مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک کمر با لیزر نقش بسیار مهمی در روند بهبودی و کاهش احتمال بروز عوارض دارند. پس از انجام این نوع جراحی، که به صورت حداقل تهاجمی و با استفاده از لیزر برای درمان مشکلات دیسک های بین فقراتی انجام می شود، بیمار باید اقدامات خاصی را برای تسریع بهبودی و جلوگیری از مشکلات بیشتر رعایت کند. این مراقبت ها شامل استراحت کافی، استفاده از داروهای تجویزی، مراقبت از محل جراحی، انجام تمرینات خاص تحت نظر پزشک، و رعایت محدودیت هایی در فعالیت های روزمره است. علاوه بر این، پیگیری منظم وضعیت و مراجعه به پزشک برای بررسی پیشرفت درمان از دیگر بخش های مهم مراقبت های بعد از عمل است. این مقاله به تفصیل به نکات کلیدی در مورد مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک با لیزر پرداخته و توصیه های ضروری برای دوران نقاهت را ارائه خواهد داد.

زخم و پانسمان (Wound and dressing)

در این روش زخم یا محل بخیه، وجود ندارد و فقط در محل ورود سوزن چسب ساده چسبانده می­شود که روز بعد از عمل بیمار آن را در آورده و دیگر نیاز به چسب زدن یا پانسمان خاصی نیست.

مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر با لیزر

بیمار باید بداند حداقل ۴ هفته ترمیم کامل کلیه قسمتهایی که در حین عمل در مسیر عبور سوزن قرار گرفتند (از جمله عضله، لیگامان، استخوان، پوست، عروق و اعصاب) زمان می برد. ( درست است این نوع اعمال بدون برش جراحی انجام میشود و دوره نقاهت بسیار کوتاهتری دارد ولی مانند عمل باز بیمار باید مراقب بوده و از انجام حرکات آسیب رسان و بلند کردن اجسام تا مدتی خودداری کند)

سه روز اول جهت ترمیم و جلوگیری از گرفتگی و اسپاسم­های عضلانی مفید است بنابراین بیمار باید سه روز استراحت نسبی در منزل داشته باشد یعنی فقط میتواند جهت دفع ادرار یا مدفوع از جای خود برخیزد و به دستشویی برود، در غیر این صورت باید استراحت داشته و توصیه به این است که دراز کشیده و از انجام حرکات چرخشی، خم و راست شدن تا سه ماه جدا بپرهیزد.نشستن، درازکشیدن، ایستادن و راه رفتن بعد از روز سوم عمل بلامانع هستند. بالا رفتن از پله به صورت یکی یکی ممکن است ولی بهتر است ابتدا با نظارت پزشک یا همراه بیمار باشد.

حرکت (Movement)

از انجام حرکات تکراری و ناگهانی مانند خم شدن و راست شدن،حرکات چرخشی،بالارفتن از نردبان وبشین پا شوتا سه ماه جدا بپرهیزند.

از بلند کردن اجسام سنگین تر از۳/۵ کیلوگرم تا۱/۵ ماه جدا اجتناب کنند. بلند کردن اجسام از روی زمین بدون خم کردن کمر و فقط با خم کردن زانو بوده و اجسام را نزدیک تنه خود قرار دهید.

استحمام (Bathing)

روز بعد از ترخیص بیمار می تواند به حمام برود، در یک ماه اول نباید ازوان استفاده کنید.

بریس یا ارتوز(Brace)

استفاده از کمربند، گردنبند و یا پشت بند(بسته به محل عمل) معمولا سه روز تا یک هفته بطور شبانه روزی توصیه می شود. سپس آنرا در هنگام خواب و یا استراحت بردارید. و فقط در هنگام رانندگی یا فعالیت ببندید.

