درد سیاتیک علامت وجود بیماری های زمینه ای است که باعث فشار یا آسیب دیدگی عصب سیاتیک می شوند. تحریک عصب سیاتیک به طرق مختلف مانند سوزش، سوزن سوزنی شدن، بی حسی و اختلال عملکرد خود را نشان می دهد. علل بی شماری برای این علائم وجود دارد که بیشتر آنها مربوط به قسمت تحتانی کمر می شود. در بسیاری از آسیب دیدگی ها، درد سیاتیک به مرور زمان و با استراحت کردن بهبود می یابد. نیمی از بیماران گزارش داده اند که پس از شش هفته علائم آنها از بین رفته است. روش های درمانی غیر جراحی هم به درمان 80 تا 90 درصد بیماران کمک کرده است. درمان های جراحی برای آ ن دسته از بیماران که علائم بسیار وخیمی دارند مورد استفاده قرار می گیرد. با انجام منظم ورزش سیاتیک ، حالت بدنی صحیح و مکانیزم درست بدن میتوان از بروز درد سیاتیک پیشگیری کرد.

اهمیت درمان های فیزیکی درد سیاتیک

وقتی که درد سیاتیک بسیار شدید باشد و خود به خود هم بهبود نیابد شاید رویکردهای درمانی دیگر مانند درمان های فیزیکی گزینه های مناسبی برای کاهش درد و پیشگیری یا به حداقل رساندن درد و اختلالات آتی باشد.

هدف متخصصان طب فیزیکی از روش های غیر جراحی درمان درد سیاتیک، کاهش درد و علائم عصبی ناشی از فشار بر ریشه عصب است. طیف درمانی وسیعی برای معالجه درد سیاتیک وجود دارد. متخصصین طب فیزیکی یک یا چند درمان طب فیزیکی را معمولاً در کنار انجام برخی تمرین های ورزشی خاص توصیه می کنند.

درد سیاتیک چیست؟

درد سیاتیک شامل درد همراه با توزیع عصب سیاتیک است که بزرگترین عصب انتقال دهنده سیگنال در بدن انسان است. این عصب از ناحیه کمری ستون فقرات شروع شده و تا زیر باسن ادامه پیدا کرده و به قسمت خلفی زانو ختم می شود. درد سیاتیک بیماری نیست بلکه نشانه وجود برخی بیماری های زمین های است. وقتی که عصب سیاتیک تحت فشار قرار می گیرد و یا در طول مسیر عبور تحریک می شود باعث ایجاد علائم مشخصه می شود.

دلایل بروز درد سیاتیک

درد سیاتیک می تواند دلایل متعدد و متنوعی داشته باشد:

فتق دیسک

• شایعترین دلیل درد سیاتیک فتق دیسک در قسمت کمری ستون فقرات است. ماده ژل مانند دیسک از بین مهره ها بیرون زده یا نشت می کند و باعث تحریک ریشه عصب سیاتیک می شود. فتق دیسک به نام های لغزش دیسک، دیسک بیرون زده، دیسک پاره شده و دیسک برآمده نیز شناخته می شود.

بیماری دیسک دیژنراتیو

• بیماری دیسک دیژنراتیو به تخریب و زوال دیسک در کمر اشاره دارد و معمولاً با افزایش سن رخ می دهد.

سندرم پریفورمیس

• سندرم پریفورمیس به اسپاسم عضله پریفورمیس در بالای ریشه عصب اشاره دارد.

تنگی کانال نخاع

• تنگی کانال نخاع باعث انقباض عصب سیاتیک در محل خروج از کانال نخاعی می شود.

اسپوندی لولیسثز

• اسپوندی لولیسثز زمانی که مهره های کمر به سمت جلو روی یکدیگر بلغزند ایجاد می شود. تمام علل فوق الذکر باعث فشار یا التهاب ریشه عصب سیاتیک می شود که منشاء درد سیاتیک است.

علائم درد سیاتیک

علائم درد سیاتیک شامل یک یا چند مورد از موارد زیر میشود:

• درد در یک طرف باسن یا ساق پا
• دردی که در هنگام نشستن بدتر می شود.
• گزگز پا و ساق پا
• بی حسی در پا و ساق پا
• ضعف عضلات پا و ساق پا

شرح درد ناشی از درد سیاتیک بسیار متنوع است. درد عصب سیاتیک می تواند در هر نقطه ای به شکل سوزش یا گرفتگی توصیف شود. این درد می تواند به دفعات کم باشد یا به صورت ثابت و مشقت بار فرد را آزار دهد. از عوامل تشدید کننده این درد می توان به نشستن، سرفه کردن یا عطسه کردن اشاره کرد.

چگونه درد سیاتیک تشخیص داده می شود؟

معمولاً تست عصب، عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس، معاینات فیزیکی ارتوپدی و عصبی در کنار تشخیص علل زمینه ای ایجاد کننده درد می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. ام آر آی اغلب آسیب های ستون فقرات یا فتق دیسک را که باعث ایجاد درد و گزگز پا شدهاند نشان می دهد.

انواع درمان های درد سیاتیک

روش های درمانی متنوعی برای کاهش درد سیاتیک وجود دارد. بسیاری از بیماران با استفاده از روش های متداول و اولیه درمانی غیر جراحی بهبود می یابند.

گرما درمانی و سرما درمانی

• سرما درمانی و گرما درمانی در برخی موارد باعث کاهش علائم می شود. برای این کار توصیه می شود هر دو ساعت یک مرتبه به مدت 20 دقیقه این روش درمانی به کار برده شود.

