تشخیص حاملگی نابجا به علت طیف وسیع تظاهرات بالینی ( از بیماران بدون علامت گرفته تا افرادی که با علایم شکم حاد و شوک مراجعه میکنند ) کار پیچیده و دشواری است .گاهی بدلیل قطعی نبودن تشخیص ، متخصص زنان و زایمان بیمار را بدقت تحت نظر گرفته و آزمایشات و سونوگرافی را تا حصول اطمینان از حاملگی نابجا تکرار میکند. تشخیص دقیق و به موقع توسط پزشک زنان و مراجعه منظم و به موقع بیمار بسیاراهمیت دارد چرا که درصورت دیر مراجعه کردن ممکن است وضعیت اورژانسی و تهدید کننده حیات مادر بعلت پارگی لوله و خونریزی شدید داخل لگن اتفاق افتاده و عوارض جبران ناپذیری بجا بگذارد.
تشخیص در مرحله اول با شرح حال دقیق صورت میگیرد.معمولا خانمها از بارداری خود اطلاعی ندارند و با شکایت بی نظمی پریود و لکه بینی به متخصص زنان و نازایی مراجعه میکنند. در شرح حال علاوه برلکه بینی وتأخیر پریود ، گاهی درد خفیف زیر شکم نیز وجود دارد. درد شدید شکم ، تهوع و استفراغ ، احساس سنگینی زیر شکم و....در موارد شدید تر بروز میکند. زمانی که بیمار دیر به پزشک مراجعه کند و پارگی لوله اتفاق می افتد خونریزی داخل شکم رخ داده و بیمار با درد حاد شکم و افت فشار مراجعه میکند.
با انجام آزمایش حاملگی و مثبت شدن آن و علایم مشکوک ، تشخیص احتمالی مطرح میشود.ممکن است تشخیص حاملگی خارج رحم و افتراق ان از بارداری طبیعی در مراحل اولیه دشوار باشد ودر اکثر موارد نیاز به پیگیری دقیق بیمار توسط متخصص زنان و زایمان با تکرارتیتراژ و سونوگرافی هست.غلظت هومرمون حاملگی در خون ارتباطی با سایز توده حاملگی نابجا ندارد. بنابراین تیتراژ بتا بایستی بطور سریال چک شده وهر 48 ساعت تکرارشود . با توجه به میزان افزایش آن ، تشخیص برای متخصص زنان محرزتر میشود.
انجام سونوگرافی واژینال در بررسی ساختارهای لگنی ( رحم و تخمدان ) بدلیل حساسیت و دقت بالاتر بر سونوگرافی از روی شکم ارجحیت دارد.در مراحل اولیه که عدد بتا کم و سن حاملگی پایین است هیچ نشانه واضحی از بارداری در سونوگرافی دیده نمی شود. با پیگیری بیمار در روزهای آتی ، کم کم ساک بارداری در داخل ویا خارج رحم در لوله ها رؤیت میشود.انجام سریال سونوگرافی همراه با آزمایش تیتر بتا به متخصص زنان در تشخیص کمک میکند. سایزو اندازه توده در سونوگرافی و وجود قلب جنین یا عدم تشکیل قلب و....در تعیین برنامه درمانی اهمیت دارد.
داپلر سونوگرافی یا سونورنگی معمولا بطور روتین انجام نمیشود.اما در مواردی که سونوگرافی واژینال معمولی مشکوک باشد میتواند کمک کننده باشد.
لاپاراسکوپی یک روش کم تهاجمی و تست استاندارد اصلی برای تشخیص حاملگی خارج رحمی بوده ودر موارد خاص که تشخیص با روشهای دیگر قطعی نباشد استفاده میشود. با لاپاراسکوپی ، لوله های فالوپ و لگن بخوبی قابل مشاهده و ارزیابی است.مزیت این روش ، امکان تشخیص و درمان همزمان می باشد.
با توجه به احتمال عود در افرادی که سابقه این مشکل را داشته اند ، بهتر است جهت پیشگیری از عود بارداری خارج رحمی ، قبل از اقدام به بارداری تحت نظر بهترین جراح و فوق تخصص نازایی باشید زیرا تشخیص به موقع و درمان مناسب به منظور حفظ لوله ها و باروری ، اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین خانمهایی که علت ناباروری آنها عامل لوله ای است در معرض حاملگی خارج رحم قرار دارند و بایستی به محض باردار شدن در اسرع وقت به پزشک معالج خود جهت سونوگرافی و اقدامات لازم مراجعه فرمایند.
دکتر منصوره پژمان منش ، جراح و متخصص زنان ، فوق تخصص ناباروری ، لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی بیمارستان فوق تخصصی میلاد اصفهان هستند.شما عزیزان میتوانید با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:
03136206186
09383657786