در دنیای پیشرفته تصویربرداری پزشکی، اسکنوگرام به عنوان یکی از روش های نوین و دقیق برای بررسی اندام های تحتانی مورد توجه قرار گرفته است. اسکنوگرام چیست؟ این تکنیک به طور خاص برای تحلیل و ارزیابی ساختار و وضعیت اندام های تحتانی طراحی شده و توانایی ارائه تصاویری با جزئیات بالا از استخوان ها و مفاصل را داراست. اسکنوگرام اندام تحتانی، با استفاده از این روش، به پزشکان این امکان را می دهد تا تغییرات و ناهنجاری های ممکن در استخوان ها و مفاصل را به طور دقیق شناسایی کنند. نحوه انجام اسکنوگرام شامل گرفتن تصاویری از زوایای مختلف اندام تحتانی است که می تواند به تشخیص و درمان مشکلات اسکلتی کمک شایانی نماید. یکی از دغدغه های اصلی در استفاده از این روش، هزینه اسکنوگرام است که ممکن است برای برخی بیماران و مراکز درمانی چالش برانگیز باشد. در این مقاله، به بررسی مفصل روش اسکنوگرام، مزایای آن در تحلیل اندام های تحتانی و جنبه های اقتصادی مرتبط با این تکنیک خواهیم پرداخت.

رادیوگرافی اسکنوگرام

یکی از انواع تصویربرداری در رادیولوژی، روش اسکنوگرام است. اگر طول اندام های فوقانی یا تحتانی در دو سمت بدن متفاوت باشد، به این وضعیت اختلاف طول اندام ها می گویند. این اختلاف طول، اگر تنها در اندام های فوقانی باشد، معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند؛ اما در اندام های تحتانی، اگر بیش از یک و نیم سانتیمتر باشد، نیاز به درمان دارد، زیرا ممکن است راه رفتن و دویدن را با مشکل مواجه کند.

ستون فقرات انسان از انتهای جمجمه شروع شده و تا آخرین مهره ها موسوم به استخوان خاجی ادامه دارد. ستون فقرات یکی از مهم ترین اندام های بدن است و شاید بعد از مغز و قلب، مهم ترین ارگان باشد، زیرا از نخاع و بسیاری از اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک محافظت می کند. علاوه بر این، صاف بودن ستون فقرات است که انسان را در گونه راست قامتی قرار می دهد. با این حال، گاهی به دلایل مختلف شاهد انحراف در این اندام مهم هستیم.

برای تشخیص و ارزیابی انحراف ستون فقرات، انحراف اسکولیوز، و بررسی بیماری هایی که موجب انحراف استخوان لگن می شوند، از رادیولوژی اسکنوگرام ستون فقرات استفاده می شود. هرگونه انحراف در ستون فقرات و لگن می تواند منجر به کوتاهی و نقص در اندام های تحتانی و پاها شود. برای رفع مشکل انحراف یا کوتاهی اندام ها، نیاز است که عکس رادیولوژی کل این اندام ها در کنار هم دیده شود، امری که رادیولوژی معمولی قادر به انجام آن نیست.

با استفاده از تصویربرداری به روش اسکنوگرام، می توان قسمت های مفصل لگن، مچ پاها، و زانو را در قالب یک عکس مشاهده کرد. دستگاه های اسکنوگرام در همه مراکز رادیولوژی موجود نیستند و علاوه بر آن، نیاز به اپراتور و کارشناس مجرب دارند که دوره های مربوط به اسکنوگرام را گذرانده باشد. شایع ترین دلیل درخواست رادیوگرافی اسکنوگرام توسط پزشک، بررسی و اندازه گیری دقیق کوتاهی اندام تحتانی و شناخت اختلاف طول دو پا است. اگرچه اختلاف طول پاها از طریق معاینه بالینی قابل تشخیص است، اما در صورت نیاز به جراحی، بررسی دقیق این اختلاف ضروری است.

اختلاف طول اندام های تحتانی به چه دلیل اتفاق می افتد؟

• کوتاهی اندام تحتانی و پا ها به علت بیماری ها و مشکلاتی مانند فلج اطفال
• بیماری های مادرزادی مانند نوروفیبروماتوز، استئوکندروم های متعدد ارثی و یا بیماری اولیر
• تروما یا شکستگی ها و آسیب های صفحه رشد مانند استخوان فمور یا تیبیا شکسته شده در وضعیت نامناسب و کوتاه جوش بخورد
• عفونت های مفصلی
• عفونت استخوان در زمان کودکی که ممکن است موجب اختلاف طول در اندام های تحتانی در سنین بالاتر شود.
• کج بودن لگن و انحراف در ستون فقرات
• نکروز سرفمور
• بیماری های التهابی مانند آرتریت جوانان می توانند سرعت رشد اندام را تغییر داده و باعث اختلاف طول اندام ها شوند

مزایای رادیوگرافی اسکنوگرام

• نسبت به سی تی اسکن دوز کمتری از اشعه ایکس به بدن بیمار تابانده می شود.
• هزینه رادیوگرافی اسکنوگرام کمتر از سی تی اسکن است.
• رادیوگرافی اسکنوگرام دقیق تر از انواع دیگر رادیولوژی و حتی سی تی اسکن است.

هزینه رادیوگرافی اسکنوگرام

هزینه رادیوگرافی اسکنوگرام معمولاً بالاتر از رادیوگرافی های معمولی است و به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و تخصص اپراتور، می تواند به طور قابل توجهی متغیر باشد. این هزینه بستگی به محل انجام تصویربرداری، نوع دستگاه ها و خدمات جانبی مرتبط با آن دارد و در مراکز مختلف و مناطق جغرافیایی متفاوت، تغییر می کند.

نسخه اصلی مطلب بررسی کوتاهی اندام تحتانی با رادیوگرافی اسكنوگرام را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---