ورزش و تمرین (Exercise)

بهترین نوع ورزش، ورزش های ترکیبی هستند یعنی ترکیبی از چند حرکت و ورزش مختلف و نه انجام حرکات تکراری و ناگهانی به طوریکه در ۳ ماه اول بسته به نظر پزشک و نوع عمل باید فقط ورزشهای سبک انجام دهید (البته قبل از انجام ورزشها با پزشک خود هماهنگ کنید).در کل ورزش­های تقویتی و کششی اندام ها، و نیز ورزش­هایی مانند پیاده روی(از پایان هفته اول افزایش تدریجی زمان پیاده روی تا سی دقیقه در روز ( شروع از ۱۵ دقیقه در روز )) روی سطح صاف وغیرشیبداروآب درمانی( استخر )بسیار مفید و بی خطر هستند.( کلیه ورزش ها باید با نظر پزشک متخصص انجام شود تا از میزان تاثیر پذیری درمان کاسته نشود).

ورزشهای یا حرکات ممنوع

دراز نشست، پریدن، شیرجه زدن، لگد زدن و حرکات چرخشی، خم و راست شدن، دوچرخه متحرک و ثابت، تردمیل(مخصوصا تردمیلهای غیر استاندارد) و دریک تا سه ماه اول بسیار مضر هستند و باید از انجام آنهااجتناب کرد، مگر با اجازه پزشک متخصص.

بروزدرد به دنبال ورزش، نشانه تحریک پذیری عضلات و اعصاب کمر بوده و یا تمرینات ورزشی با تکنیک اشتباهی انجام میشود، در اینصورت از انجام ورزشها و تمرینات خودداری کرده و با پزشکتان در تماس باشید.در صورت رعایت موارد فوق در سه ماهه اول، انتظار داریم بیمار، بعد از این مدت(بعد از سه ماه) فعالیت های روزمره خود را بدون درد انجام داده، و توانایی این را داشته باشد که بدون درد۹ کیلوگرم را به آسانی بردارد و۳مسافت کیلومتررا در عرض۳۰ دقیقه پیاده روی کند.

تغذیه (Nutrition)

چون در این عمل آسیب بافتی حداقل است نیازی به رژیم غذایی خاصی نیست اما. دریافت غذاهای سرشار ازپروتئین و ویتامینها(مخصوصا ویتامین دی) و املاح(کلسیم) در کناراصلاح کم خونی و فقر آهن مفید است.

رانندگی (Driving)

رانندگی ازهفته چهارم بعد از عمل جراحی دیسک کمر با لیزر مانعی ندارد مگر اینکه در زمان استفاده از پدال گاز و یا کلاژ دچار درد شود. اصولا در حین رانندگی به ستون فقرات و دیسکهای شما ضربات ریز اما نامحسوسی وارد میشود که بسیار مضر است متاسفانه اکثر خودروهای وطنی صندلی استانداردی ندارند بنابراین بیمار باید توجه داشته باشد تا از نشستن طولانی مدت در ماشین خودداری ورزد و در هنگام رانندگی حتما به پشتی صندلی اتومبیل تکیه دهد. توصیه می شود هر نیم تا یکساعت رانندگی یا سوارشدن در اتومبیل به عنوان مسافر از ماشین بیرون بیاید و چند دقیقه ای پیاده راه برود. حتی اگر خود بیمار رانندگی نمیکند و به عنوان مسافر در اتومبیل می نشیند باید شرایط گفته شده را به دقت رعایت کند.

خوابیدن (Lying in bed)

در یک مطالعه­ اسپانیایی افرادی با کمردرد که روی تشک با سفتی متوسط خوابیدند، نسبت به کسانی که بر روی تشک سفت می خوابیدند، کمتر به کمرشان صدمه وارد شده و بهتر قادر به حرکت بوده­ اند. بنابراین تجویز تشک با درجه­ سفتی یکسان برای همه صحیح نیست. انتخاب سفتی تشک بستگی به عادات خواب شما دارد. تشک نامناسب موجب ایجاد درد کمر می­ شود. بهترین تشک، تشکی است که شما در آن راحت باشید.در مجموع اید گفت روی تشک خیلی نرم نخوابید. سعی کنید به پهلو بخوابید،بالشتکی بین زانوهایتان قرار دهید وستون فقراتتان را صاف و بدون هیچ چرخشی قرار دهید. اگر می خواهید به پشت بخوابید زیر زانوهایتان بالشت بگذارید. مطمئن شوید که بر روی تشک راحت می خوابید.

