اندازه گیری پیری پوست

دکتر محمد شیزرپور [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drshizarpoor.ir
آدرس مطب : تهران بلوار مرزداران روبروی قنادی ماه بانو پلاک 184 ساختمان ایمان طبقه چهارم شرقی واحد 17 تلفن مطب : 44266077 - 021

روشهای علمی برای مقابله با پیری پوست وجود دارد.به دو دلیل اصلی لازم است میزان واندازه پیری پوست را اندازگیری کنیم.اول اینکه روش یا روشهای مناسب برای میزان وشدت پیر شدن پوست انتخاب کنیم.دوم اینکه با این اندازه گیری میزان اثر بخشی روشهای بکار رفته را ارزیابی کنیم.

همچنین خیلی ها مایلند بدانند آیا پوست صورت آنها زودتر از موقع پیر شده است. و یا آیا دچار پیری زودرس شده اند ؟
در اندازه گیری میزان پیری پوست لازم است به همه لایه های پوست دقت کنیم. فقط سطح پوست چروکها و لکه ها را نبینیم.جابجایی و تغییر توضیع چربی زیر پوست از مهمترین تغییرات ناشی از گذشت سن است.با گذشت سن استخوانهای صورت هم دچار کاهش حجم میشوند.تغییرات از لایه های سطحی شروع و بتدریج به لایه های عمقی و حتی استخوانهای صورت هم میرسد.توجه به قوسها و انحنا های صورت بسیار مهم است.مشخصه پوست صورت جوان قوس ها و انحناهای نرم درجای جای آن است.با گذشت سن خطوط و زوایای مشخص درحدفاصل مرزها و بخشهای مختلف ایجاد میشود.

نژاد و ژنتیک نقش مهمی درروندپیری پوست دارند.اندازه گیری میزان پیری پوست برحسب نژاد و مناطق جغرافیایی فرق میکند.لازم است داده های اماری استاندارد شده بر اساس کشور و مناطق جغرافیایی داشته باشیم.متاسفانه این کار تا کنون در ایران صورت نگرفته است.بالا رفتن سن صورت کمی پهن و از ارتفاع آن کاسته میشود. گونه ها کمی عقب رفته و چشم ها بیرون زده به نظر میرسند.با گذشت سن تغییراتی در توزیع چربی صورت ایجاد میشود.جالب اینکه این حالت در بچه زیر یکسال هم دیده میشود.یعنی تجمع چربی به قسمتهای تحتانی صورت و زیر چانه منتقل می شود.

با بالا رفتن سن خط رویش موها عقب تر رفته و ابرو ها نزول میکنند. لذایک سوم فوقانی صورت بلندتر می شود.یک سوم میانی صورت دست خوش تغییرات ناشی از توزیع مجدد چربی می شود.یک سوم تحتانی صورت کوتاهتر میشود.مهمترین دلیل کوتاه شدن یک سوم تحتانی جذب و تحلیل رفتن استخوان فک است.ما یک لایه چربی یک نواخت زیر پوست صورت نداریم.بلکه لایه چربی زیر پوست صورت ازبخش های جدا و مستقل از هم تشکیل شده است.با گذشت سن این بخش های مستقل چربی زیر پوست صورت دچار تغییرات میشوند. برخی قسمتها دچار کاهش حجم و برخی دچار افزایش حجم میشوند.همانطور که قبلا گفته شد.مهمترین عامل پیری پوست استعداد ژنتیکی است.آفتاب عامل مهم دوم است. یک تقسیم بندی برای پیری ناشی از آفتاب در تیپ های پوستی روشن وجود دارد.(GLAOGAU photoaging classification - wrinkle scale).

در این تقسیم بندی میزان چروک و پیری پوست به چهار طبقه تقسیم میشود :
تایپ 1 :
بدون چروک تغییرات اولیه ناشی از اثرات آفتاب در این گروه مشاهده میشود.فقط کمی لکه های ناشی از آفتاب وجود دارد.چروک یا نیست یا اگر باشد خیلی جزئی است. معمولا سنین بین بیست تا سی سال در این گروقرار میگیرند.

تایپ 2 :
چروک با حرکت عضلات صورت لکه های ناشی از گذشت سن به وضوح دیده میشوند.خط خنده یا وجود دارد یا شروع به پدیدار شدن میکند.چروکهای صورت با حرکت عضلات صورت دیده میشوند.درحالت عادی و بدن انقباض عضلات صورت چروک مشاهده نمیشود.معمولا سنین سی تا چهل سال در این گروه قرار میگیرند.

تایپ 3 :
چروکهای واضح بدون حرکت عضلات صورت مشاهده میشوند.یعنی مثلا بدون اخم کردن خط اخم پیدا است.یا بدون خندیدن چروکهای دور چشم کاملا مشخص هستند.لکه های ناشی از گذشت سن کاملا واضح و رگهای ریز خونی به اسم تلانژکتازیا هم مشاهده میشود.معمولا سنین بالای پنجاه سال در این گروه قرار میگیرند.

تایپ 4 :
چروکهای فراوان وشدید در تمام صورت وجود دارد.طوریکه تقریبا پوست بدون چروک مشاهده نمیشود.معمولا سابقه سرطانهای پوستی هم وجود دارد.معمولا سن در این گروه بین 60 تا 70 سالگی می باشد.

