد و از اسیدی شدن ادرارشان پیشگیری شود. می بایست اعتدال در دریافت پروتئین غذایی حتی برای پروتئین های منابع گیاهی(مثل حبوبات و مغزها) رعایت شود و پروتئین بیشتر از نیاز دریافت نشود؛ چرا که ادرار را اسیدی می کنند و شما باید از اسیدی شدن ادرار جلوگیری کنید و از مصرف غذاهایی که محیط ادرار را اسیدی می کنند مانند منابع پروتئین حیوانی اجتناب کنید، لذا توصیه می شود افراد مبتلا به سنگ های اوریکی تنها در حد نیاز بدن پروتئین را دریافت نمایند و نه بیشتر.
در مورد حداقل پروتئین مورد نیاز روزانه با پزشک متخصص مربوطه مشورت نمایید. شما می بایست دریافت مایعات را به ۵/۲ تا ۳ لیتر در طی روز افزایش دهید و رنگ ادرارتان می بایست بسیار کم رنگ باشد که به معنای دریافت مایعات کافی در شما است(البته به یاد داشته باشید مکمل های مولتی ویتامینی رنگ ادرار را زرد می کنند حتی اگر آب کافی نوشیده شود). معمولاً پزشکان مصرف سیترات پتاسیم را برای شما تجویز می کنند. توجه داشته باشید برخی سبزی ها مانند کلم نیز ممکن است سطح اسید اوریک خون را افزایش دهند.

نسخه اصلی مطلب رژیم غذایی مناسب در بیماران مستعد ابتلا به سنگ کلیه را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.
درباره این موضوع مطالب دیگر را هم مطالعه نمایید

اثرات تزریق بوتاکس در لیفت شقیقه، ابرو و رفع افتادگی پلک

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]
درباره مراقبتهای روزانه انواع پوست بیشتر بدانیددکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]
دلیل نازک شدن موها و روش های درمان نازکی موکلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]
هشت نکته درباره مصرف ضد آفتابدکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]
کولین چیست؟شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]
توصیه های طب سنتی برای مراقبت از پوستدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
پانچ صورت چیست؟دوره نقاهت پانچ صورتدکتر محسن سلیمانی [ پوست و مو ]
کاهش میل جنسی در زنان؛ علل، علائم و راههای درماندکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
نانوفت یکی از روشهای درمان اسکار آکنهدکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]
جوانسازی دور چشم با مزوتراپیدکتر آناهیتا شاهین گوهر [ متخصص پوست و مو ]
مزایای تشخیص پوکی استخوان با عکس رادیولوژی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]
رابطه بین بیماریهای مقاربتی و تاثیر آنها بر سلامت باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
تزریق بوتاکس برای از بین بردن خطوط خرگوشی روی بینیدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز در مورد عفونت قارچی ناخندکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]
درمان سرطان سینه به روش ایمونوتراپیدکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]
عمل برگشت وازکتومی چیست و چگونه انجام می شود؟دکتر مجید حقیقت [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
روشهای از بین بردن و تخلیه چربی اضافه پلکدکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]
مزایای استفاده از انواع ژل روان کننده واژن در رابطه جنسیدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
لیزر Co2 فرکشنال برای درمان منافذ باز پوستدکتر رضا رباطی [ متخصص پوست و مو ]
آیا استفاده از دهانشویه برای کودکان مناسب است؟دکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
معجزه میکرونیدلینگ برای صورتدکتر مینا دادگر [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز درباره مزوتراپی؛ مزایا ، عوارض و قیمتدکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
همه چیز در مورد عمل جراحی پروتز گونهدکتر شهریار لقمانی [ فوق تخصص جراحی پلاستیک ]
تزریق ژل به شقیقه؛ دانستنیهای ضروری قبل از تزریق فیلر شقیقهکلینیک بنیتا [ پوست ، مو و زیبایی ]
اهمیت فیزیوتراپی برای بیماران سکته مغزی در منزلآقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]
چگونه ماندگاری تزریق بوتاکس را افزایش دهیم؟دکتر اکبر مزروعی [ پوست ، مو و زیبایی ]
آسیب نخاعی و تاثیرات آن بر باروری مرداندکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]
عمل واژینوپلاستی با لیزر؛ مزایا، مراحل انجام و کاندیدای مناسبدکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]
اوزون تراپی شانه یخ زده یا منجمد؛ مزایا، معایب و کاندیدای مناسبدکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
مزایا و معایب تزریق نانوفت برای جای جوشدکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]
همه چیز درباره ارتودنسی شفاف (اینویزیلاین) برای نوجواناندکتر نیلوفر فلاح [ متخصص دندانپزشکی کودکان ]
جراحی بلفاروپلاستی پلک پایین؛ مزایا، ماندگاری و مراقبتهادکتر مینا دادگر [ پوست ، مو و زیبایی ]
شهزاد محمدیان - متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا
شهزاد محمدیان

متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا


www.armitaclinic.ir
دکتر عنایت الله ایزدی - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر عنایت الله ایزدی

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.izadidr.ir
دکتر منصوره پژمان منش - متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی
دکتر منصوره پژمان منش

متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی


www.dr-pejmanmanesh.ir
دکتر میترا مولائی نژاد - متخصص سلامت جنسی و باروری
دکتر میترا مولائی نژاد

متخصص سلامت جنسی و باروری


www.drmolaei.ir
دکتر رضا رباطی - متخصص پوست و مو
دکتر رضا رباطی

متخصص پوست و مو


www.drrobati.ir
دکتر مجید حقیقت - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر مجید حقیقت

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.drhaghighat.ir
دکتر شهریار لقمانی - فوق تخصص جراحی پلاستیک
دکتر شهریار لقمانی

فوق تخصص جراحی پلاستیک


www.drloghmani.ir
دکتر پرستو خسروانی - متخصص پوست ، مو و زیبایی
دکتر پرستو خسروانی

متخصص پوست ، مو و زیبایی


www.drkhosravani.ir
دکتر پیمان صالحی - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری
دکتر پیمان صالحی

متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری


www.drsalehi.ir
دکتر علیرضا واعظ شوشتری - متخصص پوست ، مو و زیبایی
دکتر علیرضا واعظ شوشتری

متخصص پوست ، مو و زیبایی


www.drvaez.ir
دکتر امیر منصور شیرانی - متخصص بیماریهای دهان و دندان
دکتر امیر منصور شیرانی

متخصص بیماریهای دهان و دندان


www.doctorshirani.ir
دکتر سلمان فلاح - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
دکتر سلمان فلاح

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی


www.drsalmanfallah.ir
گروه نرم افزاری پزشک آنلاین | مجری پروژه های مبتنی بر وب در حوزه سلامت و بهداشت