بهترین تشک برای بعد از عمل دیسک کمر

انتخاب تشک مناسب پس از عمل دیسک کمر می تواند تأثیر بسزایی در بهبود وضعیت بیمار و کاهش دردهای پس از جراحی داشته باشد. بهترین تشک برای این شرایط، مدلی است که ترکیبی از حمایت و راحتی را فراهم کند. تشک هایی با سفتی متوسط تا زیاد (medium-firm to firm) معمولاً گزینه بهتری هستند، زیرا ستون فقرات را در وضعیت طبیعی نگه می دارند و فشار را از روی نواحی حساس بدن کاهش می دهند. همچنین، تشک های مموری فوم به دلیل تطابق با انحنای بدن و توزیع یکنواخت وزن، انتخاب مناسبی برای بیمارانی هستند که تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار گرفته اند. توجه به این نکته که تشک باید از مواد باکیفیت ساخته شده و قابلیت تنفس داشته باشد، به بهبود کیفیت خواب و تسریع روند بهبود کمک می کند.

نشستن (Sitting)

تا یکماه پس از عمل باید از نشستن طولانی مدت بیشتر ازنیم ساعت خودداری کرد و بعد از این مدت چند دقیقه راه بروید یا بصورت طاق باز دراز بکشید. هنگام نشستن حتما باید تکیه دهید تا به ستون فقرات و دیسکهای بین مهره ای فشار مضاعف وارد نشود.

داروها (Medication)

شاید نیاز باشد تا سه ماه داروهای خاصی که توسط پزشکتان تجویز شده و خاصیت ترمیم کنندگی دارند استفاده نمایید.

ویزیت مجدد (Office visit)

بعد از عمل جراحی، بیمار باید دوهفته بعد توسط جراحویزیت شود، شاید نیاز به ویزیتهای مکرر تا ۳ ماه داشته باشند.

سیگار کشیدن (Smoking)

در۶ ماه اولبه علت اهمیت استخوان سازی و غضروف سازی در محل عمل، بیمار نباید در معرض دود سیگار قرار بگیرد (یعنی نه خودش سیگار بکشد و نه در معرض دود سیگار اطرافیان باشد). چون سیگار یکی از علل مهم کاهش تراکم استخوان و تضعیف دیواره دیسک است.

تغییرات وزن (Weight changes)

اکثر اوقات افزایش وزن به علت کم تحرکی و دریافت کالری بیش از حد ودریافت داروهای تجویزی رخ می دهند که با برنامه ریزی درست تغذیه ای و تحرک باید از آن اجتناب شود چون افزایش وزن موجب فشار بیشتر به دیسکها شده و نتیجه عمل را از حالت بهینه دور می سازد و نیز در روند ترمیم تاخیر ایجاد می کند. در بیماران چاق هستند، باید بعد از عمل برنامه ورزشی و غذایی مناسبی داشته باشند.

فعالیت های ورزشی حرفه ای

در صورت عدم مشکل بیمار شش ماه بعد از عمل میتواند ورزش در سطح حرفه ای انجام دهد.

ممکن است در روزهای بعد از عمل دیسک کمر، دردهایی مشابه با دردهای قبل از عمل دیسک حس کنید. اگر این دردها مداوم نیستند، نگران این دردها نباشید. اکثر این دردهای گه گاهی ممکن است تا سه ماه بطور گذرا بوجود بیاید که علل مختلفی دارد از جمله اسپاسم های عضلانی یا روند بهبودی ناشی از جمع شدن دیسک.

نسخه اصلی مطلب مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک با لیزر را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---