قرص زینک ( روی ) که نمونه رایج آن در ایران با نام زینک پلاس شناخته می شود، یک مکمل غذایی است که حاوی عنصر روی و برخی از ویتامین ها از قبیل گروه ب و ث می باشد.بنا بر تحقیقات و گزارشات مختلف بیش از 75% از مردم جهان دچار کمبود عنصر روی می باشند و یکی از دلایلی که امروزه بسیاری از افراد دچار ریزش مو، مشکلات پوستی، ناخن ها و غیره می باشند کمبود عنصر روی در بدن است.قرص زینک(زینک پلاس) می تواند یک مکمل غذایی مناسب برای جبران کمبود روی باشد، نمونه های مختلفی از زینک پلاس(قرص زینک) در بازار ایران یافت می شود.کدام قرص زینک و به چه مدت و چه تعداد باید مصرف شود را پزشک شما بر اساس نتیجه آزمایشات خون تشخیص می دهد. به یاد داشته باشید همان طور که کمبود عناصر معدنی موجب بروز مشکلاتی در بدن می شوند ازدیاد آن ها نیز باعث اختلال در متابولیزم و ایجاد مشکلات جدی می گردد از اینرو توصیه اکید می کنم قبل از مصرف هر گونه مکمل غذایی و یا دارو حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
عملکرد و نقش روی در بدن چیست ؟
روی(زینک) یکی از عناصر مهم و ضروی است که نقش های بسیار مهم و حیاتی در بدن انسان ایفا می کند، بیش از 100 آنزیم و هورمون برای ترشح و فعال شدن نیاز به روی دارند.
سیستم ایمنی :
روی برای فعالیت سیستم ایمنی بدن ضروری و کمک به تولید گلبول های سفید خون(WBC) می کند که نقش سربازهای دفاعی در بدن برای مقابله با ویروس ها، باکتری ها و عوامل بیماری زا را بر عهده دارند، به همین جهت یکی از علائم کمبود روی ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلای مکرر به بیماری های ویروسی و عفونی مانند سرما خوردگی است
تولید پروتئین :
هر آنچه که در بدن از پروتئین ساخته می شود نیازمند روی است، این شامل اکثر سلول های بدن از قبیل DNA و RNA، آنزیم ها، بسیاری از هورمون ها از جمله هورمون های جنسی می باشد، از علائم کمبود روی در مردان می توان به کاهش میل جنسی اشاره کرد، همچنین در صورت کمبود روی آنزیم های گوارشی به میزان کافی تولید نمی شوند و مشکلات گوارشی از قبیل نفخ و رفلاکس معده بروز می کنند.
تولید کلاژن و کراتین :
بخش اعظمی از پوست از پروتئینی بنام کلاژن ساخته شده و همان طور که اشاره شد روی برای تولید انواع پروتئین مورد استفاده قرار می گیرد از اینرو برای داشتن پوستی سالم و شاداب ضروری است به میزان کافی روی از طریق برنامه غذایی خود و یا به شکل مکمل غذایی (زینک پلاس، قرص زینک) دریافت کنید.مو نیز از پروتئینی بنام کراتین ساخته شده است، ریزش موها، نازوکی تارهای مو می توانند ارتباط مستقیمی با کمبود روی در بدن داشته باشند
سیستم بینایی :
غلظت بالایی از روی در چشم ها وجود دارد و برای فعالیت سیستم بینانی و حفظ سلامت بخش های مختلف آن از جمله قرنیه و غیره ضروی است. تحقیقات زیادی نشان می دهند افراد مسنی که از مکمل های روی، سلنیوم، ویتامین A و E به میزان کافی استفاده می کنند تا 60 درصد کمتر به مشکلاتی از قبیل آب مروارید مبتلا می شوند . متابولیزم مواد غذایی : روی با سایر مواد مغذی مانند منیزیم و ویتامین های ب کمک به تولید آنزیم های گوارشی، هضم و جذب مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی می کنند که در اصطلاح به آن متابولیزم مواد غذایی گفته می شود
مقابله با استرس :
از نقش های دیگر روی کمک به غدد فوق کلیوی برای فعالیت و تولید هورمون ها است، یکی از ده ها وظایف غدد فوق کلیوی کنترل و واکنش به استرس است، حین استرس بدن به مصرف مقادیر زیادی از روی، منیزیم، ویتامین های ب5، ث، ب1 و ب6 می پردازد. یکی دیگر از علائم کمبود روی عدم کنترل استرس می باشد.
مقدار نیاز روزانه بدن به روی :
زنان بالغ روزانه به 5 الی 8 میلیگرم، مردان بالغ 8 الی 11 میلیگرم و کودکان 2 الی 5 میلیگرم روی نیاز دارند.حاملگی، ورزش، استرس و بیماری های مزمن نیاز بدن به روی را افزایش می دهند.
علائم کمبود روی در بدن :
ضعف سیستم ایمنی و ابتلای مکرر به بیماری های عفونی و ویروسی
تاخیر در بهبود زخم ها
جوش و آکنه، خارش و آلرژی های پوست
ریزش مو و نازک شدن تارهای مو
ناتوانی جنسی در مردان
از دست دادن اشتها، حس بویایی و چشایی
ضعف و کمبود انرژی
لکه های سفید رنگ زیر ناخن ها
تاخیر در رشد کودکان و نوجوانان
منابع غذایی حاوی روی( زینک ) :
بهترین منابع غذایی حاوی روی عبارتند از: گوشت گاو و گوساله، بادام زمینی، کنجد، غذاهای دریایی از قبیل میگو، ماهی و صدف، تخم کدو و به میزان کمتر روی در تخم مرغ، اسفناج، نخود فرنگی و قارچ یافت می شود.
مکمل های روی( زینک ) :
همان طور که اشاره شد زینک پلاس(قرص زینک) مکمل روی رایج در ایران است، شربت آن برای کودکان که قورت دادن قرص برای آن ها مشکل است و قرص آن برای بزرگسالان مناسب است.توجه داشته باشید مصرف طولانی مدت و یا دوز بالای مکمل های روی باعث اختلال در جذب عنصر مس و تخلیه ذخایر آن در بدن می شوند که سبب بروز مشکلات جدی از قبیل کم خونی، ضعف، ریزش مو و غیره می گردد.دوز و مدت زمان مصرف مکمل های روی باید توسط پزشک مشخص گردد.