عامل اصلی برنزه شدن پوست، اشعه ی ماورای بنفش خورشید (UV) است كه به 3 جزء UVA ،UVB و UVC تقسیم می شود. این اشعه با وجود فایده هایی مثل تولید ویتامین D در بدن می تواند بسیار مضر باشد.
سولاریوم دستگاهی است كه ماورای بنفش UVB 5% و UVA 5% توسط لامپ های فلورسنت مخصوص كه نوری شبیه نور آفتاب تابانده می شود تا پوست برنزه شود. با آن كه ادعا می کنند دستگاه های سولاریوم کم خطرتر از تابش مستقیم آفتاب است، ولی از اشعه ی ماورای بنفش استفاده می شود.
سولاریوم آن قدر خطرناک است که سازمان بهداشت جهانی هم چندی پیش اعلام کرد که جوانانی که از سولاریوم استفاده می کنند، 8 برابر بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما نوع خطرناک سرطان پوست هستند. علاوه بر این، یافته های مطالعات مختلف آژانس بین المللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان بهداشت جهانی نشان داده است که 75 درصد افرادی که قبل از ۳۰ سالگی از سولاریوم برای برنزه کردن خود استفاده می کنند، در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می گیرند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) سولاریوم را جهت زیبایی تائید نمی کند. استفاده از سولاریوم بدون عینک مخصوص سبب تغییرات چشم مانند ARC EYC می شود كه زیبایی و سلامت چشم را به مخاطره می اندازد.
كسانی كه شیفته ی برنزه شدن هستند، مثل سیگاری ها، هرچه از مضرات اشعه ی ماورای بنفش بشنوند و بخوانند، باور نمی کنند یا اگر هم باورشان شود، آن روز را دورتر از آن می بینند كه بخواهند از ترسش پا روی دل شان بگذارند و قید تیره كردن پوست شان را بزنند؛ اما پزشكان راجع به عوارض اشعه ی ماورای بنفش خورشید، با اطمینان تر از مضرات سیگار كشیدن حرف می زنند.
تصویر 1: دستگاه سولاریوم برای برنزه کردن پوست
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دکتر مریم ملکی به خاطر مضر بودن این اشعه و استفاده ی بی رویه ی بعضی افراد از آن، سازمان بهداشت جهانی قوانینی برای كنترل این پدیده تعریف كرده و به چند گروه درباره ی برنزه كردن پوست شان هشدار داده است که عبارت اند از:
سال 1970 در امریكا و اروپا گروه های مختلف از هر رده ی سنی، خودشان را زیر آفتاب كباب می کردند، بدون اینكه بدانند برنزه شدن می تواند زمینه ساز ابتلا به سرطان در 10 تا 20 سال بعدی عمرشان باشد. در ضمن آب مروارید در چشم، پیری زودرس پوست ، ضعف سیستم ایمنی، نیز از دیگر عوارض سولاریوم می باشد.
از سال 2005 میزان سرطان پوست شدیدا در حال افزایش است، ولی طرفداران خورشید همچنان به برنزه كردن خود مشغول اند. لایه ی اوزون در سرتاسر کره ی زمین نازک تر شده است و حفره های موجود در آن كه تهدیدی برای پوست به شمار می روند، همچنان در حال افزایش هستند.
تصویر 2: پوست برنزه شده
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دکتر مریم ملکی یک قسمت از اشعه ی UV می تواند سرطان پوست ایجاد كند. UVB كه بین 290 تا 320 نانومتر طول موج دارد، در صورت تماس مكرر با پوست این تأثیر را می گذارد. UVA هم كه طول موجش بین 320 تا 400 نانومتر است، خاصیت انعطاف پذیری پوست را از بین می برد و باعث پیری پوست می شود.
UVA، سریع تر باعث تغییر رنگ پوست می شود، بطوری که در عرض یكی دو ساعت تماس با آن، رنگ دانه های پوست زیاد می شود و قهوه ای شدن اولیه ی پوست، ناشی از همین اثر است.
اما تأثیر UVB دیرتر مشخص می شود، اگر میزان اشعه زیاد باشد، UVB هم رنگ دانه های پوست را با دو سه روز تأخیر تحریک می کند. تأثیر این اشعه و دوامش هم بیشتر است و از همین مكانیزم است كه در مهر و موم های سولاریوم برای تحریک رنگ دانه های پوست استفاده می شود.
تصویر 3: برنزه کردن پوست در آفتاب
قدر مسلم با یكی دو بار برنزه كردن، عوارض شدیدی ایجاد نمی شود؛ اما اگر این كار در درازمدت ادامه پیدا كند و دفعات تكرار تماس با UV زیاد شود، اثر تجمع رنگ دانه ها باعث ایجاد سرطان پوست و قبل از سرطان، باعث از بین رفتن قوام پوست می شود. درنتیجه پوست فرد، لطافت خودش را از دست می دهد.
به دفعات محدود ضرر ندارد؛ اما كسی كه این كار را انجام می دهد، قطعا این رنگ را برای پوستش می پسندد و دوست دارد که باز هم تكرارش كند و همین تكرار است كه مشكل ایجاد می کند. هرکسی مختار است با دانستن عواقب هر كاری آن را انجام دهد، اما افرادی كه علاقه مند به برنزه كردن هستند، باید بدانند كه در سال های آینده حتی اگر به سرطان پوست دچار نشوند نسبت به هم سن و سال هایشان پوست پیرتر و شکسته تری خواهند داشت.
برای كسانی كه تمایل به برنزه كردن دارند استفاده از کرم های برنزه كننده به مراتب بهتر است تا استفاده از سولاریوم زیرا در آن از نور ماورای بنفش استفاده نمی شود و خطر سرطان پوست یا پیری زودرس را ندارد.
به نقل از پایگاه اطلاع درحالی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استفاده از این دستگاه را برای برنزه کردن پوست، ممنوع اعلام کرده است اما هنوز در برخی از سالن های آرایشی یا باشگاه ها این دستگاه وجود دارد و افراد سودجو برای بدست آوردن پول به راحتی جوانان را با تبلیغات دروغین، فریب داده و سلامت آنان را به خطر می اندازند و جوانان به دلیل نداشتن آگاهی لازم، به راحتی سلامت خود را از دست می دهند. در كل برنزه شدن پوست چه در مقابل نور آفتاب و چه به وسیله سولاریوم، سبب جهش ژنی در سلول های پوست و ایجاد تومورهای خوش خیم و بدخیم پوستی می شود. همچنین به گفته کارشناسان، سولاریوم همچنین می تواند به سایر اندام های بدن هم از قبیل چشم، عروق، کبد و کلیه آسیب های جدی وارد کند.
تهیه و گردآوری مطلب: پایگاه اطلاع رسانی دکتر مریم ملکی متخصص پوست، مو و زیبایی