سونوگرافی NT (نازال ترانسلوستنس) یکی از آزمایش های تشخیصی مهم در دوران بارداری است که به ویژه در سه ماهه اول و دوم بارداری انجام می شود. این روش به پزشکان این امکان را می دهد تا با اندازه گیری مایع زیر پوست در ناحیه پشت گردن جنین، اطلاعات حیاتی درباره سلامت جنین و احتمال وجود ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون را به دست آورند. سونوگرافی NT به دلیل توانایی در شناسایی مشکلات جنینی در مراحل اولیه بارداری، به عنوان ابزاری کلیدی در مراقبت های پیش از زایمان شناخته می شود. با توجه به اهمیت این سونوگرافی در تشخیص زودهنگام ناهنجاری ها، آگاهی از فرایند، زمان مناسب انجام آن و تفسیر نتایج به والدین و پزشکان کمک می کند تا بهترین تصمیم ها را برای سلامت مادر و جنین اتخاذ نمایند. در این مقاله به بررسی جزئیات سونوگرافی NT، اهداف آن و نکات کلیدی مرتبط خواهیم پرداخت.

سونوگرافی NT چیست؟

سونوگرافی NT (Nuchal Translucency) یک نوع سونوگرافی است که در دوران بارداری برای اندازه گیری ضخامت مایع زیر پوست در ناحیه گردن جنین انجام می شود. این تست معمولاً بین هفته های 11 تا 14 بارداری انجام می شود و یکی از روش های مهم برای غربالگری ناهنجاری های کروموزومی، به ویژه سندرم داون، به شمار می رود.

هدف از سونوگرافی NT

هدف از سونوگرافی NT، شناسایی بیماری های مختلف در دوران بارداری است. این سونوگرافی در مقطع زمانی سه ماه اول بارداری و دو هفته بعد از آن انجام می شود. اطلاعات به دست آمده از این سونوگرافی می تواند به پزشکان کمک کند تا در صورت وجود مشکلات، تصمیم گیری بهتری در مورد مراقبت های بعدی داشته باشند.

در سونوگرافی NT چه چیزهایی مشخص می شود؟

سونوگرافی NT یا نازال ترانسلوستنس، یک آزمایش پیشرفته است که به ارزیابی و تشخیص مشکلات احتمالی در جنین کمک می کند. در این سونوگرافی، پزشک به طور خاص به اندازه گیری ضخامت نازال ترانسلوستنس (فضای زیر پوست در ناحیه گردن جنین) می پردازد. افزایش این ضخامت می تواند نشان دهنده احتمال وجود ناهنجاری های کروموزومی، از جمله سندرم داون باشد. همچنین، در این سونوگرافی، به ارزیابی موارد زیر نیز توجه می شود:

• ضخامت پوست گردن: اندازه گیری ضخامت نازال ترانسلوستنس به عنوان یک نشانگر برای ارزیابی ریسک ناهنجاری های جنینی.
• حرکت جنین: بررسی حرکت های جنین و نشانه های حیاتی او.
• ضربان قلب جنین: ارزیابی سلامت قلب و ضربان آن.
• رشد و اندازه جنین: بررسی تناسب رشد و اندازه جنین نسبت به سن بارداری.
• وجود یا عدم وجود ناهنجاری های ظاهری: مانند مشکلات در ساختار صورت یا سایر اعضای بدن.

سونوگرافی NT معمولاً در اوایل سه ماهه دوم بارداری انجام می شود و نتایج آن می تواند به پزشک کمک کند تا در صورت نیاز، آزمایش های اضافی را توصیه کند.

اهمیت استخوان بینی در سونوگرافی

سونوگرافی استخوان بینی در هر سن حاملگی، به ویژه بین هفته های 11 تا 15 بارداری انجام می شود. نبود یا کوچکی استخوان بینی در جنین می تواند نشانه ای از وجود ناهنجاری های کروموزومی باشد. به طور خاص:

• عدم رؤیت استخوان بینی: رؤیت نشدن این استخوان در جنین به طول بین 4 تا 64 میلی متر، احتمال وجود سندرم داون را 18 برابر افزایش می دهد. اگر طول جنین بین 64 تا 84 میلی متر باشد، این احتمال به 44 برابر می رسد.
• هیپوپلازی استخوان نازال: هیپوپلازی یا کوچکی استخوان نازال (کمتر از 2.5 میلی متر) بین هفته های 15 تا 20، و اندازه آن در پایین 2.5 درصد پرسنتایل، غیرطبیعی محسوب می شود.

