مفصل شانه ( گلنوهومرال) بین سر استخوان بازو و حفره گلنویید استخوان کتف ( اسکاپولا ) می باشد. این مفصل یکی از مفاصلی است که بیشترین دامنه حرکتی را دارد.
به خاطر ارتباط مفصل شانه با استخوان های ترقوه ( آکرومیوکلاویکولر ) و استخوان کتف با قفسه سینه (اسکاپولوتوراسیک) و استخوان ترقوه با جناق سینه (استرنوکلاویکولر) و تاثیر صدمات آنها با همدیگر , عده ای این مجموعه را بعنوان کمپلکس شانه shoulder complex)) نام گذاشته اند.
مفصل شانه بوسیله لیگامانها و در لایه بعد بوسیله عضلات و تاندونها پوشیده شده است . با وجود آنکه شانه دامنه حرکتی بالایی دارد اما ثبات لیگامانها و حرکات هماهنگ عضلات شانه موجب پایداری شانه میشود .
صدمات شانه شامل آسیب به استخوان (مانند شکستگی های استخوان شانه ), آسیب به لیگامانهای آن (مانند دررفتگی های مکرر شانه ) , آسیب به عضلات و تاندونهای شانه ( مانند التهاب تاندونها و پارگی های تاندون روتاتور کاف ) می باشند .بعلاوه مفصل شانه در معرض کاهش دامنه حرکتی بر اثر بعضی از بیماریها مانند بیماری قند می باشد که به آن اصطلاحا شانه یخ زده می گویند.
پیدایش آرتروز ( استوآرتریت ) در شانه بسار کمتر از مفاصلی مانند زانو است که شاید دلیل آن این باشد که روی مفصل شانه فشار وزن بدن نیست. البته در موارد پارگی های تاندون روتاتور کاف شانه که وسیع باشد و درمان نشود مفصل شانه مستعد آرتروز میشود. همچنین در شکستگی های داخل مفصلی شانه نیز احتمال شروع زودرس استوآرتریت وجود دارد.
بسیاری از مشکلات و بیماریهای مفصل شانه به صورت غیرجراحی مانند فیزیوتراپی , کاهش فعالیت های سنگین با دست و یا با دارو درمان می شود. اما در تعدادی از موارد نیاز به درمان جراحی است.جراحی های مفصل شانه بر حسب علت آسیب بصورت جراحی های باز و یا بصورت بسته ( آرتروسکوپی ) انجام می شود.در درمان دررفتگی های مکرر شانه ناشی ازآسیب لیکامان و لابروم شانه , ترمیم جراحی بصورت آرتروسکوپی امروزه بسیار متداول شده و نتایج آن با جراحی های باز برابری می کند و حتی در مواردی بهتر است.
در درمان آسیب های تاندون های شانه ( مانند پارگی های تاندون روتاتور کاف ) نیز ترمیم به روش آرتروسکوپیک نقش ویژه ای پیدا کرده وتکنیکها و مهارت جراحان هر روز بهتر می شود.
در درمان شکستگی های شانه در مواقعی که بدون جابجایی باشد درمان بصورت غیرجراحی با آویز گردن و یا بانداژ است. اما در موارد شکستگی با جابجایی درمان بصورت فیکس کردن شکستگی می باشد و در موارد اندکی بخصوص در سنین بالا با تعویض مفصل شانه ( پروتز شانه ) می باشد.
برای درمان آرتروز شانه در مواردی که به درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی , تزریق ژل در داخل مفصل , و داروهای مسکن جواب ندهد, تعویض مفصل شانه ( پروتز شانه ) نیاز می باشد, بر حسب سالم بودن یا آسیب تاندونهای شانه نوع پروتز فرق می کند.
بطور خلاصه مفصل شانه با توجه به خصوصیات آن مفصلی کمپلکس است , در درمان مشکلات شانه توجه به عامل ایجاد کننده آن مهم است. پیشرفت تکنولوزی و افزایش مهارت جراحان , بخصوص در زمینه درمانهای آرتروسکوپی , کمک فوق العاده ای به درمان بیماریهای شانه کرده است.