دارو درمانی

• درمان می تواند شامل استفاده از داروهای ضدالتهابی بدون نیاز به نسخه پزشک مانند ایبوپروفن (موترین)، استامینوفن (تایلنول) یا ناپروکسین سدیم باشد. افراد مبتلا به درد حاد و یا طولانی مدت سیاتیک می توانند از داروهایی مانند شل کننده های عضلات، استروئیدهای خوراکی، داروهای ضدافسردگی، مخدرهای مسکن یا داروهای ضد تشنج نیز استفاده کنند.

درمان های فیزیکی و تمرینات ورزشی

• اقدامات فوق الذکر معمولاً همراه با برخی درمان های فیزیکی و تمرینات ورزشی انجام می شود. متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی، تمرینات ایروبیک با ضربات کم، تمرینات کششی و تقویتی را تجویز می کنند. تقویت عضلات به درمان و پیشگیری از بروز مجدد درد سیاتیک در آینده کمک میکند. تمرینات ملایم ایروبیک مانند پیاده روی و شنا برای کاهش درد سیاتیک بسیار مؤثر است.

تزریق آستروئید اپیدورال

• تزریق استروئیدهای اپیدورال یکی دیگر از روش های درمانی برای کاهش درد مزمن و شدید سیاتیک هستند. در این عمل استروئیدها در مجاورت عصب ملتهب تزریق می شوند. استروئیدها مهارکننده های قوی التهاب هستند. در زمان تزریق استروئیدهای اپیدورال باید توجه شود که این داروها بیش از 3 مرتبه در طول 12 ماه نباید مصرف شوند. تقریباً 50 درصد بیماران با تزریق این داروها بهبود یافته اند.

لیزر درمانی

• یکی از اقدامات درمانی محافظه کارانه برای درمان درد سیاتیک، لیزر درمانی سطح پایین است. اگر چه تأثیر این روش درمانی بر درد مزمن جای بحث دارد اما معمولاً برای درمان فشار عصب انجام می شود.

مگنت تراپی

• متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی از تأثیر شگفت آور و منحصر بفرد مگنت تراپی برای از بین بردن ورم های مزمن اطراف دیسک های ستون فقرات و ریشه های عصب سیاتیک استفاده می کنند. امواج مغناطیس پالسی تنها روش مدرن است که می تواند مانند اسکن ام آر آی در استخوان نفوذ کرده و بر نواحی عمیق ستون فقرات تأثیر بگذارد.

اوزون تراپی

• اوزون تراپی یک روش درمانی سرپایی موفق برای درمان درد سیاتیک است و در بسیار از موارد می تواند جایگزین مناسبی برای عمل های جراحی باشد. اوزون شکلی از اکسیژن است که زمانی که در یک محیط پزشکی به صورت کاملاً کنترل شده با اکسیژن در مقیاس پزشکی ترکیب شود، فعالیت های آنتی باکتریایی، آنتیویروسی و قارچی را نشان می دهد.

درمان با پی آر پی

• در صورتی که سیاتیک ناشی از آسیب و جراحات ستون فقرات باشد، تزریق پی آر پی به درمان بافت آسیب دیده کمک خواهد کرد.
• تزریق پلاسمای غنیشده از پلاکت ( پی آر پی ) روش درمانی بی خطر و مؤثری بوده که روشی طبیعی برای درمان مفاصل آسیبدیده محسوب می شود.

شاک ویو تراپی

• دستگاه شاک ویو تراپی شدید و ضعیف همراه با روش های درمانی عصبی عضلانی بسیار منحصربفرد می تواند به اصلاح مکانیکی اسکلت و حذف فشارهای غیرعادی از روی دیسک های بین مهرهای کمک کند.

ماساژ درمانی

• ماساژ درمانی برای کاهش درد ناشی از آسیبدیدگی عصب یا سیاتیک بسیار مفید است. زمانی که ناحیه آسیبدیده ماساژ داده می شود، ماهیچه ها شل شده و فشار بر نقاط عصب آسیب دیده کاهش می یابد.

اولترا سوند

• اولترا سوند یک گرمای خفیف است که به وسیله امواج صوتی ایجاد می شود و در بافت عمیق بدن نفوذ می کند. با استفاده از این روش گردش خون افزایش یافته و اسپاسم های عضلانی، تورم، چوب شدگی و درد تخفیف می یابد.

درمان های دستی ستون فقرات

• درمان های دستی ، حرکات محدودشده ستون فقرات را آزاد کرده و مهره های جا به جا شده ستون فقرات را به محل مناسب و درست خود بازمی گرداند.

بیوفیدبک

• بیوفیدبک می تواند به شما در کنترل فرایندهای بدن مانند تنش های عضلانی، نرخ ضربان قلب و فشار خون کمک کند. به شما آموزش داده می شود که بر درد سیاتیک خود به خصوص در زمانی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط استرس زا ایجاد شده باشد آگاه باشید.

روش TENS

• تحریک الکتریکی عصب (TENS) یک دستگاه محرک الکتریکی متداول است که از الکتروتراپی برای درمان درد کمر و درد سیاتیک در بدن استفاده می کند. TENS الکترودهایی دارد که می توانند روی محل دردناک یا روی محل های منشأ درد یا در ناحیه مخالف بدن. قرار داده شوند.

عمل جراحی

• روش های جراحی نیز ممکن است یک قسمت از روش های درمانی مبارزه با درد سیاتیک باشد. عمل جراحی برای افرادی که علائم آنها رو به وخامت بوده، درد مزمن دارند یا علائم نگران کننده ای مانند بی اختیاری در کنترل روده یا مثانه دارند به کار برده می شود. روش های درمانی می تواند شامل جراحی های کم تهاجمی یا میکرو دیسک اکتومی و رفع فشار با جراحی باز یا لامینکتومی کمری باشد.

نسخه اصلی مطلب درمان درد عصب سیاتیک کمر و پا با فیزیوتراپی را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---