قبل از تعریف بیماری واریس بهتر است سفری کوتاه به داخل سیاهرگ ها داشته باشیم. سیاهرگ ها بصورت عمومی رگ هایی هستند که خون را از اندام ها به قلب برمی گردانند. در درون هر سیاهرگ، دریچه هایی وجود دارند که وظیفه ی آنها کنترل یک طرفه بودن جریان خون از اندام به سمت قلب است. حال اگر این دریچه ها که به نام دریچه های لانه کبوتری شناخته می شوند دچار آسیب شوند خون نمی تواند جریان یک طرفه ی خود را به درستی ادامه دهد.

واریس بیماری مربوط به عروق است و هنگامی ایجاد می شود که ساختارهای مسئول در جریان یک طرفه ی خون در سیاهرگ های خونی آسیب دیده باشند و یا ضعیف شده باشند. در این حالت خون بصورت عقب گرد حرکت کرده و با بازگشت خود باعث کشیدگی، تورم و پیچش عروق می شود. واریس ممکن است در هر سیاهرگی از بدن بروزکند اما به دلیل اینکه فشار خون در پاها به دلیل فعالیت و ایستادن سرپا بیشتر است، این بیماری را در پاها بیشتر از سایر اندام ها شاهد هستیم.

علائم واریس

واریس ممکن است همراه با درد باشد یا نباشد. علائم ظاهری واریس معمولا شامل مشاهده ی موارد زیر است:

- رگ هایی به شکل شبکه ی تار عنکبوت
- رگ هایی با ظاهری به رنگ بنفش یا آبی تیره
- رگ هایی که ظاهری مانند طناب پیچیده شده و گره مانند دارند
زمانی که واریس همراه درد باشد علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد ناحیه ی پا و احساس سنگینی آن
- احساس سوزش، وجود ضربان، گرفتگی عضلات و تورم در قسمت پایینی پا
- دردهایی که پس از نشستن یا سرپا ایستادن طولانی بدتر می شوند
- احساس خارش در اطراف رگ ها
- رنگ پریدگی در اطراف رگ های واریسی

تفاوت رگ های واریس و تار عنکبوتی: معمولا رگ های تار عنکبوتی کوچک تر هستند و نزدیک سطح پوست مشاهده می شوند. اغلب رنگ رگ های تار عنکبوتی قرمز یا آبی است در حالیکه رگ های واریسی رنگ تیره تری مانند بنفش دارند.

درمان واریس

برای درمان واریس اغلب نیاز به مداخلات پزشکی وجود دارد. در این صورت روش درمانی بستگی به شرایط بیمار و تشخیص پزشک دارد و می تواند شامل روش های زیر باشد:

درمان با لیزر

درمان با لیزر جزو اولین روش های پیشنهادی است. در این روش با استفاده از لیزرهایی با انرژِی بالا و از روی پوست، به حذف رگ های واریسی کوچک پرداخته می شود. روش دیگری از لیزردرمانی وجود دارد که بوسیله ی ورود یک لوله (کاتتر) به درون رگ به گرم کردن دیواره رگ پرداخته می شود. این روش که کم تهاجمی محسوب می شود با ایجاد اسکار در محل رگ واریس موجب انسداد رگ شده و این رگ مسدودشده در نهایت توسط خود بدن حذف می شود.

درمان واریس با فرکانس رادیویی

این روش نیز مانند روش درمانی با لیزر است با این تفاوت که در این حالت از امواج رادیویی استفاده می شود. ابتدا یک لوله ی باریک که کاتتر نام دارد به داخل رگ هدایت می شود و بوسیله ی پروبی در درون خود به تولید امواج رادیویی می پردازد. با استفاده از این امواج، دیواره ی رگ های واریسی گرم می شود تا جایی که از هم بپاشد که در نتیجه ی آن، رگ مسدود می شود و جریان خون به رگ های دیگر واگذار می شود. به دلیل بی حسی موضعی یا بیهوشی گرمای بالای این روش توسط بیمار حس نمی شود.

اسکلروتراپی

این روش در صورتی که سابقه ی ترومبوزیس دارید، این روش نامناسب است. زمانی که روش های درمانی با گرمای لیزر یا فرکانس رادیویی برای فرد نامناسب باشد از این روش استفاده می شود. در این روش ماده ی فومی ویژه ای به درون رگ واریسی تزریق می شود که باعث بسته شدن رگ می شود. این روش با یک بی حسی موضعی انجام می شود و پس از چند هفته از تزریق، رگ های واریسی شروع به محوشدن می کنند و قبل از محوشدن به بیش از یکبار درمان نیاز خواهدبود. گاهی هم ممکن است رگ های واریسی پس از محوشدن، دوباره بوجود بیایند. فرد بیمار فورا پس از اسکلروتراپی باید توانایی حرکت داشته باشد.

فلبکتومی (phlebectomy)

در این روش ابتدا پزشک جراح، رگ هایی را که می خواهد حذف کند مشخص می کند. سپس شکاف های کوچکی در سطح پوست ایجاد می کند و با قلابی مخصوص، از طریق شکاف های ایجادشده رگ های واریس را بیرون کشیده و حذف می کند. به دلیل بی حسی موضعی در اطراف محل رگ واریس، بیمار درد را حس نمی کند. معمولا در این روش به دلیل کوچک بودن شکاف ها از بخیه استفاده نمی شود.

جراحی تهاجمی برش رگ واریس توسط متخصص قلب و عروق:

این روش معمولا با بیهوشی عمومی همراه است و فرد بیمار پس از جراحی معمولا همان روز می تواند به خانه بازگردد اما در شرایطی، مانند زمانی که جراحی در هر دو پا صورت گرفته است، ممکن است فرد یک شب در بیمارستان بماند. روش جراحی نیز به اینصورت است که دو برش کوچک در پا ایجاد می شود؛ اولی در قسمت بالای پا و نزدیک کشاله ی ران و دومی که معمولا کوچکتر است در نزدیکی زانو ایجاد می شود.

سپس قسمت بالایی رگ واریس، از طریق دسترسی ایجادشده با برش اولیه، برش داده شده و سپس دو سر حاصل از برش، بسته شده و سفت می گردد. اکنون یک سر بسته ی رگ به سمت بالاتنه است و یک سر بسته ی رگ در همان محل، به سمت پایین تنه است. از سر بسته ای که به سمت پایین تنه قرار دارد یک سیم منعطف عبور داده می شود و سیم، انتهای بسته شده ی رگ را همراه خود می کشد و سپس رگ به آرامی از برش پایینی که در نزدیک زانو ایجاد شده بود بیرون کشیده می شود. با این روش رگ واریس حذف می شود اما این حذف معمولا آسیب زا نیست زیرا سایر رگ ها به تدریج وظیفه ی رگ حذف شده را انجام خواهندداد.

درمان های غیر مداخله ای واریس

اگر در مبتلایان به واریس برای کاهش درد یا کاهش تورم و رنگ پریدگی پوست نیاز به درمان های مداخله ای نباشد؛ پزشک توصیه می کند تا از روش های مراقبت در منزل استفاده شود. این روش ها شامل موارد زیر است:
- استفاده از جوراب واریس
- ورزش منظم
- جلوگیری از رفتارهای آسیب زا مانند سرپا ایستادن طولانی مدت
- بالا نگهداشتن محل آسیب هنگام استراحت

نسخه اصلی مطلب انواع روشهای درمان واریس را در سایت دکتر امید هاشمی فرد بخوانید.

---