نتایج در سه ماهه اول و دوم

• سه ماهه اول: نبود استخوان نازال در 67% از بیماران مبتلا به trisomy 18 و سندرم داون و در 9% از بیماران مبتلا به سندرم ترنر مشاهده می شود.
• سه ماهه دوم: 1.2% از جنین های نرمال دارای هیپولازی و کوچکی استخوان نازال هستند، در حالی که این میزان در بیماران مبتلا به سندرم داون 62% و در trisomy 18 به 18% می رسد.

تشخیص ناهنجاری ها

• شکل استخوان بینی و زاویه آن با استخوان پیشانی می تواند در تشخیص بسیاری از ناهنجاری ها در هر گروه سنی کمک کننده باشد. استخوان بینی در هر سنی از حاملگی قابل اندازه گیری است و ارزش تشخیصی دارد، اما به دلیل ارتباط آن با NT، بیشتر در سه ماهه دوم مورد استفاده قرار می گیرد.

سونوگرافی NT و مشکلات جنینی

سونوگرافی NT به ارزیابی مشکلات جنینی نیز کمک می کند. در برخی بیماری ها، به علت اشکال در تشکیل سیستم لنفاتیک یا اختلال در عملکرد قلب جنین، افزایش مایع زیر پوست در ناحیه گردن مشاهده می شود. این مایع معمولاً ناشی از فرار مایع از عروق به فضای بین سلولی است.

عوامل مؤثر بر دقت سونوگرافی NT

سونوگرافی NT به عنوان ابزاری حیاتی در تشخیص زودهنگام ناهنجاری های جنینی، تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد که می توانند دقت و صحت نتایج آن را تحت تأثیر قرار دهند. در ادامه به بررسی مهم ترین عوامل مؤثر بر دقت سونوگرافی NT می پردازیم:

• زمان انجام سونوگرافی: انجام سونوگرافی NT در بازه زمانی مناسب، به ویژه بین هفته های 11 تا 14 بارداری، برای دستیابی به نتایج دقیق بسیار حیاتی است. در این زمان، رشد جنین و تغییرات آن در ناحیه پشت گردن به بهترین شکل قابل ارزیابی است.
• کیفیت تجهیزات سونوگرافی: استفاده از دستگاه های سونوگرافی با کیفیت بالا و تکنولوژی های پیشرفته، توانایی پزشک را در تشخیص و اندازه گیری دقیق مایع زیر پوست افزایش می دهد. کیفیت تصاویر به دست آمده نقش مهمی در تفسیر نتایج دارد.
• تجربه و مهارت پزشک: تجربه و تخصص متخصص سونوگرافی در تفسیر تصاویر و تشخیص تغییرات آناتومیکی جنین به دقت نتایج وابسته است. پزشکان با تجربه تر قادر به شناسایی ناهنجاری ها و تفسیر نتایج پیچیده تر هستند.
• شرایط فیزیکی مادر: عوامل مانند وزن مادر، ضخامت چربی شکمی و وضعیت عمومی سلامتی او می توانند بر کیفیت تصاویر سونوگرافی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، چربی اضافی در ناحیه شکم ممکن است باعث کاهش وضوح تصاویر شود.
• وضعیت جنین: موقعیت و وضعیت جنین در هنگام سونوگرافی نیز می تواند بر دقت اندازه گیری ها تأثیر بگذارد. جنین باید در موقعیت مناسب برای اندازه گیری NT باشد تا نتایج بهتری به دست آید.
• وجود عوامل مؤثر دیگر: شرایط خاص پزشکی مانند بارداری های چندقلویی یا بیماری های مزمن مادر نیز می توانند بر نتایج سونوگرافی NT تأثیر بگذارند.

با توجه به این عوامل، همکاری نزدیک بین مادر و تیم پزشکی در طول دوره بارداری می تواند به افزایش دقت سونوگرافی NT و بهبود نتایج آن کمک کند.

نسخه اصلی مطلب سونوگرافی NT چیست؟ را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---