البته لازم به توضیح است که این درجه بندی چروک در ایران چندان فایده ندارد. چون جنس پوست اکثر ایرانیان طوری نیست که دچار آسیب های شدید ناشی از افتاب شوند.اما متاسفانه ما در ایران یک درجه بندی استاندارد شده میزان پیری پوست نداریم و تا آن زمان ناچاریم از درجه بندیهای موجود استفاده کنیم.اگر از نیم رخ به صورت فردی جوان نگاه کنیم،انحنا یاقوس پیشانی در هماهنگی با قوس گونه ها و قوس چانه مطابق شکل زیر دیده میشود.

از روبرو هم که نگاه کنیم از گوش تا گوش قوس بدون زاویه مشاهده میشود . چربی زیر پوست یک لایه یکنواخت نیست.به شکل واحدهای مجزا و خانه به خانه قرار گرفته است.تحلیل وآب رفتن چربی برخی قسمتها و افزایش تجمع چربی در برخی قسمتهای دیگر باعث ازبین رفتن قوسهای نرم سنین جوانی و بوجودآمدن زوایا وخطوط در صورت میشود.بدون دیدن چروک و لکه های صورت وفقط با مشاهده خطوط و انحناهای صورت میتوان سن را تخمین زد.

از فاصله سه متری هم میتوان با مشاهده خطوط و قوسهای صورت سن فرد را حدس زد.خیلی و قتها لازم به مشاهده نزدیک و میکروسکوپی نیست.با بالا رفتن سن اگر وزن شما زیادشود،افزایش چربی صورت فقط درنواحی خاصی از صورت اتفاق می افتد.تجمع چربی درسمت جاذبه زمین اویزان می شود.همیشه دراندازه گیری و تخمین میزان پیری پوست به وزن هم باید توجه کرد.

الگوی پیری پوست درفرد لاغر و فرد با وزن زیادی، فرق میکند.وقتی میخواهیم روش مناسب برای جوانسازی پوست بکار بندیم،باید به توزیع چربی بدن هم توجه کنیم.یعنی همیشه باید وزن فرد را نیز درنظر بگیریم.اینکه شما در چه زمانی دچار اضافه وزن شوید،توزیع و رسوب چربی در صورت فرق میکند.بسته به اینکه اضافه شدن وزن در چه سنی ایجادشده باشد،تجمع آن در جاهای مختلف صورت فر ق میکند .اگر در سی سالگی وزن شما اضافه شود،رسوب و توزیع چربی بطور یکنواخت همه جای صورت ایجاد خواهد شد.اگر اضافه وزن در سن بالا اتفاق افتد،تجمع چربی در نواحی خاصی از صورت خواهد بود.

در شکل بالا(A) نقاط مشخص مناطق تجمع چربی را نشان میدهد.و(B)نواحی کمبود حجم را نشان میدهد.یعنی اگر افزایش وزن در سن بالا اتفاق افتد،رسوب چربی در نواحی خارج خط خنده و و زیر گونه ها خواهد بود.یکی دیگر از تغییراتی که با بالا رفتن سن مشاهده میشود،ازدست رفتن قابلیت ارتجاعی پوست است.اگر پوست فرد جوان را بکشیم،سریع مثل یک کش به حالت اولیه خود برمیگردد.اما در سن بالا پوست خاصیت کشسانی خود را از دست داده است.وزود به حالت اولیه برنمیگردد.

خلاصه اینکه با بالا رفتن سن بخشهایی ازصورت حجم خودرا از دست میدهند و بخشهایی هم رسوب اضافه چربی ایجاد میشود.برای جوانسازی جاهای خالی را پر و جاهی پر را باید خالی کنیم.یعنی نواحی هیپرتروفی را باید ساکشن چربی بکنیم.نواحی هیپرتروفی(یا نواحی تجمع چربی) زمانی ایجاد میشوند که اضافه شدن وزن درسن بالا ایجاد شود.متاسفانه در خیلی با بالا رفتن سن اضافه وزن هم ایجاد میشود.در شکلهای زیر نواحی مستعد لاغری و کاهش حجم(A)و نواحی مستعد هیپرتروفی یا تجمع چربی(B) مشاهده میشود.

داشتن عکس سنین جوانی بسیار کمک کننده است.با نگاه به تغییرات بوجودآمده در گذرزمان، نقشه بهتری برای جوانسازی پوست میتوان کشید.استفاده از ابزارهای پزشکی: یکی از روشهای دقیق اندازه گیری میزان پیری پوست استفاده از ابزارهای پزشکی است.در حال حاضر یک نوع میکروسکوپ به نام کونفوکال میکروسکوپ برای مشاهده بافت زنده وجود دارد.از این وسیله معمولا برای تشخیص و پیگری سرطانهای پوست استفاده میشود.اما چون این دستگاه بر روی بافت زنده قابل استفاده است،و تصاویری میکروسکوپی از پوست زنده ایجاد میکند،تغییرات اولیه ناشی از شروع روند پیری پوست رابه خوبی نشان میدهد.
خلاصه :
از بین رفتن قوسها و انحنا های صورت کاهش حجم برخی نواحی و افزایش حجم نواحی دیگر و از بین رفتن خاصیت کشسانی پوست نشانه های بالا رفتن سن هستند.بوجودآمدن لکه های ناشی از گذشت سن یا لنتیگو هم از نشانه های اولیه گذشت سن است.